#ماه_رمضان
📖تفسیر سوره حمد
به بیان استاد #امینینژاد
خلاصه جلسه هفتم و هشتم
۹ رمضان ۱۴۴۵
🔸الله نورالسماوات و الارض؛ این نور همان نور #رحمت_الهی است که موجودات را از کتم عدم خارج کرده و وجود میدهد. در همین آسمان و زمین، کفر و نفاق و ظلم هم وجود دارد، اینها همه منور به نور الهی اند و الا اصلا موجود نمیشوند.
🔸برخی خیال میکنند جهان از دست خداوند در رفته است و آمریکا و اسرائیل جهان را گرفتند! اینها به لحاظ وجودی شیطان را در برابر خدا گرفته و #ثنویت در عمل را قائلند؛ در حالی که شیطان هم مخلوق خداست و تمام اعوان و انصارش در دستگاه ربوبی میگنجد.
🔰برخی از آیاتی که اشاره به #رحمت_رحمانی دارد
🔹سوره مبارکه مریم، آیه ۷۵:
قُلْ مَنْ كَانَ فِي الضَّلَالَةِ فَلْيَمْدُدْ لَهُ الرَّحْمَنُ مَدًّا حَتَّى إِذَا رَأَوْا مَا يُوعَدُونَ إِمَّا الْعَذَابَ وَإِمَّا السَّاعَةَ فَسَيَعْلَمُونَ مَنْ هُوَ شَرٌّ مَكَانًا وَأَضْعَفُ جُنْدًا ﴿۷۵﴾
خدای الرحمان حتی به مضلین هم مدد میرساند.
🔹سوره مبارکه مریم، آیه ۴۵:
يَا أَبَتِ إِنِّي أَخَافُ أَنْ يَمَسَّكَ عَذَابٌ مِنَ الرَّحْمَنِ فَتَكُونَ لِلشَّيْطَانِ وَلِيًّا ﴿۴۵﴾
عذابی از سوی خداوند رحمان.
🔹سوره مبارکه یس، آیه ۲۳:
أَأَتَّخِذُ مِنْ دُونِهِ آلِهَةً إِنْ يُرِدْنِ الرَّحْمَنُ بِضُرٍّ لَا تُغْنِ عَنِّي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا وَلَا يُنْقِذُونِ ﴿۲۳﴾.
خداوند رحمان است که ضرر میرساند.
🔹سوره مبارکه اعراف، آیه ۱۵۶:
وَرَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ فَسَأَكْتُبُهَا لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَالَّذِينَ هُمْ بِآيَاتِنَا يُؤْمِنُونَ ﴿۱۵۶﴾
این آیه بصورت جدا و دقیق به رحمت رحمانی و رحیمی پرداخته است.
🔹اساسا #اسلام_رحمانی یعنی همانجایی که اسلامی که شلاق هم میزند ولی از باب رحمانیت و محبت.
البته گاهی گوشمالیهای خاص مومنین، جزو #رحمت_رحیمی است.
🔹برخی مفسرین علت نیامدن "بسم الله الرحمن الرحیم" را در ابتدای سوره توبه، تجلی غضب در این سوره دانستهاند.
اما آیت الله جوادی قائل هستند که این غضب منافاتی با "بسم الله الرحمن الرحیم" ندارد. چرا که همین غضب در صفت رحمانیت جای میگیرد.
🔰برخی از روایات در توضیح #رحمت_رحمانی و #رحمت_رحیمی
🔹امیرالمؤمنین (ع): "اَلرَّحْمٰنِ الذي يرحم ببسط الرزق علينا."
🔹امام حسن عسکری (ع): "الرحمن العاطف على خلقه بالرّزق لا يقطع عنهم موادّ رزقه. و ان انقطعوا عن طاعته. و الرحيم بعباده المؤمنين في تخفيفه عليهم طاعاته، و بعباده الكافرين في الرزق و فى دعائهم الى موافقته."
🔹امیر مومنان (ع): "أما الرحمن فهو عون لكل من آمن به ، وهو اسم لم يسم به غيره. وأما الرحيم فهو لمن تاب وآمن وعمل صالحا"
🔸از نمونههای رحمت رحیمی خداوند به مومنین، همین #معنای_توحیدی است که انسان مومن در زندگی خود دارد.
🔰شرح حدیثی از امام صادق(ع)
امام صادق (ع) میفرمایند: "الرحمنُ اسمٌ خاص بصفة عامة و الرحيم اسمٌ عام بصفة خاصة."
🔸وجوهی در معنای خاص بودن اسم رحمان و عام بودن اسم رحیم:
🔻نمیتوان اسم کسی از مخلوقین را رحمان نامید؛ زیرا به معنای رحمت گسترده است و این شکل از رحمت تنها مختص خداوند و در دایره قدرت اوست. اما رحیم یعنی رحمتی خاص، و مخلوقات هم میتوانند متصف به صفت رحیم شوند.
🔻دیدگاه #محقق_قیصری
رحمت رحمانی، رحمت عامه است؛ ولی رحمت رحیمی، رحمت اختصاصی به هر شیء است بحسبه، چه مومن و چه کافر. این صفت خاص است یعنی هر صنفی رحمت خاص خود را دارد. رحمت رحمانی یعنی رحمت خداوند متعال را یکسره ببینی در گستره خودش اما اگر در این بحر رحمت به انشعابات آن بنگری می شود رحمت رحیمی.
#مومنین در مسیر ایمان مسابقه دارند، #کفار در مسیر کفر، #مشرکین در شرک، خداوند توفیقات خاص به هرکدام میدهد تا در همان مسیر ادامه دهند.
🔰نکات پایانی در باب بسمله
🔸بسم الله الرحمن الرحیم یک اسم ترکیبی و دارای هویت ترکیبی است. یعنی اسمی که مرکب از مزاج های چند اسم بسیط است؛ الله و الرحمن و الرحیم هر کدام یک مزاج دارد و ترکیب اینها یک مزاج مستقلی دارد.
🔸آیت الله جوادی آملی در تسنیم، در تفسیر سوره حمد می فرمایند: "نسبت بسمله سوره حمد به دیگر بسملهها به نحو مطلق و مقید است."
🔸اصل تمام بسملهها، از جهت روح معنا از یک سنخاند. یعنی یک اشتراک معنوی دارند همه؛ منتها از یک وحدت به کثرت میرسند.
🔸پوشش اصلی در بسم الله الرحمن الرحیم، رحمت است و غضب، بصورت مستتر است. رحمت است که وجودی است؛ ما اساسا شر محض نداریم زیرا شر و بطلان محض، عدم است. و حسن و نور اطلاقی خداوند همه ما را گرفته است. لذا شر و باطل کلا امری #نسبی است.
💠 تشکل طلبگی ربیون
🌐@rebbiion