دیدگاه‌های اجتماعی - فرهنگی https://eitaa.com/joinchat/3553230980Cc38dc0ae42 http://t.me/majidkafiresearch https://x.com/MKyany13697/status/1810886167740502120?s=09

فقه اجتماعی۲۶، بررسی دیدگاه‌ها۱۳ ارائه کننده: مجید کافی ▫️ارتباط با ادمین: @Mkafi50 🔸کانال روش تحقیق اجتهادی 🆔https://eitaa.com/raveshejtehadiKAFI 🆔https://ble.ir/raveshejtehadikafi #هوش_مصنوعی #روش_تحقیق_اجتهادی #سبک_زندگی #تکنولوژی_اربعین #فقه_اجتماعی #فلسفه_فقه

بسمه تعالی تبیین و نقد و بررسی تعریف فقه اجتماعی از منظر حجت الاسلام دکتر صدیق اورعی منظور از فقه اجتماعی ، فقهی است که موضوعش اجتماعی باشد . مثال هایی در این زمینه مطرح شده است: صدقه . زکات . احسان به والدین . تحکیم تعاملات و ارتباطات با خویشان یا بحث صله رحم استاد کافی : طبق تقسیم بندی که انجام دادیم، این مثال ها در قلمرو فقه جمعی قرار داده شد . فقه جمعی یعنی فقهی که حکم تکلیف فرد در جمع یا در مقابل دیگران را بیان نماید. نقش جامعه شناس یا کارشناس مطالعات اجتماعی در فقه اجتماعی از منظر استاد اورعی: فقه اجتماعی ، ترکیب علمی و معرفتی نیست . یک بحث معرفت شناسانه نیست که به نسبت دو علم فقه و جامعه شناسی بپردازد. بلکه منظور این است که جامعه شناس یا کارشناس مطالعات اجتماعی عام ( فرهنگی ،اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی )، در تعیین موضوعات اجتماعی معاصر به فقیه کمک کند. یعنی مسأله شناسی کند و مسائل و موضوعاتی به فقیه ارائه دهد تا فقیه بر اساس روش اجتهاد و اصول استنباط ، حکم را استنباط نماید. همانطوری که تاکنون، مردم با ارائه ی نیازها و پرسش ها و مسأله های خود به فقیه ، فقیه را مصمم می کردند که در صدد استنباط حکم ناظر به نیاز و مساله و پرسش مردم برآید، در دوران معاصر نیز یک متخصص، این کار مردم را انجام می دهد. یعنی جامعه شناس و اقتصاد دان یا کارشناس حوزه ی سیاست و فرهنگ و غیره با فقیه وارد تعامل علمی می شود و پرسش های روزمره ی زندگی اجتماعی مردم را که متفاوت از قبل شده است برای فقیه مطرح می کند و فقیه حکم را استنباط می نماید. لازم به ذکر است که کارشناس مطالعات اجتماعی در فرایند تولید فقه اجتماعی نقش سوال کننده و پرسشگر دارد و این نقش ، جنبه ی سلبی و ایجابی دارد که در ذیل می آید: این پرسش و مسأله ، باید از عمل و رفتار مردم باشد یعنی جنسش فعل و کنش و رفتار وعمل باشد کار به حکم شرعی داشته باشد و این را از فقیه مطالبه نماید کار به تبیین نداشته باشد . دنبال این نباشد که چرا مردم این فعل را انجام می دهند کار به معلول و کار به آثار این فعل و کنش اجتماعی نداشته باشد نقش جامعه شناس، تعیین مسأله و پرسش برای فقیه است و اگر فقیه به این پرسش پاسخ دهد، فقه اجتماعی شکل می گیرد. فقه اجتماعی ، همان فقه سنتی است و ربطی به مباحث جامعه شناسی ندارد. موضوعش فعل و رفتار مردم است و جامعه شناس آن را به صورت علمی از فقیه پرسش می کند. فقه اجتماعی، شاخه ای از فقه سنتی و موجود است که موضوعش، روابط و تعاملات و کنش های اجتماعی و اجزای زندگی اجتماعی است. موضوعش جامعه نیست . فقه اجتماعی همان فقه جمعی است که در فقه سنتی نیز بسیار وجود داردو تفاوت نگاه استاد کافی و استاد اورعی این است که استاد اورعی معتقدند که جامعه ، موضوع فقه اجتماعی نیست بلکه موضوعش همان روابط و تعاملات اجتماعی یا اجزای زندگی اجتماعی است در حالی که استاد کافی معتقدند علاوه بر اینکه تعاملات و کنش های اجتماعی ، موضوع فقه اجتماعی است ، چگونگی اجتماع و ساختارهای اجتماعی و رفتارهای ساختاری نیز موضوع فقه اجتماعی است . ریشه تفاوت دو نگاه در این است که استاد اورعی ، برای جامعه شناس فقط این نقش را قائل هستند که او از رفتارهای اجتماعی سوال می کند و فقیه را پاسخگوی این سوالات می داند. زیرا رویکرد استاد اورعی در جامعه شناسی، رویکرد کنش متقابلی است. در این رویکرد، ساختارها مهم نیستند یا اگر مهم باشند و مورد توجه قرار جامعه شناس قرار گیرند ، آن را در مقام تأمل نظری و تحلیل ، مد نظر قرار نمی دهد و آن را مورد بررسی قرار نمی دهد. ولی استاد کافی از آنجا که رویکردشان ساختی کارکردیست و به عاملیت و ساختار توجه دارند موضوع فقه اجتماعی را جامعه و ساختارهای اجتماعی و هم چنین رفتارها و تعاملات اجتماعی می دانند. در این رویکرد، تعاملات و ساختارها و کارکردها همگی مدنظر جامعه شناس قرار میگیرد. از نظر استاد اورعی، فقیه در فقه اجتماعی، ادارکات و هیجانات و رفتار و فعل اجتماعی را بررسی می کند. الان چون نوع فعل و تعاملات جمعی با گذشته فرق کرده است لازم است که جامعه شناس، مسائل و کنش های انسان امروز در جامعه کنونی را سوال کند تا فقیه پاسخگو باشد و فقه اجتماعی معاصر شکل گیرد استاد اورعی چند مثال از سایت آیت الله فاضل را مطرح می کنند و قصد خاصی از بیان آنها دارند که در ادامه بیان می شود: مثلا در سایت ایت الله فاضل مطرح شده است که یک کارگر با حقوق کارگری، این سوال را مطرح کرده که اگر درصدی از حقوقم را پس انداز کنم میتوانم 5 سال آینده متأهل شوم ، آیا خمس دارد یا نه؟ جواب این است که خمس ندارد زیرا مؤونه است. در سوال دیگری بیان شده است که اگر در شرکت تعاونی مسکن سرمایه گذاری کنم برای خانه دار شدن ، خمس دارد؟. جواب این است که خمس ندارد.

این مثال ها برای این است که نشان دند که قبل ها شرکت تعاونی نبوده است و رفتار اجتماعی شخص برای خانه دار شدن در شرایط کنونی متفاوت از رفتار اجتماعی در گذشته است. تأمل: اینها مصادیق احکام خمس است . قبلا هم بوده ولی الان مصداق جدید پیدا کرده است . یعنی هم چنان بحث در تعیین تکلیف فرد در مسأله ی درآمد است. فقه اجتماعی در فقه سنتی ما وجود دارد و باید به روز شود و توسعه یابد. توسعه یابد یعنی قبلا این مصادیق، مطرح نبوده که حکمش یافت شود ولذا الان باید حکمش استنباط شود . بنابراین، همان فقه سنتی موجود است. در این نگاه، اجتماعی، صفت فقه نیست بلکه مضاف الیه است. یکی از مثال هایی که استاد اورعی برای فقه اجتماعی می زنند فقه خانواده است . فقه خانواده یعنی فقه زندگی خانوادگی، اعم از تمکین و نفقه و رفتار فرزندان وغیره . با توجه به توضیحات بالا، اگر این معنا را بپذیریم که فقه اجتماعی همان فقه سنتی موجود است و #فقط باید به روز شود ، سوالی مطرح می شود و آن این است که چرا امام و رهبری که در مسند حاکمیت قرار میگیرند می گویند فقه ما اجتماعی نیست ؟ و دلیلی که مطرح می کنند این است که فقهای ما در مسند حاکمیت نبوده اند و لذا فقه آنها فقه اجتماعی نیست . بنابراین روشن است که منظور آنها از فقه اجتماعی، یک مرحله ، بالاتر از فقه موجود مشتمل بر احکام اجتماعی است . نگاهی فراتر از نگاه موجود است. فقه اجتماعی از منظر امام و رهبری ، فقهی است که در آن به جامعه و حکومت و ساختارها و کارکردها بذل توجه می شود.

انّا لله و انّا الیه راجعون درگذشت جانسوز خادم آل الله، حاج قربانعلی کافی را تسلیت می گوییم و از خدای متعال برای استاد محترم و عزیزمان دکتر مجید کافی و خانواده ی بزرگوارشان طلب صبر و آرامش و حیاتی پربرکت تر از قبل داریم. ⬛️◼️◾️▪️