#ویژه ▪️زیارت عاشوراء▪️ 👉 @raveshsonnati

کامل‌ترین و جامع‌ترین متن زیارت عاشوراء با اختلاف نسخ و روش قرائت آن

پیام ارسالی یکی از اساتید و فضلاء عزیز پیرامون نسخ زیارت عاشورا و کیفیت قرائت آن به نقل از استاد سید محمد جواد شبیری زنجانی حفظه الله👇👇👇

💠 یادداشتهایی از استاد سید محمد جواد شبیری زنجانی پیرامون کیفیت سلام زیارت عاشورا 1⃣ 🔸 این نکته که آیا "و علی اولاد الحسین " در زیارت عاشورا وجود دارد یا نه؟ را دنبال کردم، در مصادر قدیمی مثل مصباح المتهجد بنابر نسخ معتبر نبود. اولین بار در برخی نسخه‌های کتاب منهاج الصلاح علامه حلی این عبارت را دیدم و به نظر می رسد در اصل زیارت نبوده‌ است و به اشتباه افزوده شده باشد. 🔸 توضیح این مطلب این که ظاهرا زیارت عاشورا در اصل زیارت در حرم حضرت ابا عبد الله علیه السلام است و خواندن آن در دیگر جاها از باب احساس حضور در آن مرقد شریف است، همچنانکه خواندن آن در غیر روز عاشورا هم از همین باب است. 🔸 بسیاری از زیارات حرم حضرت سید الشهدا علیه السلام (همچون زیارت وارث) سه قسمت دارد: ۱. سلام بر امام علیه السلام ۲. سلام بر حضرت علی اکبر آرمیده در ضریح امام علیه السلام ۳. سلام بر شهدا یاران امام علیه السلام سلام ‌های زیارت عاشورا نیز دقیقا به همین ترتیب است: السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اصحاب الحسین افزودن" و علی اولاد الحسین" از سر عدم توجه به شأن صدور زیارت است . ◾️ با این توضیح پاسخ برخی سوالات روشن می‌شود: سوال ۱. مراد از علی بن الحسین در این سلام كیست؟ پاسخ: حضرت علی اکبر علیه السلام سوال ۲. اگر مراد، حضرت علی اکبر است چرا بر فرزند معصوم حضرت، امام زین العابدین علیه السلام سلام داده نمی شود؟ پاسخ: این سلام‌ها سلام به شهدای مدفون در حرم ارباب بی ‌کفن ما است و حضرت امام سجاد علیه السلام در آن‌جا به خاک سپرده نشده است. سوال ۳. چرا به حضرت ابا الفضل که از شهدای کربلا است و شاید مقام ایشان والاتر از مقام حضرت علی اکبر باشد سلام داده نشده است؟ پاسخ: این زیارت، زیارت حرم حضرت شهید علیه السلام است و حضرت عباس خود حرم مستقل دارد و زیارت‌نامه مستقل. اللهم ارزقنا زیارتهم فی الدنیا و شفاعتهم فی الاخرة. 2⃣ 🔸 گزارش کیفیت نقل سلام زیارت عاشورا در نسخه های مصباح المتهجد و مختصر و ترجمه آن‌ها از روی عکس چاپ شده در کتاب "زیارت عاشورا از آغاز تا امروز" ◾️ تذکر: این گزارش، نسخه های تاریخ دار قبل از سال ۱۰۰۰ و نسخه‌های بی تاریخی که مکتوب در قرن نهم و پیشتر باشد را در بردارد و آدرس کتاب "زیارت عاشورا از آغاز تا امروز" در پرانتز ذکر شده و جمع بندی در یادداشت بعدی خواهد آمد: ۱. نسخه ابن العلقمی از مختصر المصباح مورخ ۵۷۸: السلام منی علی الحسین و علی بن الحسین و علی اصحاب الحسین (ص ۵۵) ۲. در یک نسخه بدون تاریخ: السلام علی الحسن و الحسین و علی علی بن الحسین و علی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین در حاشیه: و علی بن الحسین و در زیر آن: به خط الشیخ و ابن السکون بغیر لفظ علی قبل علی (ص ۷۰) گفتنی است که در ص ۳۳۹ تصویر نسخه ابن سکون از مختصر مصباح مکتوب در حدود ۵۶۰ دیده می‌شود که عبارت سلام در آن به این شکل است: السلام علی الحسین و علی بن الحسین و علی اصحاب الحسین ۳.عبارت حاشیه نسخه پیشین با خط قرمز در حاشیه نسخه غیاث الدین استرآبادی مورخ ۹۱۲ درج شده است عبارت متن این نسخه: السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اصحاب الحسین و در حاشیه: و علی بن الحسین و در زیر آن عبارت پیش‌گفته با خط قرمز در حاشیه دیگر با خط کم رنگ: و علی اولاد الحسین خ (ص ۹۵) در متن نسخه استرآبادی از مصباح مورخ در ۹۱۲ هم عبارت به شکل السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اصحاب الحسین نوشته شده و در حاشیه و علی الحسین نوشته شده و حاشیه پیش گفته با خط قرمز در حاشیه ذکر شده و در حاشیه دیگر و علی اولاد الحسین خ و در حاشیه سوم بعد از اصحاب الحسین افزوده شده: الذین بذلوا مهجهم دون الحسین ع صح(ص۳۵۶) ۴. نسخه مقابله شده در ۹۷۶: السلام منی علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اصحاب الحسین در بالای "منی" با خط ریز نوشته شده: نفیهما که معنای آن را نفهمیدم (ص۹۷ و ۳۶۶) ۵. نسخه قرن ۷ یا ۸: السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اصحاب الحسین (ص ۱۰۹) ۶. نسخه مورخ ۹۳۷: متن مانند مورد قبلی و در حاشیه: "علی اولاد الحسین و" و در ادامه: ص (ص ۱۱۰) ۷.نسخه قرن ۹: السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اصحاب الحسین الذین بذلوا مهجهم دون الحسین (ص ۱۱۷) به همین متن در ترجمه مصباح (ص ۱۲۵) با تبدیل مهجهم به مهجتهم ۸. مختصر مصباح قرائت شده بر ابن ابی زنبور مکتوب در قرن ۶: السلام علی الحسن و الحسین و علی علی بن الحسین و علی اصحاب الحسین (ص ۱۱۹) ۹. نسخه تملک شده در ۹۴۵: السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اصحاب الحسین (ص ۱۲۷) و به همین شکل در نسخه تکمیل شده با نسخه مورخ ۹۶۵ (ص ۳۴۹) ۱۰. منهاج الصلاح مورخ ۷۳۳: السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اصحاب الحسین، در کنار، السلام علی الحسن و با خط ریزتر افزوده شده (ص ۲۴۳)

۱۱. منهاج الصلاح محمد تقی بن محمد شریف مورخ ۹۸۸: السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اصحاب الحسین (ص ۲۴۶) و به همین شکل در نسخه محمد شریف خادم هروی مورخ در ۹۸۴ (ص ۲۸۴) این نسخه از خط مولف نوشته شده است (ص ۲۴۹) ۱۲. ذخیرة الاخرة مورخ ۹۷۱: السلام علی الحسین بن علی و علی علی بن الحسین و علی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین (ص ۹۷۱) ۱۳. مختصر مصباح نسخه ابن زنگی مکتوب در قرن ۶: السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اصحاب الحسین (ص ۳۵۰) ۱۴. مصباح مکتوب در قرن ۸ : متن مانند مورد قبلی و در حاشیه با عبارت کم رنگ‌تر و علی اولاد الحسین افزوده شده است (ص۳۵۱) در نسخه مورخ ۸۳۲ متن به مانند مورد قبلی و در حاشیه بعد از اصحاب الحسین با خط ریزتر نوشته شده الذین بذلوا مهجهم دون الحسین خ (ص ۳۵۳) نسخه غیاث الدین از مصباح مکتوب در قرن ۹ هم همچون مورد قبلی است (ص۳۵۴) ۱۵. نسخه محمد خوافی مورخ ۹۳۲: السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اولاد الحسین و اصحاب الحسین و در بالای "اولاد الحسین و" سه بار حرف خ نوشته شده (ص ۳۵۷) ۱۶. نسخه مصباح فخرالدین بن اشرف مورخ ۹۳۳: السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اصحاب الحسین (ص۳۵۸) متن نسخه مورخ ۹۵۲ هم به همین شکل است و در حاشیه عبارت الذین بذلوا مهجهم دون الحسین علیه السلام نسخه نوشته شده است (ص۳۵۹) متن نسخه فتح الله کاشانی مورخ در ۹۵۷ هم به همین شکل است و در بین سطور و علی اولاد الحسین افزوده شده (ص۳۶۰) متن نسخه لطف الله کاشانی مورخ ۹۵۹ هم به همین شکل است (ص۳۶۱) و نیز نسخه منتهی زوینی مورخ ۹۷۴ (ص۳۶۵) ۱۷.نسخه عبد الله از مختصر مصباح مورخ ۹۶۶: السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین الذین بذلوا مهجتهم دون الحسین (ص۳۶۲) ۱۸. نسخه میر همیون از مختصر مصباح مورخ ۹۶۹: متن: السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اصحاب الحسین و در حاشیه: و علی اولاد الحسین صح (ص۹۶۹) شبیه همین متن و حاشیه در نسخه حسین حسینی استرأبادی از ترجمه مختصر مصباح مورخ ۹۷۴ با این حاشیه افزوده در اول عبارت: الحسن و صح (ص۳۶۴) ۱۹. نسخه علاء الدین استرآبادی از مصباح مورخ ۹۸۰: السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین الذین بذلو مهجهم دون الحسین و در بالای الذین: نسخه و بالای آخر عبارت: الی ذکر شده (ص۳۶۷) ۲۰. ترجمه مختصر مصباح نسخه محمد حسین بن شرف الدین مورخ ۹۸۰: السلام علی الحسین بن علی و علی علی بن الحسین و علی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین و در حاشیه اول سلام: الحسن و نسخه (ص۳۶۸) ۲۱. نسخه فرخ بن عبد الله از مختصر مصباح مورخ ۹۸۷: السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اصحاب الحسین (ص۳۶۹) ۲۲. نسخه عبد العظیمی از مختصر مصباح مورخ ۹۹۱ و نسخه علی طبسی از این کناب مورخ ۹۹۷: السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین (ص۳۷۰ و ۳۷۱) @raveshsonnati

💠 یادداشتهایی از استاد سید محمد جواد شبیری زنجانی پیرامون کیفیت سلام زیارت عاشورا 🔰 نتیجه‌گیری کیفیت سلام در زیارت عاشورا به نظر می رسد متن اصح چنین است: ❇️ السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اصحاب الحسین ❇️ و سایر اَشکال ذکر شده در نسخه‌ها محرف باشد. ◾️توضیح: الف. "و علی اولاد الحسین" در نسخه‌های کهن نیامده و تنها در پاره‌ای از نسخ قرن ۱۰ افزوده شده و این افزوده از عدم توجه به این نکته نشأت گرفته که زیارت عاشورا در اصل زیارت حرم حضرت سید الشهدا عليه السلام است در این مورد در یادداشت پیشین بیشتر توضیح دادم. ب. نسخ کهن در این که عبارت "و علی علی بن الحسین" است یا "علی" ندارد اختلاف دارند و هر دو شکل نسخه‌های معتبری دارد ولی به نظر می رسد "علی" به جهت شباهت به علی بن الحسین افتاده است. ساختار عبارت هم با بودن "علی" سازگارتر است. این حرف در مصادر دیگر زیارت عاشورا: مصباح الزائر و مزار ابن مشهدی هم آمده است. ج. افزودن الحسن در برخی نسخه ها گویا از باب جمع بین نسخه صحیح یعنی الحسین و نسخه بدل یعنی الحسن باشد. البته ممکن است تقارن بسیار نام الحسن و الحسین سبب افزودن عمدی یا سهوی الحسن باشد. د. افزودن "بن علی" بعد از "السلام علی الحسین" از باب افزودن عبارت تفسیری است. ه. عبارت :الذین بذلوا مهجهم ... " در برخی نسخ از دیگر قسمت‌های زیارت سهوا افزوده شده است. https://t.me/zobdatolfavaed @raveshsonnati

#معرفی_کتاب نام کتاب: زیارت عاشورا از آغاز تا امروز (اثبات اصالت زیارت عاشورای مشهور با استناد به بیش از ۱۶۰ نسخه خطی) نویسنده: سید مهدی محمودی ناشر: کتاب‌شناسی شیعه

#نکت_مقتلیّة #نکاتی_پیرامون_مقتل نکته اول: (۱) در شهادت حضرت قاسم بن الحسن علیهما السلام در برخی مقاتل از جمله لهوف (ملهوف) سید بن طاووس درباره واکنش سیدالشهداء علیه السلام پس از زمين افتادن قاسم از اسب و ندای "یا عمّاه" چنین آمده است: فجَلَّى الحسينُ علیه السلام كما يُجَلّي الصَّقْر برخی مترجمان این جمله را اینچنین ترجمه کردند: پس حسین چون پرنده شکاری (باز یا شاهین یا عقاب) خود را به قاسم رساند. علامه شعرانی در کتاب دمع السجوم ترجمه و توضیح نفس المهموم شیخ عباس قمی در صفحه ۳۴۰ در ترجمه عبارت فرموده است: پس حسین علیه السلام سر برداشت و بدو تیز تیز نگریست چنانکه باز سر بر می‌دارد و تیز می‌نگرد. سپس در پاورقی فرموده است: تجلیه سر برداشتن و تیز نگریستن است. مؤلف در «منتهی الامال» گوید: تعجیل کرد مانند عقابی که از بلندی به زیر آید و لیکن تجلیه به این معنی نیامده است. انتهی. راقم این سطور گوید: حق با ایشان است چرا که استعمال عرب به ویژه شعراء فصیح شاهد این معناست. زبیدی در تاج العروس ج ۱۹ ص ۲۸۸ و ۲۸۹ گفته است: جَلَّی ببَصَرِهِ تَجْلِیةً: إذا رَمَی به کما یَنْظُرُ الصَّقْر إلی الصَّیْدِ؛ قالَ لبیدٌ: فانْتَضَلْنا و ابن سَلْمَی قاعِدٌ کعَتِیقِ الطیرِ یُغْضِی و یُجَلّ أَی و یُجَلِّی. و جَلَّی البازِیُّ تَجْلِیَةً و تَجَلِّیاً بتشدید الیاء: رَفَعَ رأْسَه ثم نَظَرَ و ذلکَ إذا آنسَ الصَّیْدَ؛ قالَ ذو الرُّمَّة: نَظَرْتُ کما جَلَّی علی رأْسِ رَهْوَةٍ من الطیرِ أَقْنَی ینفُضُ الطَّلَّ أَوْرَقُ و قالَ ابنُ حَمْزة: التَّجلِّی فی الصَّقْر أَنْ یُغْمِض عَیْنَه ثم یَفْتَحها لیکونَ أَبْصَر له، فالتَّجلِّی هو النَّظَر؛ وأَنْشَدَ لرُؤْبَة: جَلَّی بصیرُ العَیْنِ لم یُکَلِّلِ فانقَضَّ یَهْوی من بَعیدِ المَخْتَلِ قالَ ابنُ بَرِّی: و یقَوِّی قَوْلَ ابنِ حَمْزة بیتُ لبیدٍ المُتَقدِّم. @raveshsonnati

#نکت_مقتلیّة #نکاتی_پیرامون_مقتل نکته دوم (۲) پس از شهادت حضرت علی اکبر یا حضرت قاسم علیهما السلام (بنا بر اختلاف نقل ارباب مقاتل) حضرت، دشمنان را نفرین کرد و سپس سمت بنی هاشم رو کرد و فرمود: صَبْراً یَا بَنِی عُمُومَتِی! صَبْراً یَا أَهْلَ بَیْتِی! لَا رَأَیْتُمْ هَوَاناً بَعْدَ هَذَا الْیَوْمِ أَبَداً. متأسفانه بسیاری از مترجمان در ترجمه بخش دوم عبارت چنین ترجمه کردند: پس از امروز هیچگاه هیچ خواری نخواهید دید. در حالی که وقتی حرف "لا" بر سر فعل ماضی می آید بدون اینکه تکرار شود، جمله معنای انشائی خواهد داشت، مانند " ولا جعله الله آخر العهد منی لزیارتکم" در نتیجه ترجمه درست عبارت این است: پس از امروز هیچگاه هیچ خواری نبینید. و این دعایی است برای ایشان بعد نفرین دشمنان. (دعا لأهل بيته بعد ما دعا علی الاعداء) البته احتمال اینکه نقل به معنا شده باشد وجود دارد ولی بعید است. به هر حال آنچه گفته شد بر مبنای نقل به لفظ بود. @raveshsonnati

#نکت_مقتلیّة #نکاتی_پیرامون_مقتل نکته سوم (۳) در برخی مقاتل از جمله لهوف (ملهوف) سید بن طاووس آمده است که پس از اینکه علی اکبر علیه السلام به میدان رفتند و مبارزه ای کردند، سمت خیمه بازگشتند و از حضرت طلب آب کردند. گفتار آقازاده مطابق نقل مقتل این است: "ياأبت العطش قد قتلني و ثقل الحديد قدأجهدني. فهل إلي شربة من الماء سبيل؟" یعنی: پدر جان! تشنگی مرا کشت و سنگینی آهن (شمشیر) مرا به زحمت انداخته است. پس آیا آبی هستم تا بنوشم. برخی از مورخان و پژوهشگران استبعاد کرده اند که مگر حضرت علی اکبر نمی‌دانستند آبی نیست؟ با این حال چرا چنین درخواستی کردند؟! در پاسخ گوییم: اولا، این جمله اخیر در برخی مقاتل نیامده است و تنها بخش اول عبارت آمده است. مثلا در مقاتل أبو الفرج به نقل علامه مجلسی چنین آمده است: "فَجَعَلَ یَشِدُّ عَلَیْهِمْ ثُمَّ یَرْجِعُ إِلَی أَبِیهِ فَیَقُولُ یَا أَبَهْ الْعَطَشَ فَیَقُولُ لَهُ الْحُسَیْنُ اصْبِرْ حَبِیبِی فَإِنَّکَ لَا تُمْسِی حَتَّی یَسْقِیَکَ رَسُولُ اللَّهِ بِکَأْسِهِ" (بحارالأنوار ج ۴۵ ص ۴۴) ثانیا، شیخ عباس قمی در پاورقی نفس المهموم چنین گفته است: "برای دفع استعجاب از آب خواستن علی اکبر با آن که می‌دانست آب در آنجا موجود نیست از «مدینة المعاجز» حدیثی نقل کرده است از ابی جعفر طبری از عبیدالله بن الحر گفت: حسین بن علی علیه السلام را دیدم که فرزندش علی اکبر در غیر موسم از او انگور خواست، حسین علیه السلام دست بر ستون مسجد زد و انگور و موز بیرون آورد و گفت: آنچه نزد خداست برای دوستانش بیش از این است." (دمع السجوم ص ۳۲۶) ثالثا، با چنان فشار جنگ و شدت تشنگی و نماندن رمق، اگر انسان یک درصد هم احتمال بدهد که از طریقی - هر طریقی- هم اکنون آبی - و لو به مقدار کم - فراهم شده است، بجاست که آن را طلب کند. @raveshsonnati

#نکت_مقتلیّة #نکاتی_پیرامون_مقتل نکتۀ چهارم (۴) مطابق برخی روایات، امام حسین علیه السّلام هنگام خروج از مدینه در نامۀ خود به محمّد بن حنفیّه نوشتند: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏ هَذَا مَا أَوْصَى بِهِ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ إِلَى أَخِيهِ مُحَمَّدٍ الْمَعْرُوفِ بِابْنِ الْحَنَفِيَّةِ أَنَّ الْحُسَيْنَ يَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ وَأَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ جَاءَ بِالْحَقِّ مِنْ عِنْدِ الْحَقِّ وَأَنَّ الْجَنَّةَ وَالنَّارَ حَقٌ‏ وَأَنَّ السَّاعَةَ آتِيَةٌ لا رَيْبَ فِيها وَأَنَّ اللَّهَ يَبْعَثُ مَنْ فِي الْقُبُورِ وَأَنِّي لَمْ أَخْرُجْ أَشِراً وَلَا بَطِراً وَلَا مُفْسِداً وَلَا ظَالِماً وإِنَّمَا خَرَجْتُ لِطَلَبِ الْإِصْلَاحِ فِي أُمَّةِ جَدِّي أُرِيدُ أَنْ آمُرَ بِالْمَعْرُوفِ‏ وَأَنْهَى عَنِ الْمُنْكَرِ وَ أَسِيرَ بِسِيرَةِ جَدِّي وَأَبِي‏ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِب‏» 📚(تسلية المجالس وزينة المجالس «مقتل الحسين عليه السلام»، ج‏2، ص160 وبحار الأنوار، ج‏44، ص329). البتّه در برخی منابع آمده است که این جمله را به ابن عبّاس فرمودند وقتی او گفت: «لَا تَخْرُجْ إِلَى الْعِرَاقِ وَكُنْ بِالْيَمَنِ لِحَصَانَتِهَا وَرِجَالِهَا» و حضرت فرمودند: «إِنِّي لَمْ أَخْرُجْ بَطِراً وَلَا أَشِراً وَلَا مُفْسِداً وَلَا ظَالِماً وَإِنَّمَا خَرَجْتُ أَطْلُبُ الصَّلَاحَ فِي أُمَّةِ جَدِّي مُحَمَّدٍ أُرِيدُ آمُرُ بِالْمَعْرُوفِ‏ وَأَنْهَى عَنِ الْمُنْكَرِ أَسِيرُ بِسِيرَةِ جَدِّي وَسِيرَةِ أَبِي عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِب» 📚(مناقب آل أبي طالب عليهم السلام لابن شهرآشوب، ج‏4، ص89). منافاتی هم میان این دو نیست، چون ممکن است حضرت این فرمایش را به هر دو فرموده باشد. برخی خیال کرده اند که این حدیث به خاطر وجود واژۀ «خرجت» که بار معنایی منفی دارد و دلالت بر خارجی و یاغی بودن حضرت – نعوذ بالله – می کند، ساختگی است، در حالی که واژۀ خروج در اینجا صرفا به معنای خروج از مدینه است نه خروج بر حاکم. خروج به معنای بیرون رفتن با «مِنْ» و به معنای طغیان و یاغی گری با «عَلی» متعدّی می شود. قرینۀ پرسش ابن عبّاس و درخواست محمّد بن حنفیّه مبنی بر ترک خروج از مدینه شاهدی روشن بر ارادۀ معنای نخست است. بگذریم از اینکه اگر خروج در روایت به معنای دوم بود، باز بلا مانع بود، چون قیام در مقابل ظلم و ستم حاکم ظالم حق است به ویژه اینکه خارجی امام معصوم علیه السّلام باشد و حاکم ظالم مثل یزید کافر و فاجر وغاصبی. @raveshsonnati

#نکت_مقتلیّة #نکاتی_پیرامون_مقتل نکتۀ پنجم (۵) گذشت که مطابق برخی روایات، امام حسین علیه السّلام هنگام خروج از مدینه در نامۀ خود به محمّد بن حنفیّه نوشتند: «... أَنِّي لَمْ أَخْرُجْ أَشِراً وَلَا بَطِراً وَلَا مُفْسِداً وَلَا ظَالِماً وإِنَّمَا خَرَجْتُ لِطَلَبِ الْإِصْلَاحِ فِي أُمَّةِ جَدِّي أُرِيدُ أَنْ آمُرَ بِالْمَعْرُوفِ‏ وَأَنْهَى عَنِ الْمُنْكَرِ وَ أَسِيرَ بِسِيرَةِ جَدِّي وَأَبِي‏ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِب‏» 📚(تسلية المجالس وزينة المجالس «مقتل الحسين عليه السلام»، ج‏2، ص160 وبحار الأنوار، ج‏44، ص329). چند نکته دیگر پیرامون این روایت: ۱. در این روایت، حضرت صریحا تمام علل منفی خروج از مدینه را نفی می کند، عللی چون: سرکشی و خودخواهی (أشر)، سرپیچی و تکبّر در مقابل حقّ (بطر)، فساد و افساد (إفساد)، ستم (ظلم). ۲. و تنها علّت خروج خود از مدینه را طلب صلاح یا اصلاح در امّت جدّشان معرّفی کرده است. طلب یعنی قصد و اراده همراه با حرکت خارجی و عمل بیرونی. به صرف قصد، نیّت و اراده در لغت فصیح عربی طلب گفته نمی شود مگر مجازاً. بنا بر این حضرت، در پی خارجی کردن و اجرایی و عملیاتی سازی صلاح و اصلاح امّت بوده اند. ۳. فصل بلاغی و ترک عطف به واو در عبارت «أرید ...» به این نکته اشاره دارد که دو بال طلب صلاح و اصلاح عبارتند از: ارادۀ امر به معروف و نهی از منکر، واقتدا به سنّت و سیرت نبوی و علوی و در مسیر آنها قدم برداشتن؛ که هر کدام از این دو یک روی یک سکّه اند چون امر به معروف و نهی از منکر مصداق اقتدا و پیروی از سنّت نبوی و سیرت علوی است و اقتدا و پیروی از آن دو در این مقام با امر به معروف و نهی از منکر محقّق می شود. @raveshsonnati