🔎هشتگ سازی، واکاوی راهبردی و آسیب شناسی
بدون مقدمه تاملاتی در باب پیامدسنجی هشتگ سازی تقدیم می‌کنم:
1⃣روانشناسی هشتگ سازی و تولیدخشم: محور کنترل افکارعمومی در عصر امپراطوری رسانه، #اقتصاد_توجه است. هشتگ سازی نیز بعنوان ابتکار سایبری، در خدمت جلب توجه و تمرکز به یک موضوع و #حواس_پرتی از مسائل هم عرض یا موازی به کار می‌رود. سوای از اقتصاد توجه و حواس پرتی، طبق اذعان مطالعات ارتباطی و فرهنگی، معماری و طراحی توییتر بر مبنای #تولید_خشم صورت گرفته و اینستاگرام برمبنای خودنمایی و شهوت است. هرچقدر کاراکترها کوتاه می‌شود، فرکانس استدلال پایین می‌آید و هیجان افزایش می‌یابد.
2⃣جامعه شناسی هشتگ سازی: از آنجایی که هشتگ به یک زبان نو در عصر اطلاعات و جامعه شبکه ای تبدیل شده، این فقره اگر در خدمت نظام حاکم باشد، زبان انسجام و تولید #نظم_اجتماعی و تخلیه انتقادات و پیشنهادات است، اما اگر علیه نظام حاکم باشد، #زبان_اعتراض و تولید گسل و تهدید با ایجاد کمپین های اپوزیسیونی به شمار خواهد رفت. فارغ از این ماجرا، هشتگ سازی توان فرقه سازی و #قطبی_سازی جامعه را هم فراهم میکند.
3⃣هشتگ سازی، سیاست و دمکراسی کنترل شده: ادعای دولت های مدرن امروزی، سیاست ورزی دمکراتیک است. نقش و مشارکت مردم در پیشبرد ارزان و سریع اهداف دولتی و حاکمیتی پررنگ شده است. فضای سایبر را هم بدلیل حضور پررنگ مردمی‌اش، ذیل توسعه دمکراسی تعریف میکنند. اما نکته اینجاست که هشتگ سازی با ژست دمکراتیک، معادلات بازی را تغییر می‌دهد و یک #دمکراسی_کنترل_شده را رقم می‌زند. وقتی بیش از یک سوم اکانت های توییتر جعلی باشد بطوری که صدای CNN و دویچه وله آلمانی و...هم درمی‌آید، یعنی هشتگ سازی با لشگر رباتیک، صرفا یک #نمایش_دمکراسی و صدای مردم است نه یک #مردم‌سالاری_اورجینال!
4⃣هشتگ سازی و مارپیچ سکوت: وقتی با اکانت های جعلی به یک موضوع ضریب داده و #برجسته_سازی صورت می‌گیرد، اتفاق پیچیده ای بنام #مارپیچ_سکوت(وحشت از مخالفت با فضای مجازی) رقم می خورد. دلیل این رویداد رسانه‌ای آنجاست که بصورت کاملا رباتیک، ۵۰۰ میلیون هشتگ با نام مهسا امینی در راستای اکثریت سازی و #اکثریت_پنداری ساخته می‌شود که حتی شبکه سعودی‌نشنال هم مسئولیت ساختگی آن را متوجه توییتر میکند.
#مکانیزم_اکثریت‌پنداری در صدد تحقق مارپیچ سکوت، تحمیل عقیده و سرکوب هرگونه مخالفت با گفتمان هشتگی است.
5⃣هشتگ سازی و فلسفه: موضوع و مساله مرکزی فلسفه از ارسطو تا به امروز، واقعیت و هستی شناسی است. ژان بودریار اندیشمند فرانسوی، تکنولوژی را عاملی برای تغییر مناسبات هستی شناختی تعریف میکند. فراواقعیتی که بودریار از آن سخن گفت، مصداق امروزی اش را در همین هشتگ سازی می‌توان یافت. موقعیتی که واقعیت، نه بازنمایی که #خلق می‌شود. او وقتی واقعیت جنگ خلیج فارس را دستپخت CNN بدون شلیک حتی یک گلوله می‌داند، در قبال حادواقعیتی که توییتر با مدد #سنتکام و #لشگر_ربات‌ها محقق میکند، چه خواهد گفت!؟
6⃣هشتگ سازی و خطای استراتژیک: فراموش نکنیم که راهبردها در پی حل مسائل و واقعیت های میدانی با نگاه به آینده نوشته می‌شوند. وقتی که واقعیت توسط هشتگ سازی، #بازآفرینی و خلق شد، طبیعتا برای اتاق های فکر و تصمیم سازان و دولتمردان کشورها، #خطای_شناختی و اختلال راهبردی رخ خواهد داد. تصویرسازی و داده‌کاوی وقتی مهندسی می‌شود، پردازش و عقلانیت استراتژیک را هم دچار خطا و گمراهی خواهد کرد. تصمیمات غلط برای آینده مطلوب به دلیل داده ها و تصاویر غلطی است که از وضعیت موجود، رصد می‌شود.
7⃣ژئوپلیتیک هشتگ سازی: وقتی رسانه با توسل به هشتگ سازی، تصویری فیک و ناامن از وضعیت جامعه به صحنه ملی و بین‌المللی منعکس میکند، ریسک سرمایه‌گذاری را بالابرده و #فرار_سرمایه را از بازارهای کشور به دنبال خواهد داشت. از طرفی همراهی و اجماع جامعه جهانی برای #تحریم و تهدید علیه کشور را نیز می‌تواند در پی داشته باشد. شرکای استراتژیک منطقه ای و جهانی هم چه بسا همکاری‌های سیاسی و اقتصادی و نظامی را به حالت تعلیق درآورند و برخی محورهای ایدئولوژیک نیز دچار #بحران_مقاومت و ناامیدی خواهند شد.
8⃣هشتگ سازی و ابتذال فرهنگ: نبض جامعه دیروز ما، فرهنگ بود و فرهنگ هم مقوله ای معرفت پایه به شمار می‌رفت. مکانیزم رشد و تعالی اش، کتاب و منبر و دیالوگ و انتقال معرفت و تثبیت عقلانیت بود. نبض جامعه شبکه ای و پلتفرمی امروز، #افکارعمومی است. افکار عمومی یک پله نازل از فرهنگ است و شاید فرهنگ در موقعیت و #فرهنگ_در_لحظه، تعریف نامناسبی نباشد. افکار عمومی هم برخلاف فرهنگ که معرفت پایه بود، #خبرپایه است. هشتگ‌ها بصورت ویروسی، افکارعمومی را مسموم میکنند و با افزایش هیجانات، عقلانیت را کاهش داده و فرهنگ را به #ابتذال و سرگردانی نزدیک‌تر میکنند.
✍علیرضامحمدلو، مدرس رسانه و پژوهشگر علوم اجتماعی
@rahrovanevelayat2
🔎روایت، تبیین، شناخت؛ سه کلیدواژه راهبردی رهبرانقلاب در جنگ شناختی
▫️اساس جنگ های شناختی امروز بر محور مهندسی منطق محاسباتی است. سه سطح مسئول، نخبه و افکار عمومی بعنوان #جامعه_هدف این مدل از جنگ های نوین تعریف شده است.
▫️#راهبرد_عملیات_شناختی نیز ۱.تاریخ سازی، ۲.جامعه پردازی و ۳.آینده پژوهی است. یعنی برای اینکه مسئولین، نخبگان و افکارعمومی را دچار #خطای_محاسباتی کنند، تحریف گذشته، سانسور امروز و سیاهنمایی و ابهام درباب آینده را دستور روز میز جنگ‌های شناختی قرار می‌دهند.
▫️با این اوصاف، رهبرانقلاب در بیانات دیروزشان مورخ ۱۴۰۱/۸/۱۱ در دیدار با دانش‌آموزان، سه راهبرد عملیاتی را برای خنثی سازی جنگ شناختی_ترکیبی آمریکایی‌ها بیان کردند:
1⃣راهبرد اول: #روایت مستند از دیروز(تاریخ)
در بخشی از بیاناتشان فرمودند:"آمریکایی‌ها در تبلیغاتشان، حادثه سفارت را سرآغاز چالش میان ملّت ایران و آمریکا معرّفی میکنند. آغاز چالش ما ۲۸ مرداد سال ۳۲ است. چرا یک دولت ملّی را که با انتخاب مردم سرِ کار آمده بود سرنگون کردید؟
درباره اسناد دشمنی آمریکا و غرب با ایران نیز بیان داشتند: سیاستمداران آمریکا با کمال ریاکاری و بی‌شرمی میگویند ما طرف‌دار ملّت ایرانیم! شما در این چهار دهه‌ای که از انقلاب گذشته، چه کار میتوانستید علیه ملّت ایران بکنید که نکردید؟
▫️#ده_دلیل_تاریخی بر دشمنی آمریکا
📌هر کاری توانستند کردند:
۱.حمایت از گروه‌های تجزیه‌طلب در اوّل انقلاب
۲.حمایت از کودتای نوژه در همدان
۳.حمایت از تروریسم منافقین
۴.حمایت از صدام در جنگ هشت ساله
۵.سرنگون کردن هواپیمای مسافری ما بر روی آسمان خلیج فارس
۶.تحریم ملت ایران
۷.حمایت از فتنه‌گرها در سال ۸۸
۸.به شهادت رساندن شهید سلیمانی
۹.حمایت از قاتلان دانشمندان هسته‌ای ما
۱۰حبس میلیاردها دلار از اموال ملّت ایران
2⃣راهبرد دوم:جهاد #تبیین برای امروز امن(جامعه‌شناسی)
نوجوان امروز برخلاف قدیم، یک عنصر بالغ و عاقل است. دشمن برای اینکه این حالت جوان ما را خنثی کند، شروع میکند محتوای ذهنی برای جوان درست کردن.اینکه من مدام میگویم «جهاد تبیین» برای این است.
#تولید_محتوا
محتوا را شما درست کنید؛ قبل از اینکه دشمن، محتوای غلط و انحرافی و دروغ درست کند.
احساس مسئولیّت کنید برای اینکه:
بتوانید تشخیص بدهید حقیقت را از دروغ. مراقب کسانی باشید که با دشمن هم‌صدایی میکنند؛ ارشادشان کنید.
#دشمن_شناسی
در بخش دیگری از صحبت هایشان درباب وضعیت شناسی امروز دشمن نیز فرمودند:
آمریکای امروز همان آمریکای دیروز است اما دو تفاوت دارد: روشهای دشمنی پیچیده‌تر شده، امروز، آمریکا قدرت مسلّط جهان نیست. نشانه‌های افول آمریکا: مشکلات داخلی بی‌سابقه، خطاهای محاسباتی در مسائل دنیا، بر سر کار آمدن کسانی مثل رئیس‌جمهور فعلی و قبلی آمریکا
در اغتشاشات اخیر آمریکا نقش روشنی داشت. ظاهر قضیّه این است که یک مشت جوان یا نوجوان در میدانند. اینها بچّه‌های خود ما هستند؛ ما با اینها بحثی نداریم. اینها هیجان و احساسات و یک قدری بی‌دقّتی در فهم مسائل است.بحث سر آنهایی است که دارند میگردانند قضایا را.
3⃣راهبرد سوم؛ #شناخت آینده برای فردای بهتر(آینده پژوهی)
در فراز دیگری از بیاناتشان فرمودند: علائم زیادی وجود دارد که نظم کنونی جهان دارد تغییر پیدا میکند.
#سه_خط_اساسی در این نظم جدید بدین صورت خواهد بود:
۱)انزوای آمریکا
۲)انتقال قدرت سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و علمی، از غرب به آسیا
۳)گسترش فکر مقاومت و جبهه‌ی مقاومت در مقابل زورگویی قدرتهای غربی که مبتکر ایده مقاومت، جمهوری اسلامی است.
🔸باید فکر کرد که جایگاه ایران اسلامی در نظم نوین جهانی با این خطوط اساسی کجا خواهد بود.
#ظرفیت_شناسی
اما در بخشی ناظر بر این سوال، عوامل توانایی ملّت ایران در دستیابی به جایگاهی برجسته در نظم جدید جهانی را بدین صورت تشرح کردند:
۱.نیروی انسانی بسیار خوب
۲.منابع طبیعی متنوّع و سرشار
۳.موقعیّت جغرافیایی ممتاز
۴.از همه مهم‌تر، منطق حکومتی و تمدّنی ما، که همان جمهوری اسلامی است.
#پیام_راهبردی
در فراز پایانی نیز از ضرورت فرستادن پیام مقاومت به دنیا سخن گفتند و فرمودند:
▫️همه‌ی کارهای شماها و ماها، یک پیامی به بیرون کشور میفرستد.
حتی نوع نشستن شما و گاهی تجمّع شما، گاهی شعاری که میدهید پیام دارد. مراقب این پیامی که به دنیا میدهید باشید.
▫️مهم‌ترین چیزی که باید از طرف ملّت و جوانان ایران به جبهه‌ی دشمن منتقل بشود، عبارت است از قدرت مقاومت ملّت ایران.
🔻این سه راهبرد که مبتنی بر شناخت تاریخ، جامعه شناسی و آینده پژوهی است برای هر سه سطح مسئولین، نخبگان و #افکارعمومی(قلب جنگ های شناختی امروز)، ضرورت اجتناب ناپذیر است.
✍علیرضامحمدلو
@rahrovanevelayat2
🔎جنگ شناختی و ترور سکوهای مرجع سه‌گانه
▫️در معرفت شناسی و علوم شناختی، اساس مباحث، حول مفهوم "اعتبار" می‌چرخد. اینکه مکانیزم، منبع، مبنا و دلیل اعتبار یک گزاره و پیام چیست، #قلب_ساختار_معرفت شناسی را شکل می‌دهد.
▫️در جنگ شناختی که #افکارعمومی را بعنوان مخاطب خود می‌بیند، تلاش بر اعتبارزایی یا #اعتبازدایی است. به تعبیر دیگر یا جعل و خلق اعتبار برای اقناع افکار عمومی صورت می‌گیرد یا ترور اعتبار و دلیل‌خاص در دستور کار افسران جنگ شناختی قرار دارد.
▫️اما این اعتبارآفرینی یا اعتبارزدایی چگونه محقق می‌شود و چگونه در فرایند اقناع افکارعمومی عمل میکند؟ برای پاسخ به این سوال باید توجه داشت که مکانیزم اعتبار، ذیل یک مثلث شناختی تعریف می‌شود که در ادامه تبیین می‌شود.
1⃣سکوهای مشروع: عموم جوامع جهت اقناع افکارعمومی از سکوهای سیاسی و نهادهای قانونی بهره می‌برند. ساختارهای رسمی انتخابی یا انتصابی که ذهنیت سازی، فرهنگ سازی و راهبردسازی را در راستای مدیریت افکارعمومی، صورت می‌دهند. #شعارهای_ساختارشکنانه مثل مرگ بر دیکتاتور، تخریب قانون و یونیفرم نظامی و رسانه‌ملی را بر اساس "مشروعیت زدایی" یا "ترور اعتبار مشروع" می توان ترجمه کرد.(مرجعیت سیاسی)
2⃣سکوهای معقول: حلقه واسط میان حاکمیت و مردم را نخبگان، اِلیت‌ها و روشنفکران اجتماعی تشکیل می‌دهند. در واقع آنچه که اعتبار قانونی را تکمیل میکند، عقلانیت و #حمایت_نخبگانی است و لایه های اعتبار را مقاوم تر میکند. توهین به دین و دانش و حوزه و دانشگاه را در همین راستا می‌توان تفسیر نمود.(مرجعیت علمی)
3⃣سکوهای مقبول: باید اذغان داشت که ذهنیت سازی، فرهنگ سازی و اقناع در غیاب چهره‌ها و قهرمان‌ها و مشاهیر به جاده‌ای صعب العبور و ماموریتی ناممکن شبیه است. در واقع ساختارها بدون شخصیت‌های مقبول و چهره‌های مشهور، امکان امتداد ضعیفی دارند. سکوهای اثر فرهنگی، نظامی، هنری و ورزشی #سرمایه‌های_فرهنگ‌ساز هر سیستمی محسوب می‌شوند. توهین و تخریب سردار سلیمانی، علما و اساتید محبوب، تحت فشارگذاشتن اهالی ورزش و هنر را نیز می‌توان ذیل این محور، طبقه‌بندی کرد.(مرجعیت فرهنگی_اجتماعی)
🔸اعتبارزدایی از مرجعیت‌های سه گانه، نتیجه ای جز اختلال در فرایند شناختی جامعه و #ایجاد_نویز در مکانیزم اقناع افکارعمومی نخواهد داشت. با این اوصاف و درحالیکه دشمن، قدرت سخت موشکی_پهبادی کشور ما را متوازن با امکانات خودش احساس میکند، قدرت نرم ما را توسط اینستاگرام و تلگرام و توییتر به چالش می‌کشد.
🔸در واقع سکوهای مرجع مشروع و معقول و مقبول ما را ترور میکند تا #رمزگشایی_پیام از جانب افکارعمومی با تردید و تقابل مواجه شود. وقتی اعتبار، ترور شد اقناع هم دچار ابهام و چالش می‌شود و در ادامه نیز میان نظام و جامعه #سکته_ارتباطی صورت گرقته و اعتماد، حمایت و مردم سالاری بتدریج تحلیل می‌رود.
✍علیرضامحمدلو، مدرس و تحلیگر رسانه
@rahrovanevelayat2