✔️آیت الله صافی گلپایگانی: 🔰رجال ابن غضائری 🔸و أمّا ما في«فهرست» الشيخ-رضوان اللّه عليه-👈فهو يدلّ‌ بالصراحة على قدحه،و عدم وقوع كتابيه موردا للقبول،فلم ينسخهما احد من أصحابنا،و أنّه اخترم و عمد بعض ورثته إلى إهلاك هذين الكتابين و غيرهما من الكتب على ما حكى بعضهم عنه. 🔹و هذا الكلام صريح في أنّ‌ كتبه لم تقع عند الطائفة و شيوخهم موردا للقبول، و أعرضوا عنها،حتّى عدّت من الكتب التي يجب إهلاكها،و لا يجوز نسخها،و لذا عمد بعض ورثته إهلاكها.و على كلّ‌ نسأل اللّه تعالى له المغفرة. #رجال #زوائد #منابع_اولیه_رجالی #ابن_غضائری @rahjoo_213

✅منابع اولیه رجال(5) 🔰رجال ابن غضائری(2) ♦️انتساب کتاب به ابن غضائری: 🔸اولین کسی که پس از دو قرن بر کتاب ابن غضائری اطلاع یافت مرحوم سید احمد بن طاووس(م673) بود. وی متن رجال ابن غضائری را در کتاب خود به نام « حل الاشکال فی معرفه الرجال» آورد و در آغاز کتاب چنین نگاشت: 👈من غير از كتاب ابن غضايرى، به همۀ روايات سند دارم. بنابراین ایشان در ميان منابع نقل خويش كتاب ابن غضايرى را استثنا كرده و صحت مطالب آن را عهده‌دار نشده است. 🔹جالب توجه است که مرحوم شیخ طوسی در مقدمه کتاب فهرست خود بیان می دارد که از کتب ابن غضائری نسخه برداری نشد و ورثه ی ایشان کتابها را نابود کرده اند. 🔻نسخه‌هاى كتاب ابن غضايرى بعد از عصر ابن طاووس براى دومين بار به فراموشى سپرده شد و هيچ خبرى از آن كتاب يافت نشده است تا در نهایت نسخه حلّ‌ الاشكال ابن طاووس به دست شيخ عبداللّه تسترى (م 1021 ق) می رسد، در حالى كه در معرض تلف شدن بود و ايشان عبارات كتاب منسوب به ابن غضايرى را استخراج و به ترتيب حروف مرتب كرد و شاگرد او، مولى عناية‌اللّه قهپايى متن استاد را در كتاب رجالى خويش مجمع الرجال آورد و بدين‌سان نسخۀ كتاب ابن غضايرى به دست ما رسيد. 🔸نام کتاب را الضعفاء گفته اند و در مقابلش کتاب ممدوحینی را نیز برای ایشان قائل شده اند که همه این ها صرف احتمالات می باشد و ثابت نیست. #رجال #زوائد #منابع_اولیه_رجالی #ابن_غضائری @rahjoo_213

✅منابع اولیه رجال(6) 🔰رجال ابن غضائری(3) ♦️اعتبار تضعیفات ابن غضائری: 🔸چند قول پیرامون اعتبار یا عدم اعتبار تضعیفات ابن غضائری وجود دارد: 🔹گروهى بر اين باورند كه تضعيفات ابن غضايرى معتبر نيست؛ زيرا وى در جرح و تضعيف راه افراط‍‌ را پيش گرفته و به اندك سببى، راوى را تضعيف مى‌كرده است. ▪️علامه سيد بحرالعلوم در اين باره مى‌نويسد: ابن غضايرى وقتى دربارۀ كسى، ضعف مشخص و يا طعن ظاهرى را مى‌ديد (مخصوصاً اگر اين طعن مربوط‍‌ به صدق حديث راوى مى‌بود) سر و صداها به پا مى‌كرد و جرح را دربارۀ او به سرحدّ آن مى‌رساند و آبروى او را به شدت مى‌ريخت. ▪️جناب ميرداماد در الرواشح السماويه مى‌نويسد: «أحمد بن الحسين بن الغضائرىّ‌ صاحب كتاب الرجال هذا، مع أنّه فى الأكثر مسارع إلى التضعيف بأدنى سبب». 🔹گروهی دیگر جرّاح بودن ابن غضائری را قبول ندارند اما از آنجا که تضعیفات او را مبتنی بر استنباط و اجتهاد می دانند و چه بسا از متن روایات بر ضعف راویان استناد کرده است، قول او را معتبر نمی دانند. ▪️آیت الله شبیری می فرمایند: تضعيف ابن غضايرى چندان اهميتى ندارد، وى بسيارى از راويان را با بررسى رواياتشان و متن‌شناسى احاديث ايشان، تضعيف مى‌كند وقتى، متن روايتى مورد قبول او نباشد، راوى روايت را ضعيف مى‌داند. به طور كلى تضعيفات مبنى بر متن‌شناسى از هر كس باشد اعتبار ندارد، چون بر پايه استنباط و اجتهاد استوار است. ▪️آیت الله سبحانی نیز می نویسند: تضعیفات وی معتبر نمی‌باشد؛ زیرا همه این تضعیفات اجتهادات شخصی وی بوده است و نه مستند به قرائن و شواهد اطمینان‌آور. این نظریه را می‌توان از کلام مرحوم وحید بهبهانی به دست آورد. 🔹گروهی دیگر از علماء در صورتی که ابن غضائری در تضعیفاتش تنها باشد به آن اعتناء نمی کنند و برخی هم ایشان را یک رجالی قوی و ماهر می دانند و نظریات او را هم سنگ دیگر رجالیون می دانند از این دسته می توان علامه شوشتری را نام برد. ▪️مرحوم شوشتری می گوید: کسی در دقّت نظر، به پای ابن غضائری نمی رسد و برای میزان دقت نظر وی، همین بس که عالمی مثل نجاشی که أضبط و اعلم علم رجال است، بر وی اعتماد کرده است. 🔅البته آیت الله سبحانی این دیدگاه علامه شوشتری را در غایت افراط میداند و معتقد است اگر این کتاب حاوی چنین منزلت و مقامی است پس چرا نجاشی در کلیه موارد به آن استناد نکرده است و فقط در بیست و چند مورد به آن استناد کرده است. #رجال #زوائد #منابع_اولیه_رجالی #ابن_غضائری @rahjoo_213

✅منابع اولیه رجال(7) 🔰رجال ابن غضائری(4) 🔸انتساب کتاب الضعفاء به ابن غضائری- آسیب‌شناسی تحلیل‌ها،(عمیدرضا اکبری) 🔹گرچه شیخ طوسی خبر می‌دهد با مرگ زودهنگام ابن‌غضائری آثار وی از میان رفته. اما نجاشی از آثار او و از جمله کتاب التاریخ، اثری فهرستی و نیز رجالی روایت می‌کند. در اعصار بعدْ جمع زیادی از بزرگان مکتب حله و جبل عامل و پسینیان ایشان کتابی با نام الضعفاء را از ابن‌غضائری روایت، و فراوان به اقوال مندرج در آن استناد نموده‌اند. از اواخر قرن دهم این اعتماد با تردیدهایی نیز همراه شد. اما تا پیش از دوران معاصر موجب شک در اَصالت کتاب نبود؛ ولی برخی معاصران در پی گزارشی نادرست منسوب به الذریعه شیخ آقابزرگ، اثر را جعلی دانستند. انکار اَصالت اثر فاقد مستندات کافی است و در آن بایسته‌های اعتبارسنجی کتب و شرائط عمومی نسخه‌ها را در نظر نگرفته‌اند. بررسی تطبیقی محتوای اثر با قرائن مختلف در مصادر فِرَق و رِجال نیز نشان از آن دارد که نویسندۀ کتاب یک عالم اِمامی مُحتاط است. و گزارش‌های تاریخی مرتبط با ابن غضائری و آرائش نسبت کتاب الضعفاء به او را تأیید می‌کند. #رجال #زوائد #منابع_اولیه_رجالی #ابن_غضائری @rahjoo_213

🔸سليم بن قيس، الهلاليّ، العامريّ. روى عن أمير المؤمنين ، و الحسن، و الحسين، و عليّ بن الحسين عليهم السّلام. و ينسب إليه هذا الكتاب المشهور . و كان أصحابنا يقولون: إنّ سليما لا يعرف، و لا ذكر في خبر. و قد وجدت ذكره في مواضع من غير جهة كتابه، و لا من رواية أبان ابن أبي عيّاش عنه. و قد ذكر له ابن عقدة في «رجال أمير المؤمنين عليه السّلام» أحاديث عنه. و الكتاب موضوع، لا مرية فيه، و على ذلك علامات فيه تدلّ على ما ذكرناه. منها: ما ذكر أنّ محمّد بن أبي بكر وعظ أباه عند موته. و منها: أنّ الأئمّة ثلاثة عشر. و غير ذلك. و أسانيد هذا الكتاب تختلف: تارة برواية عمر بن أذينة، عن إبراهيم بن عمر الصنعانيّ، عن أبان بن أبي عيّاش، عن سليم. و تارة يروى عن عمر، عن أبان، بلا واسطة. 📚رجال ابن غضائری، ص63، مدخل55 #رجال #زوائد #منابع_اولیه_رجالی #ابن_غضائری @rahjoo_213

🔸رجال ابن غضايرى با تحقيق سيدمحمدرضا حسينى جلالى در يك جلد مشتمل بر نام 225 راوى به زيور طبع آراسته شده است. محقّق مذكور از متن مجمع الرجال قهپايى، 159 عنوان را بيرون آورده و از ساير كتب رجالى تحت عنوان مستدركات 66 عنوان ديگر را ضميمه نموده است. #رجال #زوائد #منابع_اولیه_رجالی #ابن_غضائری @rahjoo_213

🔸فهرست نجاشی در بیست مورد، تصریح به نام احمد بن الحسین کرده که در برخی موارد با عبارت قال احمد بن الحسین و در برخی جاها به صورت ذکر احمد بن الحسین از او نقل مطلب کرده است. 🔹از این موارد آشکار می شودکه نجاشی تنها در سه مورد نقل از ابن غضائری تضعیف کرده است. 🔸هیچکدام از این بیست مورد در نسخه فعلی الضعفاء وجود ندارد. #رجال #زوائد #منابع_اولیه_رجالی #ابن_غضائری @rahjoo_213

✅منابع اولیه رجال(8) 🔰رجال ابن غضائری(5) ✔️آیت الله خویی: انتساب کتاب فعلی به ابن غضائری ثابت نیست 🔸و أما الكتاب المنسوب إلى ابن الغضائري 👈فهو لم يثبت، و لم يتعرض له العلامة في إجازاته، و ذكر طرقه إلى الكتب، بل إن وجود هذا الكتاب في زمان النجاشي و الشيخ أيضا مشكوك فيه، فإن النجاشي لم يتعرض له، مع أنه- قدس سره- بصدد بيان الكتب التي صنفها الإمامية، حتى أنه يذكر ما لم يره من الكتب، و إنما سمعه من غيره أو رآه في كتابه، فكيف لا يذكر كتاب شيخه الحسين بن‏ عبيد الله أو ابنه أحمد و قد تعرض- قدس سره- لترجمة الحسين بن عبيد الله و ذكر كتبه، و لم يذكر فيها كتاب الرجال، كما أنه حكى عن أحمد بن الحسين في عدة موارد، و لم يذكر أن له كتاب الرجال. 📚معجم الرجال، ج1، ص96 #رجال #زوائد #منابع_اولیه_رجالی #ابن_غضائری @rahjoo_213

✅منابع اولیه رجال(9) 🔰رجال ابن غضائری(6) ✔️علامه آقا بزرگ تهرانی: این کتاب نوشته معاندان شیعه است 🔸أن نسبة كتاب الضعفاء هذا إلى ابن الغضائري...إجحاف في حقه عظيم و هو أجل من أن يقتحم في هتك أساطين الدين حتى لا يفلت من جرحه أحد من هؤلاء المشاهير بالتقوى و العفاف و الصلاح، فالظاهر أن المؤلف لهذا الكتاب كان من المعاندين لكبراء الشيعة و كان يريد الوقيعة فيهم بكل حيلة و وجه، فألف هذا الكتاب و أدرج فيه بعض مقالات ابن الغضائري تمويها ليقبل عنه جميع ما أراد إثباته من الوقائع و القبائح و الله أعلم. 📚الذریعه، ج10، ص89 #رجال #زوائد #منابع_اولیه_رجالی #ابن_غضائری @rahjoo_213

✅منابع اولیه رجال(10) 🔰رجال ابن غضائری(7) 🔸تحلیل انتقادی نسبت کتاب الضعفاء به ابن غضائری، توحید پاشایی آقابابا، نهله غروی نایینی 🔹در این مقاله، ضمن نقد این دیدگاه، به بازنگری اعتبار نسخه کتاب ابن غضائری و نسبت آن به او، پرداخته است. نخست، تاریخچه بحث بیان شده، سپس دیدگاه دیگر رجالیان و دانشمندانی که به این موضوع توجه کرده اند، مانند خویی، فانی، آصف محسنی و بهبودی بیان شده است. در پایان ضمن بازشناسی و ارزیابی وجاده از دیدگاه محققان و صاحبنظران این علم و ارائه نظریه مختار، معتبرترین راه برای دست یابی به آراء ابن غضائری که نقلیات نجاشی از او است و عدم اعتبار نسخه الضعفاء و رد نسبت آن به مؤلف، تبیین شده است. #رجال #زوائد #منابع_اولیه_رجالی #ابن_غضائری @rahjoo_213

✅منابع اولیه رجال(11) 🔰رجال ابن غضائری(8) 🔸ابن غضائری، کتاب الضعفاء و مسأله انتساب، عبدالهادی فقهی زاده، مجید بشیری 🔹این مقاله درصدد است که به پرسش‌های ذیل، پاسخ درخور دهد: آیا انتساب کتاب الضعفاء به ابن غضائری صحیح است؟ با فرض پذیرش انتساب این کتاب به ابن غضائری، آیا محتوای آن با دیگر کتب رجالی متقدمان شیعه، سازگاری و تطابق دارد؟ با تطبیق و مقایسه آراء ابن غضائری و دیگر رجالیان می‌توان به کمّ و کیف سازگاری و تطابق آن‌ها با یکدیگر پی برد. بر این اساس با توجه به هم‌درس بودن ابن غضائری با نجاشی و آگاهی کامل نجاشی از آراء و آثار او و نیز اطلاع شیخ طوسی از آثار ابن غضائری، میان آرای ابن غضائری با نجاشی و طوسی، اختلاف گسترده‌ای ـ هم از نظر کیفی و هم از نظر کمی ـ وجود دارد. این اختلاف­ها حاکی از صحیح نبودن انتساب کتاب الضعفاء به ابن غضائری و یا دست‌کم تقویت‌کننده این قول است. #رجال #زوائد #منابع_اولیه_رجالی #ابن_غضائری @rahjoo_213

✅منابع اولیه رجال(12) 🔰رجال ابن غضائری(9) ✔️استاد محمدتقي شهيدی: 🔸ولو ابن غضائری شخصی نقّاد بوده باشد لکن انتساب این کتاب به ابن غضائری ثابت نیست. زیرا اولین کسی که این کتاب را مطرح کرده است، ابن طاووس -استادِ مرحوم علامه حلی- بوده که در التحریر الطاووسی این کتاب را آورده است و بعد دیگران -و از جمله شاگرد بزرگوار او علامه حلّی- نیز از او نقل کرده اند. 🔹و لکن مشکل این است که مرحوم شیخ الطائفه فرموده اند: که ابن غضائری دو کتاب داشته است که "لم ینسخهما احد من اصحابنا". برخی در مورد این مطالب گفته‌اند که مرحوم شیخ طوسی این مطلب را از دیگران حکایت کرده و با تعبیر "علی ما حکی بعضهم" آورده اند، نه اینکه خودشان این مطلب را گزارش کرده باشند. 🔸در جواب گوئیم: فقره "علی ما حکی بعضهم" ناظر به فقره "لم ینسخهما احد من اصحابنا" نیست، بلکه مربوط به فقره "و اخترم هو، و عمد بعض ورثته الی اهلاک هذین الکتابین و غیرهما" بوده لذا ظاهر عبارت این است که شیخ الطائفه به عدم استنساخ کتاب شهادت داده است و وجهی برای رفع ید از این شهادت شیخ الطائفه نداریم. 🔹و مرحوم علامه سندی به این کتاب ذکر نکرده اند، چنانچه استادشان -مرحوم ابن طاووس- تصریح کرده اند که سندی به این کتاب ندارند. و نوع کتب اصحاب از طریق شیخ طوسی به آنان رسیده است حال با چنین وضعیتی چگونه ممکن است کتابی که مرحوم شیخ طوسی شهادت به عدم استنساخ آن داده است به دست متأخّرین و از جمله علامه حلّی رسیده باشد، و لا اقل آن است که ثابت می شود این کتاب بین اصحاب مشهور نبوده، لذا نمی توان در حقّ مرحوم ابن طاووس و مرحوم علامه اصالة الحسّ جاری کنیم. #رجال #زوائد #منابع_اولیه_رجالی #ابن_غضائری @rahjoo_213