📌آیت‌الله میرباقری: در صورت درگیری دو گروه در جامعه اسلامی، هنگامی که رهبر جامعه آن‌ها را دعوت به صلح و ترک درگیری کند، هر کس به درگیری ادامه دهد، دچار بَغی شده است. آیت‌الله میرباقری در درس تفسیر خود در شام چهارشنبه ۲مهر ۱۳۹۹ به تفسیر آیه ۹ سوره حجرات پرداخت که چکیده آن از این قرار است: "وَإِنْ طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا فَإِنْ بَغَتْ إِحْدَاهُمَا عَلَى الْأُخْرَىٰ فَقَاتِلُوا الَّتِي تَبْغِي حَتَّىٰ تَفِيءَ إِلَىٰ أَمْرِ اللَّهِ فَإِنْ فَاءَتْ فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَأَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ". اگر در جامعه اسلامی، بین دو گروه از مؤمنان، نزاع و درگیری ایجاد شود، به صِرف این درگیری آن‌ها دچار "بَغی" نمی‌شوند؛ بلکه باید میان آن‌ها اصلاح شود. هدف از این اصلاح، بازگرداندن وحدت به جامعه اسلامی و جلوگیری از تفرق است. در حقیقت این اصلاح، تلاش برای بازگرداندن گروه‌های طرف نزاع به گِرد محور اتحاد جامعه است. حال پرسش این است که مخاطب این "فَأَصْلِحُوا" کیست و چه کسی صلاحیت اقدام برای اصلاح میان طرف‌های نزاع را دارد؟ قطعاً کسی باید برای این کار اقدام کند که رشته امر در دست اوست و محور جامعه است؛ وگرنه بقیه چطور می‌خواهند بین دو گروه درگیر صلح ایجاد کنند؟ کسی می‌تواند مصلح باشد که محور جامعه است و صلاحیت دارد که افراد جامعه را حول خودش جمع کند؛ وگرنه مگر افراد از هر کسی اثر می‌پذیرند؟ اما اگر پس از تلاش امام جامعه برای اصلاح، یکی از گروه‌های درگیر باز هم از درگیری دست نکشید و به مدار وحدت بازنگشت، در این مرحله "باغی" شده است. براساس این آیه، باید با این گروه باغی درگیر شد تا اینکه به مدار تبعیت از امام بازگردد و به امر پروردگار گردن نهد. به محض اینکه گروه باغی به مدار برگشت و دست از نزاع درگیری با طرف مقابل کشید، باید میان آن‌ها اصلاح شود. نکته مهم در اینجا آن است که در این اصلاح باید جانب عدل و قسط رعایت شود؛ به این معنا که مثلاً نباید چون یک گروه قدرت بیشتری دارد، به او امتیاز بیشتری داده شود و یا برای اینکه آتش این درگیری بخوابد، به هر قیمتی به یک طرف یا هر دو طرف باج داده شود. بعد از جلسه از استاد پرسیدم: با توجه به فرمایش شما که فرمودید اصلاح فقط به دست کسی است که محور جامعه است و چیزی از رشته امر به دست اوست، آیا اگر در عصر غیبت چنین درگیری‌هایی ایجاد شود، این شأن اصلاح برای ولیّ فقیه و حاکم جامعه است؟ پاسخ ایشان به این پرسش مثبت بود. در ادامه پرسیدم: آیا براساس این آیه، به این مطلب فتوا هم می‌دهید؟ ایشان فرمود: برای افتاء قطعاً باید دقت بیشتری به خرج داد و جوانب بیشتری را بررسی کرد، ولی حتماً این برداشت از این آیه، باب تأمل و بررسی را برای صدور چنین فتوایی باز می‌کند. پرسیدم: پس معتقدید که این مسئله، می‌تواند یک فرع جدید قابل طرح در فقه سیاسی باشد؟ ایشان تأکید کرد که قطعاً همین‌طور است و ادامه داد که بنده ندیده‌ام که تا کنون مفسران و فقها چنین برداشتی از این آیه داشته باشند، در حالی‌که آیه ظرفیت طرح چنین بحثی را دارد. #فقه_حکومتی #فقه_سیاسی #آیات_الاحکام 🆔 @GovernmentalFiqh