امام صادق ( ع ) و لقب خیر الجعافر ؛
✍️علی راد
لقب خیر الجعافر از جمله القاب ویژه امام صادق ( ع ) است که بیش از گفتمان حدیثی- رجالی امامیه در گفتمان اهل سنّت به ویژه مدرسه رجالی بصره شناخته شده است که گرایشات عثمانیه داشتند و رویکرد حصرگرایی ایشان مانع جدی محدّثان امامیه در ترویج میراث شفاهی و مکتوب اهل بیت ( علیهم السلام ) در میان ایشان بود . این اندیشه فراتر از بصره تا آبادان – عبادان قدیم – نیز توسعه یافته بود و رگه هایی از آن نیز در دیگر مدارس حدیثی وجود داشت ولی به شدّت بصره نبود . این لقب نه از سوی گروهی از اصحاب امام صادق ( ع ) که به تشیع شهرت داشتند بلکه از سوی شخصی به آن حضرت اطلاق شد که تشیّع وی چندان آشکار نبود و شواهدی بر خلاف آن در اذهان وجود داشت . این شخص کسی نبود جز حفص بن غیاث نخعی (117- 194 ق ) قاضی نامدار دولت عباسی که فضل بن عباس- امیر کوفه در آن روزگار- بر جناره حفص بن غیاث نماز خواند که نشان از جایگاه برجسته اجتماعی حفص بن غیاث در کوفه دارد. حفص بن غیاث به خوش اقبالی قاضی, به مرگ در غیر حال قضاوت باورمند بود که خود نیز چنین از دنیا رفت . بر پایه کتاب تهذیب الکمال مزّی–کامل¬ترین فهرستِ موجود از مشایخ حفص بن غیاث نخغی– وی از چهل و هشت شیخ و استاد, حدیث شنید که از جمله آنها جعفر بن محمد(148-83ق) معروف به امام صادق(ع) بود . حفص از همان آغاز نوجوانی به کتابت حدیث علاقمند بود و هر حدیثی را که می¬شنید, آنرا کتابت می¬کرد . معاذ بن معاذ دستینه¬های قضایی حفص را به دلیل سبک نگارش آنها تحسین می¬نمود . حفص کتابهای حدیثی خود را پیش از اشتغال به قضاوت تالیف نمود و نسخه-هایی از آن در اختیار دیگران نهاد . او در روزگار خود از جمله سه محدث برجسته کوفه بود, صحت و اعتبار کتاب جامع حدیثی نزد دانشیان حدیث شناخته شده بود به گونه¬ای که اگر حفص در کتابش در گزارش حدیثی از استادش أعمش– سلیمان بن مهران(61-147ق)- متفرد بود به دلیل اعتبار کتابش, روایت وی مقبول بود , اما اگر این حدیث را فقط از حافظه اش نقل می¬کرد, تضعیف می¬شد زیرا در اواخر عمرش حافظه اش او را یاری نمی¬کرد .
کتاب جامع حدیثی حفص بن غیاث در اختیار مولفان جوامع اولیه حدیثی عامه بود و فراوان از آن روایت نقل کرده-اند. احادیث این کتاب به دلیل مبانی خاص امامیه در اعتبار سنجی حدیث, به جوامع حدیثی شیعه راه نیافت ولی کتاب مجموعه احادیث بدون واسطه¬ی حفص بن غیاث از امام صادق(ع) با استقبال مولفان منابع متقدم شیعی مواجه شد؛ «له کتاب معتمد» ارزش¬گذاری شیخ طوسی از اصالت و محتوای این کتاب است و حفص بن غیاث در این نگاشته به اسناد مستقیم خود, احادیث امام صادق(ع) را روایت می¬کند که بدون واسطه از ایشان دریافت کرده است . بنابراین حفص بن غیاث از جمله مولفان میراث مکتوب نخستین امامیه است. هر چند امروزه اصل مسند حفص از احادیث امام صادق(ع) در اختیار ما نیست ولی نزد متقدمان امامیه و عامه شناخته شده بود. پیش از شیخ طوسی شماری از مشایخ و محدثان امامیه به این کتاب دسترسی داشته¬اند و از این طریق به شیخ طوسی انتقال یافته بود .
حفص بن غیاث در دفاع از جایگاه ممتاز و فاخر استادش امام صادق(ع) اهتمام ویژه¬ای داشت. وی در مقابل بصریان که بر سانسور و عدم نقل احادیث امام صادق(ع) اصرار داشتند, پاسخی درخور و معنادار می¬دهد: « قال يحيى وخرج حفص بن غياث إلى عبادان وهو موضع رباط فاجتمع إليه البصريون فقالوا له: لا تحدثنا عن ثلاثة أشعث بن عبد الملك وعمرو بن عبيد وجعفر بن محمد فقال: أما أشعث فهو لكم وأنا أتركه لكم وأما عمرو بن عبيد فأنتم أعلم به وأما جعفر بن محمد فلو كنتم بكوفه لأخذتكم النعال المطرقة ». او به دو دلیل احادیث امام صادق(ع) را بایسته نقل و ترویج می¬دانست : فضیلت و نَسب . این متن گویای دیدگاه او هست : « حدثنا أبو مسلم حدثني أبي حدثني حسين الجعفي عن حفص بن غياث قال قدمت البصرة فقالوا لا تحدثنا عن ثلاثة جعفر بن محمد وأشعث بن سوار وأشعث بن عبد الملك فقلت أما جعفر بن محمد فلم أكن لأدع الحديث عنه لقرابته من رسول الله صلى الله عليه وسلم ولفضله وأما أشعث بن سوار فهو رجل منا من أهل الكوفة فلم أكن لأدع الحديث عنه وأما أشعث بن عبد الملك فهو رجل من أهل البصرة فأنا أدعه لكم » . حفص بن غیاث نخعی در مقام نقل احادیث امام صادق(ع) از ایشان به به خیر الجعافر یاد می-کرد:«سليمان بن داود المنقري، عن حفص بن غياث، أنه كان إذا حدثنا عن جعفر بن محمد(ع)، قال: حدثني خير الجعافر جعفر بن محمد » ازمنظر گفتمان شناسی تاریخی – تحلیلی این پاسخ ها به ریشه¬های عمیق اعتقادی و علمی حفص بن غیاث درباره اصالت, حجیت و منزلت سترگ امام صادق(ع) دلالت دارند و همانند عقاید یک شیعه امامی درباره جایگاه امام است.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
📚 #معرفی_کتاب "موسوعة الإمام الصادق عليه السلام" آیت الله سید محمدکاظم قزوینی (ره) در ۵۸ جلد
مؤلف، انگیزه خود را از تدوین این مجموعه، چنین مرقوم می دارد:
«نشر شریعت اسلامی، خدمتگذاری به دین اسلام، برداشتن پرده از گوشه ها و ابعاد مختلف زندگانی امام صادق(ع)، ارائه برخی از اندیشه و معارف علمی و دینی امام به جهان، جمع آوری احادیث پراکنده در هزاران کتاب، رساله و آثار مختلف، در یک مجموعه منسجم و منظم، جلب توجه شیعیان برای شناخت عظمت و جایگاه والای یکی از امامان عزیز» (ج 1، ص 18 و19)
👈دانلود کتاب در سایت
اطلاعات بیشتر درباره کتاب👉
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
💠بررسی وثاقت قاسم بن محمّد
👤#استاد_قائینی:
در بررسی روایات شهادتِ شریک، بررسی یک روایت اهمیت دارد که در سند آن، تردید وجود دارد چون شیخ (ره) آن را به صورت مرسل و مرحوم صدوق (ره) به صورت مسند نقل کرده اند. در سند مرحوم صدوق (ره) #قاسم_بن_محمد قرار دارد که مردّد بین سه نفر است: جوهری و قمی و اصبهانی. به نظر استاد قائنی می توان مشکل سندی در نقل صدوق (ره) را حل کرد و وثاقت قاسم بن محمد در این سند را اثبات کرد به بیانی که در ادامۀ مطلب خواهد آمد.
📚درس خارج فقه، ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۳
✅ادامه این مطلب و مباحثه علمی👇
mobahathah.ir/showthread.php?tid=3421
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
160403_2025(1).mp3
22.78M
🎧صوت 《خوانش کتاب العشرة کافی》.
🎙️استاد: جناب دکتر علیرضا هَزار
⬅️جلسه هفتم؛ سهشنبه. ۱۴۰۳/۰۲/۱۱
3:00 خوانش روایت ششم باب « من یجب مصادقته و مصاحبته» و نکات آن
16:00 نکته ای پیرامون عهد مالک در نهج البلاغه و ارتباط آن با قاعدۀ زرین
19:00 شفافیتِ رفتاری در رابطۀ دوستی و نکاتی پیرامون آن
25:00 معنای مفهومی عبارت «أن یری زینک زینه و شَینَکَ شَینَهُ..»
26:00 صلابت رفتار در صداقت و دوستی
28:00 نکتهای تربیتی در ارتباطات
48:00 از مهمترین نکات تربیت دینیِ کودکان زیر 7سال
50:00 معنای کلمۀ «نکبات»
52:00 تا چه اندازه صدیق همسرمان هستیم؟
1:00:00 کاور های اخلاقی
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
حضرت آیت الله خویی از جمله عالمانی هستند که به جد از وثاقت و عظمت شیخ صدوق در برابر نقد های بعضی محدثین من جمله مرحوم محدث بحرانی و علامه مجلسی دفاع کردند.
🔻 بعضی عبارات آیت الله خویی در این زمینه بدین نحو است:
١_ولاینبغی الشک في أن ما ذكره النجاشي والشيخ من الثناء عليه والإعتناء بشأنه مغن عن التوثيق صريحا فإن ماذكراه أرقى وأرفع من القول بأنه ثقة.(١)
٢_فمن الغريب جدا عن بعض مشايخ المحقق البحراني من أنه توقف في وثاقة الصدوق وأني أعتبر ذلك من اعوجاج السليقة ولو نوقش في وثاقة مثل الصدوق فعلى الفقه السلام.(٢)
ايشان محکم از وثاقت صدوق دفاع و نسبت اختصار واسقاط از احادیث توسط شیخ صدوق را قویا رد میکنند.
۱_اقول لیس فیما ذکردلالة على أن الشيخ الصدوق اختصر في الحديث وأسقط جملا منه.(٣)
٢_أقول جلالة مقام الصدوق تمنع إساءة الظن به.(٤)
٣_اضف الى ما ذكرنا أنه إذا ثبت أن الشيخ الصدوق قد يسقط عن الحديث مالا يرتضيه فما هو السبب في إساءة الظن به فإن ذلك ليس إلا من التقطيع في الحديث المتداول بين أرباب الحديث.(٥)
______________________________
📚منابع:
١_معجم رجال الحدیث جلد ۱۶ صفحه ۳۲۲
۲_همان صفحه ۳۲۳
۳_همان
۴_همان صفحه ۳۲۴
۵_همان صفحه ۳۲۵
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
💠 نکاتی درباره استعمالات در فارسی کهن و روش تعریب آن
در فارسی کهن خیلی از این ذال ها دال بوده است. شاذان هم همان شادان فارسی است.
شعری منسوب به خواجه نصیر الدین طوسی است:
آنان که به فارسی سخن می رانند
در معرض ذال دال را ننشانند
ما قبل وی ار ساکن جز وای بود
دال است وگرنه ذال معجم خوانند
🔸 قبل از حرف دال اگر صحیح (یعنی جز واو یاء الف) و ساکن باشد دال تلفظ می شود. مثل خورد، برد.
ولی اگر صحیح متحرک باشد مثل: بَرَد، یا حرف عله باشد مثل: شاد، بُود، بُوَد اینها ذال می شود: شاذ، بُوذ، بُوَذ، پاذشاه.
🔹ساذج تعریب شده ساده است. علتش آن است که در فارسی قدیم دال ذال بوده و همزه غیر ملفوظ هم گاف بوده و لذا جمع ساده می شود سادگان و نسبت آن هم می شود سادگی. وقتی معرب می شود "گ" جیم می شود، آن دال هم که در فارسی کهن ذال بوده، و لذا می شود: ساذج. دانستن این مطالب مفید است.
🔰 به تناسب بحث روایتی را نقل کنم. به امام صادق علیه السلام عرض می شود که بعضی می گویند: خداوند شب قدر، ثواب روزه ماه رمضان را به انسان می دهد. امام علیه السلام می فرمایند: روزه ماه رمضان ثوابش شب عید فطر داده می شود. تعبیر امام صادق علیه السلام این است: "إِنَّ اَلْقَارِيجَارَ إِنَّمَا يُعْطَى أُجْرَتَهُ عِنْدَ فَرَاغِهِ وَ ذَلِكَ لَيْلَةُ اَلْعِيدِ"
شیخ بهایی در توضیح کلمه قاریجار مطلبی می گوید که کاملا درست است هرچند مرحوم میرداماد آن را نپذیرفته است. می گوید: قاریجار تعریب شده کارگر است. ک در عربی ق می شود، گ جیم می شود، ر تبدیل به ری و حرکت فتحه الف می شود، روی هم می شود قاریجار.
❇️ حالا این شاذان همان شادان است. مجمع الرجال قهپایی شاذان ها را تبدیل به شادان کرده در حالی که اصل فارسی آن شاذان است و اینها به همان تلفظ قدیمی فارسی تلفظ شده است .
💠 نکته دیگر آن که گاهی افرادی که اسمشان اسامی فارسی بوده، وقتی در محیط عربی می آمدند برای خود اسم عربی هم انتخاب می کردند. درباره جعفر بن محمد بن مسرور (استاد شیخ صدوق) با جعفر بن محمد بن قولویه (صاحب کامل الزیارات) بحث مفصلی است که آیا آنها یکی هستند؟
به نظر ما یکی هستند. یک احتمال این است که قولویه یک واژه فارسی و مسرور ترجمه عربی آن باشد، قولویه یعنی شادمان و مسرور.
🔺 درس خارج فقه استاد سید محمد جواد شبیری زنجانی، تاریخ: ۹ اسفند ۱۴۰۱
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
❇️هل یدل ّ ترحم الشیخ الصدوق
علی الوثاقه❓❓
المرحوم الخویی:
الترحّم بنفسه لا يقتضي التوثيق
و لا يكشف عن حسن الحال،
و قد رأينا الصدوق كثيراً ما يترحّم
و يترضّى على مشايخه و فيهم
الضعيف و غيره،و أنّ ذلك منه لا
يكشف إلّا عن كونه شيعياً إمامياً
لا يزيد عليه بشي ء
كيف و قد ترحّم الصادق (عليه السلام) على جميع زوّار الحسين (عليه السلام) و فيهم الفاسق و الكذّاب و شارب الخمر، أ فهل ترى أنّ ترحّم الصدوق و ترضّاه أعظم شأناً من ترحّم الصادق (عليه السلام) هذا.
📚موسوعه آقای خویی ج ۱۵ ص ۲۱۸
#الصدوق
#الخویی
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
💠 جایگاه ابن ابی عقیل در طائفه
❖ استاد حاج سیدمحمدجواد شبیری:
● مراد از قدیمین، ابن ابی عقیل و ابن جنید است.
ابن جنید در طائفه امامیه –از آن رو که قائل به قیاس بوده است- مطرود واقع شده و کتب او هم متروک بوده است. ولی ابن ابی عقیل در طائفه امامیه بسیار محترم بوده است.
● نجاشی در مورد کتاب او بیان کرده است که هر حاجی که از خراسان میآمد، کتاب او را میخرید:
«فقيه متكلم ثقة له كتب في الفقه و الكلام منها: كتاب المتمسك بحبل آل الرسول كتاب مشهور في الطائفة، و قيل: ما ورد الحاج من خراسان إلا طلب و اشترى منه نسخ، و سمعت شيخنا أبا عبد الله رحمه الله يكثر الثناء على هذا الرجل رحمه الله».
مراد از شیخنا در این عبارت، شیخ مفید است.
● در هر صورت فقه ابن ابی عقیل در طایفه بسیار مشهور و مورد اعتنا بوده است.
👈 ولی فقه او به لسان روایات نیست. بلکه عباراتی فقهی است.
🔺 درس خارج فقه؛ ۸ اردیبهشت ۱۴۰۳
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
💠 بررسی دلالت عبارت شیخ طوسی رحمه الله بر وثاقت صاحبان توقیع
👤 #استاد_شهیدی
شهید صدر برای اثبات جلالت محمد بن عبدالله بن حمیری و پدر ایشان فرمودهاند: اینها از طریق نواب اربعه برای امام عصر عج توقیع مینوشتند و حضرت عج نیز جواب آنها را میدادند و شیخ طوسی نیز در کتاب #الغیبة فرمودهاند: «و قد كان في زمان السفراء المحمودين أقوام #ثقات ترد عليهم التوقيعات من قبل المنصوبين للسفارة من الأصل» و این عبارت دلالت دارد بر این که کسانی که برای امام عج توقیع نوشته و امام عج جواب آنها را دادند #ثقه هستند و با توجه به این که محمد بن عبدالله بن حمیری و پدرشان نیز از این افراد هستند پس ثقه بودن آنها ثابت میشود.
به نظر ما این بیان تمام نیست زیرا...
📚 درس خارج اصول، ۵ اردیبهشت ۱۴۰۳
✅ ادامه این مطلب و مباحثه علمی در این موضوع را در لینک زیر دنبال کنید.
http://mobahathah.ir/showthread.php?tid=3420
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
درنگی کوتاه در پژوهشهای پنج خاورشناس درباره الکافی کلینی
✍️علی راد ( دانشیار دانشگاه تهران )
1. ادوار الکافی پژوهی در غرب
جریان خاورشناسی در حدیث پژوهی اهل سنّت بیش از یک سده پیشینه دارد و اینک در حال سپری نمودن دوره توسعه و تعمیق پژوهش های خود درباره مبانی , تاریخ , جریان ها و رویکردها , جوامع و مصادر , مکاتب و حوزه ها و تمایزات و آسیب های حدیث اهل سنّت است اما کارنامه پژوهشی خاورشناسان درباره حدیث شیعه به سان پژوهش های ایشان درباره حدیث اهل سنّت چندان پُر برگ و پُر بار نیست و این مهم در علل مختلفی ریشه دارد که از جمله مهم ترین آنها می توان به توجه دیر هنگام غرب و خاورشناسان به اسلام شیعی و میراث شیعه به مثابه یک آیین و مذهب دانست .
خاورشناسان سده اخیر میلادی متاثر از اندیشه های خاورپژوه مشهور ایگناس گلتسیهر (1850-1921م ) به مذهب شیعه به عنوان یک جریان فرقه ای و حاشیه ای در تاریخ اسلام می نگریستند و رویکرد چندان مثبت و همدلانه به میراث و اندیشه های شیعی نداشتند و آن را فرقه ای در اقلیت با رویکرد باطن گرا و متمایل به اندیشه های گنوسی و راز گرایی ارزیابی می کردند .اسلام شیعی به مثابه اقلیتی در تقابل با اسلام اهل سنّت چندان در مرکز مطالعات اسلام شناسی خود قرار نداشت اما به ظهور انقلاب اسلامی در ایران شیعه شناسی با تاکید بر جنبه های اعتقادی و سیاسی این مذهب مورد توجه جدی قرار گرفت . از سوی دیگر کارکردگرایی در مطالعات برخی از مکاتب خاورشناسی نیز در عدم توجه به شیعه و پژوهش های شیعه شناسی اثر گذار بود زیرا شناخت اسلام شیعه به مثابه مذهب گروهی اقلیت برای ایشان در مناسبات سیاسی ، اقتصادی، اجتماعی , فرهنگی و... فواید مستقیم یا غیر مستقیم به دنبال نداشت ولی با ظهور انقلاب اسلامی شناخت اسلام شیعی به مثابه رقیب جدی اسلام سنّی و با ظرفیت های متمایز آن در حوزه فرهنگ و سیاست در دستور کار جریان های شیعه پژوهی غرب قرار گرفت و پژوهش در مصادر اولیه حدیثی شیعه از ضرورت دو چندان برخوردار شد.
بررسی آثار پژوهشی دربارۀ الکافی در میان خاورشناسان نشانگر آن است که ایشان هنوز در گام های نخست شناخت و ارزیابی این کتاب قرار دارند و دیرهنگام متوجه اهمیت آن شده اند. این مسئله نیز به دلایل کلیِ عقب ماندگی غرب در شناخت شیعه و منابع شیعه بازمی گردد. چرا که تا قرن ها حدیث شیعه به عنوان یک حدیث فرقه ای مطرح بوده و خاورشناسان نخستین شناختشان از اسلام، تنها قرائت رسمی آن در جهان تسنن بوده است. ریشۀ این مسئله نیز به رویکرد کارکردگرای مکاتب خاورشناسی بازمی گردد که خاورشناسان لازم می دانند نتیجۀ هر پژوهشی را در بخشی از جامعه اعم از سیاست، اقتصاد، روابط اجتماعی و... بروز دهند و به فواید مستقیم یا غیرمستقیم دست یابند. این در نقطۀ مقابل آن است که علم برای علم یا دانایی فراگرفته شود و هدف عینیِ مشخصی دنبال نگردد. گویا خاورشناسان به این روایت «اللهم إنّی أعوذُ بِکَ مِن علمٍ لاینفع» با جدّیت عمل می کنند. نهایت آنکه دو عامل کنفرانس استراسبورگ که امام موسی صدر در آن شرکت داشته و تلاش جدّی برای معرفی شیعه به دنیا نمود و انقلاب اسلامی ایران موجب شناخت آنان از پدیدۀ تشیع شد. انقلاب اسلامی ایران، جهان غرب را به یک ضرورت و الزام در شناخت شیعه واداشت. چنانکه امروز هم عالمان و هم سیاست ورزان غربی در پرتو انقلاب اسلامی ایران و سایر انقلاب های شیعه در خاورمیانه درصدد شناخت بنیان های اعتقادی شیعه به عنوان یک خوانش متفاوت از اسلام هستند. با توجه به اینکه بخشی از بنیان ها و عقاید شیعی در کتاب الکافی کلینی ریشه دارد ، به واکاوی و تحقیق ابعاد مختلف این کتاب حدیثی به عنوان یک ضرورت و نیاز شیعه شناسی توجه می کنند. در نتیجه به نظر می رسد آیندۀ خاورشناسی در باب الکافی پژوهی، آینده ای پر نشاط و جذاب و متنوع است که به طبع وظیفۀ شیعیان را نیز سنگین می نماید.
در طبقه بندی کلی، خاورشناسان در مواجهه با حدیث شیعه انواع مطالعات را داشته اند که یک نوع از آن مربوط به تاریخ احادیث شیعه و جوامع حدیثی شیعه بوده که الکافی پژوهی ذیل آن قرار می گیرد. پژوهش های خاورشناسان دربارۀ کتاب کافی را که از حدود یک قرن قبل آغاز شده می توان به طور تقریبی به سه دوره تقسیم کرد که در ادامه بیان خواهدشد.
لینک دانلود متن کامل
B2n.ir/h90646
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
Kitab_Solaim-14030204.MP3
892.8K
💠 اعتبار کتاب سلیم بن قیس
❖ استاد سیدمحمدجواد شبیری زنجانی:
نسبت به کتاب سلیم بن قیس به نظرم میرسد که پیگیری اعتبار یا عدم اعتبار این کتاب، ثمرۀ اساسیای ندارد؛ چون نوع مضامین روایاتی که در این کتاب هست، در روایتهای دیگر هم آمده است.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
💠 جایگاه ابن ابی عقیل در طایفه
👤 #استاد_سیدمحمدجواد_شبیری
🔻 مراد از #قدیمین، ابن ابی #عقیل و ابن جنید است.
ابن جنید در طائفه امامیه –از آن رو که قائل به #قیاس بوده است- مطرود واقع شده و کتب او هم متروک بوده است. ولی ابن ابی عقیل در طائفه امامیه بسیار محترم بوده است.
#نجاشی در مورد کتاب او بیان کرده است که هر حاجی که از خراسان میآمد، کتاب او را میخرید:
«فقيه متكلم ثقة له كتب في الفقه و الكلام منها: كتاب المتمسك بحبل آل الرسول كتاب مشهور في الطائفة، و قيل: ما ورد الحاج من خراسان إلا طلب و اشترى منه نسخ، و سمعت شيخنا أبا عبد الله رحمه الله يكثر الثناء على هذا الرجل رحمه الله».
مراد از شیخنا در این عبارت، شیخ #مفید است.
در هر صورت فقه ابن ابی عقیل در طایفه بسیار مشهور و مورد اعتنا بوده است؛ ولی فقه او به لسان روایات نیست. بلکه عباراتی فقهی است.
📚 درس خارج فقه، ۸ اردیبهشت ۱۴۰۳
تقریر این جلسه👇👇👇
https://eitaa.com/mj_shobeiri/5589
ادامهی مطلب و مباحثه👇👇
http://mobahathah.ir/showthread.php?tid=3430
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
160407_2332.mp3
24.7M
🎧صوت 《معرفی رشته علوم حدیث》
🎙️استاد: جمال الدین حیدری فطرت
⬅️چهارشنبه. ۱۴۰۳/۰۲/۱۹
1:00 پیشینه تاسیس این رشته
5:00 جایگاه و اهمیت حدیث در تراث حدیثی
14:00 نگاه دانشی به حدیث و قدمت آن
20:00 محتوای رشته علوم حدیث چیست؟
33:00 کلام علامه حلی دربارهی قواعد احکام و ارتباط آن با روایات
38:00 اگر هدفگذاری شخصی فقه و اصول باشد، تحصیل در رشته علوم حدیث برای او فایده ای دارد؟
42:00 با چه روشی باید به رشته علوم حدیث ورود کرد؟
44:00 فوائد شرکت در جلسات آموزشی علوم حدیث
50:00 بهترین زمان ورود به رشته علوم حدیث
53:00 پیشنیاز ورود به رشتۀ علوم حدیث
57:00 رسالت سه سطح
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
✳️ اتّحاد ابنمسرور با ابنقولویه
✔️ آیت الله سید محمد رضا سیستانی:
🔹 إنّ أول من احتمل اتحاد ابن مسرور مع ابن قولويه هو المحقق الوحيد البهبهاني (قدس سره) [1]، قائلاً في جعفر بن محمد بن مسرور: «يحتمل كونه جعفر بن محمد بن قولويه، لأن قولويه اسمه مسرور».
🔸 و قد جزم بالاتحاد جمع من الأعلام منهم السيد البروجردي (قدس سره) [2]، ولكن أنكره جمع آخر منهم المحدث النوري و المحقق التستري و السيد الأستاذ (قدّس الله أسرارهم [3].
[1] تعليقة على منهج المقال ج3 ص239
[2] الموسوعة الرجالية ج5 ص205
[3] مستدرك وسائل الشيعة (الخاتمة) ج5 ص470. قاموس الرجال ج2 ص684. معجم رجال الحديث ج4 ص122
📚 بحوث في شرح مناسك الحج ج18ص628
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
💠 اسحاق بن عمّار صیرفی کوفی
🔸 قسمت اوّل: توحید مختلفات
در کتب اوّلیه رجال، دو اسحاق بن عمّار آمده است:
یکی اسحاق بن عمّار صیرفی، که در رجال نجاشی آمده و توثیق شده است: «إسحاق بن عمّار بن حیّان، مولی بنی تغلب، أبو یعقوب الصیرفی، شيخ من أصحابنا، ثقة، و إخوته يونس و يوسف و قيس و إسماعيل، و هو في بيت كبير من الشيعة» (۱)
دیگری اسحاق بن عمّار ساباطی که در فهرست شیخ طوسی ذکر شده است: «إسحاق بن عمّار الساباطی، له أصل. و كان فطحياً إلّا أنّه ثقة، و أصله معتمد عليه» (۲)
🔹 مرحوم علّامه حلّی در خلاصه، اینها را یک نفر دانسته است و بین کلمات نجاشی و شیخ به این صورت جمع کرده است که اسحاق بن عمّار، فطحی ثقه است، (۳) بنابراین روایات اسحاق بن عمّار را موثّقه میداند.
💠 موثّقه بودن وی در دو جا اثر دارد:
یکی در مورد کسی که روایات موثّقه را به طور کلّی حجّت نمیداند.
دیگری در مورد کسی که روایات موثّقه را در تعارض با روایات صحیحه، حجّت نمیداند.
کلام علّامه که این دو را یکی دانسته، تا زمان شیخ بهایی مقبول بوده است، ولی شیخ بهایی قائل است که دلیلی نداریم که اسحاق بن عمّار ساباطی و اسحاق بن عمّار کوفی صیرفی یک نفر باشند. اسحاق بن عمار ساباطی، فطحی ثقه است و اسحاق بن عمّار کوفی صیرفی، امامی ثقه است. (۴)
▪️ بنابراین طبق این مبنا که بین خبر موثّقه و صحیحه تفاوت در حکم است، نیازمند تمییز مشترکات در مورد اسحاق بن عمّار هستیم.
کلام شیخ بهایی تا زمان سیّد بحرالعلوم مورد قبول واقع شد. ولی سیّد بحرالعلوم در کتاب رجالش معتقد است که این دو، یک نفر هستند ولی نه یک نفری که فطحی است، بلکه امامی ثقه است و اصلاً اسحاق بن عمّار ساباطی نداریم. (۵)
🔸 منشأ اشتباه شیخ طوسی
شیخ طوسی تصوّر کرده که اسحاق بن عمّار، ساباطی است و این اشتباهش به خاطر این است که گمان کرده، اسحاق بن عمّار، فرزند عمّار ساباطی است، زیرا عمّار معروفی که در اصحاب بوده، عمّار ساباطی است. از طرفی در شرح حال عمّار ساباطی مطرح شده است که اهل و قومش، فطحی باقی ماندند. به همین دلیل، شیخ طوسی تصوّر کرده که اسحاق بن عمّار فطحی است.
سیّد بحرالعلوم میفرماید: هیچ جا اسحاق بن عمّار به عنوان ساباطی شناخته نمیشود. همین بیانگر این است که شیخ طوسی دچار اشتباه شده است. نجاشی هم هیچ اشارهای به فطحی بودنش نمیکند، پس امامی بوده است.
✳️ تأییدی برای کلام سیّد بحرالعلوم وجود دارد که مشخّص میشود ارتباط اسحاق بن عمّار با عمّار ساباطی در ذهن شیخ، ارتباط دور از ذهنی نیست. شیخ طوسی در بعضی موارد در سند، به جای عمّار ساباطی، اسحاق بن عمّار آورده است. یکی دو روایت وجود دارد که مربوط به عمّار ساباطی است، ولی شیخ به جای عمّار ساباطی، اسحاق بن عمّار نوشته است. چنین اشتباهی در جایی رخ میدهد که بین دو شیء، نوعی ارتباط مفهومی و تداعی معانی باشد. هر چیزی به چیز دیگر تبدیل نمیشود، بلکه نیازمند ارتباط مفهومی است.
🔰 نتیجه اینکه، حق با سیّد بحرالعلوم است و اسحاق بن عمّار، صیرفی و کوفی است و هیچ ارتباطی با ساباط ندارد، همچنین فطحی هم نیست بلکه امامی ثقه است.
————————————————————
1️⃣ رجال النجاشی: ص۷۱، رقم۱۶۹.
2️⃣ الفهرست: ص۳۹، رقم۵۲.
3️⃣ خلاصة الاقوال: ص۲۰۰.
ابن شهرآشوب و آقای خویی نیز قائل به اتّحاد اسحاق بن عمّار ساباطی و اسحاق بن عمّار صیرفی هستند. ر.ک: معالم العلماء: ۲۶/۱۳۳؛ معجم رجال الحدیث: ج۳، ص۲۲۳-۲۲۴
4️⃣ مشرق الشمسین مع تعلیقات الخواجوئی: ص۹۵.
همچنین برای دیگر قائلین به این قول ر.ک: الوافی: ج۱، ص۲۱؛ روضة المتّقین: ج۱۴، ص۵۱؛ مجمع الرجال: ج۱، ص۱۸۸؛ الدرر النجفیّة: ج۲، ص۱۸۲.
5️⃣ الفوائد الرجالیّة: ج۱، ص۳۰۶.
همچنین ر.ک: الرسائل الرجالیّة سیّد شفتی، رساله حول اسحاق بن عمّار.
🔺درس خارج فقه استاد سیّد محمّد جواد شبیری زنجانی، تاریخ: ۱ مهر ۱۳۹۸
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
5 May_ 17.35 (2)_1.mp3
21.19M
🎧 صوت
✳️ گفتگوی صمیمانه با استاد حسینی شیرازی در گعده علمی
✳️ پاتوق نخبگانی خانه مصلحان
⭕️ یکشنبه ۱۴۰۳/۲/۱۶
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
1_11260609998.pdf
31.24M
🌹 کتاب " وسائل المنع من الإنجاب "
✍ السيد محمدرضا السيستاني دام ظله
✔️ في عزل المني عن الزوجة بالطريقتين المتعارفتين
✔️ في الحبوب المانعة عن الحمل
✔️ في استخدام اللولب الرحمية (iud) التي تُتلف البويضات المخصبة
✔️ في غلق الأنابيب التناسلية
✔️ في إجهاز الجنين يعني السقط
✔️ أقسام الإجهاز ( قبل ولوج الروح و بعده و مع الشك في الحمل و مع اليقين بذلك و...)
✔️ القصاص و الدية و الكفارة في الإجهاز
✔️ في حكم الإضرار بالنفس
✔️ جنابة النساء من دون الجماع
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
💠 اسحاق بن عمّار صیرفی کوفی
🔸 قسمت دوم: اثبات امامی بودن
استظهار امامی بودن اسحاق بن عمّار از کلام نجاشی که فرموده است: «شيخ من اصحابنا، ثقة، و اخوته يونس و يوسف و قيس و اسماعيل، و هو في بيت كبير من الشيعة» (۱) دو بیان دارد:
۱- اطلاق ثقه در کلمات قدما، اقتضا میکند که شخص امامی باشد. ثقه به معنای راستگو نیست، بلکه به معنای مورد اعتماد است.
حاج آقای والد ذیل «لا يروون و لا يرسلون الّا عمّن یوثق به» (۳) میفرمایند: «ثقه به معناى قابل اعتماد مىباشد، اين مفهوم در موارد مختلف به تناسب، مورد كاربرد خاصّى مىيابد، مثلاً اگر بگوييم فلان پزشک ثقه است، يعنى در امر پزشكى خود مورد اعتماد است و در تشخيص بيمارى و درمان آن مىتوان به وى تكيه كرد، ولى اگر بگوييم فلان قصّاب ثقه است، ديگر وثاقت در امور پزشكى مطرح نيست، بلكه وثاقت در امور مربوط به فروش گوشت مطرح است، يعنى گوشت مناسب به انسان مىدهد و در اين مورد خيانت نمىكند، مثلاً گوشت گاو را به عنوان گوشت گوسفند قالب نمىكند.» (۳)
🔹 در امور حدیثی، با توجّه به این که صحّت مذهب ولو طبق بعضی از مبانی، در قبول خبر دخالت داشته است، (ولو در فرض تعارض) وقتی کلمه ثقه را به طور مطلق ذکر میکنند یعنی راوی دارای همهی صفاتی است که در صحّت حدیث (ولو در بعضی فروض) دخالت دارد. یعنی هم راستگو است، و هم صحّت مذهب دارد.
حاج آقای والد از کلمات شیخ طوسی در عُدّه هم، شواهدی میآورند که بیانگر این است که مراد از ثقه، امامی صدوق است.
۲- بیان دوم در مورد رجال نجاشی و فهرست شیخ است.
شیخ طوسی در مقدّمه فهرست میفرماید: «... و إذا ذكرت كلّ واحد من المصنّفين و اصحاب الأصول، فلا بدّ من أن أشير إلى ما قيل فيه من التعديل و التجريح، و هل يعوّل على روايته أو لا، و أبيّن عن اعتقاده و هل هو موافق للحقّ أم هو مخالف له، لأنّ كثيراً من مصنّفي أصحابنا و أصحاب الأصول ينتحلون المذاهب الفاسدة و إن كانت كتبهم معتمدة.» (۴)
✳️ شیخ طوسی میفرماید که من مقیّد هستم که هر کس را که ذکر میکنم، به صحّت مذهب یا فساد مذهبش اشاره کنم. البته صحّت مذهب را هیچ جا اشاره نکرده، امّا فساد مذهب را اشاره کرده است.
❇️ با توجّه به این که گفته است به صحّت مذهب اشاره میکنم و هیچ جا اشاره نکرده است، معنایش این است که با عدم بیان فساد مذهب، به صحّت مذهبش اشاره کرده است.
نجاشی در آغاز جلد دوم در معرّفی کتابش میفرماید: «الجزء الثاني من كتاب فهرست أسماء مصنّفي الشيعة و ما أدركنا من مصنّفاتهم و ذكر طرف من كناهم و ألقابهم و منازلهم و أنسابهم و ما قيل في كلّ رجل منهم من مدح أو ذم.» (۵)
🔸 نجاشی یکی از چیزهایی که در کتابش به آن توجّه دارد، همه مدح و ذمهایی است که در مورد روات وجود دارد. یکی از مدح و ذمهای مهم، مذهب است. در نتیجه اگر نجاشی فساد مذهب را در مورد کسی ذکر نکند، بیانگر صحّت مذهبش است.
ممکن است در مورد شیخ طوسی اشکال شود که در بعضی موارد از عدم بیان مذهب راوی، نمیتوان صحّت مذهبش را نتیجه گرفت، زیرا شیخ طوسی در مورد بسیاری از روات، وارد بحث توثیق و تضعیف نشده است، و هیچ شرح حالی از آنها ذکر نکرده است.
در واقع منبعی که در اختیار شیخ بوده، در مقام بیان شرح حال راوی نبوده، بلکه مثلاً به ذکر کتاب اکتفا نموده است، پس در این موارد نمیتوان صحّت مذهب را نتیجه گرفت، امّا در مواردی که در مقام بیان شرح حال راوی است و یک راوی را توثیق میکند، امّا اشارهای به مذهبش نمیکند، بدون هیچ اشکالی صحّت مذهب راوی به دست میآید.
🔰 نتیجه این که، با توثیق اسحاق بن عمّار توسّط نجاشی، صحّت مذهب او ثابت میشود. نکته دیگر این که در نوع موارد، اسحاق بن عمّار بدون مشخّصه است، در حالی که اگر دو اسحاق بن عمّار داشتیم، باید با مشخّصه ذکر میشد.
————————————————————————
1️⃣ رجال النجاشی: ص۷۱، رقم۱۶۹.
2️⃣ العدّة فی أصول الفقه، ج۱، ص۱۵۴.
3️⃣ کتاب نکاح (زنجانی)، ج۱، ص۵۵.
4️⃣ الفهرست: ص ۳-۴.
5️⃣ رجال النجاشی: ص۲۱۱.
🔺درس خارج فقه استاد سیّد محمّد جواد شبیری زنجانی، تاریخ: ۱ مهر ۱۳۹۸
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
160406_2126.mp3
25.41M
🎧صوت 《خوانش کتاب العشرة کافی》.
🎙️استاد: جناب دکتر علیرضا هَزار
⬅️جلسه هشتم؛ سهشنبه ۱۴۰۳/۰۲/۱۸
2:00 ذکر چهار قاعده تضاعف مسئولیت
7:00 تبیین قاعدۀ فقه النظام (نهاد امامیه)
10:00 بیان شیخ صدوق رحمه الله علیه در باب تقیه
15:00 توقع شارع از فرد متدین
18:00 یکی ازمعانی تقیه
23:00 خوانش روایت اول «باب من تکره مجالسته و مرافقته»
26:00 مفهوم جمله « کان امیرالمومنین صلوات الله علیه اذا صعد المنبر»
30:00 تقسیم بندی این روایت شریف در مسائل اخلاقی/روایات مدیریت رفتار
34:00 معنای «ماجن فاجر» و ویژگی های آن
45:00 معنای عبارت «و مدخله و مخرجه عارٌ علیک»
49:00 تیپ شناسی و مفهوم احمق و حمقاء
1:00:00 تیپ شخصیتی و ویژگی های کذّاب
1:8:00 تقوای الهی در این روایت
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
1️⃣ روش فهرستی (تلقی به قبول مشایخ حديث)
🔸این روش از زیر مجموعه های روش فهرستی است. مراد از مشایخ حديث، مشایخی است که (يؤخذ عنهم) و (إمام الحدیث) بودهاند.
همچون استثناءات فهرستی ابن وليد از کتاب نوادر الحکمة، که گفته است نقل حدیث این چند نفر مورد قبول نیست.
🔹از میان قدما مرحوم #کلینی طبق این روش نقل حدیث کرده است.
2️⃣ روش رجالی (حجیت خبر ثقه)
🔸در این روش، روات حديث تک تک مورد بررسی قرار میگیرند. به طور مثال کتاب نوادر الحکمة هم در دسترس کلینی و هم در شیخ طوسی بوده است، اما کلینی هر حدیثی را از آن نقل نکرده چون مسلک مشایخی داشته است؛ در حالی که شیخ طوسی بنابر مبنای خود که حجیت خبر ثقه است روایاتی را که کلینی از این کتاب نقل نکرده را نقل کرده است.
🔹از میان قدما مرحوم شیخ #طوسی طبق این روش نقل حدیث کرده است.
🔸شیخ دقت نکرده که روایاتی را که کلینی در کافی و همینطور شیخ صدوق در فقیه نمیآورند، به دلیل این است که مشایخ حديث آنها را قبول نکردهاند. شیخ صدوق قطعاً «کتاب الرحمة» سعد بن عبد الله را نزد ابن ولید خوانده، ولی از این کتاب روایت نقل نمیکند چون شیخ او آن را قبول نکرده بود؛ اما شیخ طوسی چون سند را معتبر دانسته نقل کرده است.
✅بیش از هشتاد درصد تعارضات روایات به خاطر خلط مسلک شیخ است و این هم تنقیص ایشان نیست؛ چرا که مبنای ایشان بوده است.
👈🏻 روش رجالی تاریخ است، ولی روش فهرستی روح تاریخ و برررسی سیر طائفهی شیعه است.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
30.81M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
#زیرساختهایاعتبارسنجیاحادیثشیعه
🎙 استاد حیدری فطرت
✅ جلسه 0
«نقشه راه مباحث»
✳️ بخش اول: زیر ساخت های اعتبار سنجی احادیث شیعه
🔹 پایه ها و مولفه های اعتبار سنجی حدیث در عصر حضور
🔹 اعتبار سنجی حدیث در عصر قدما
🔹 چرخش اعتبار سنجی حدیث در دو «حوزه حله» و «جبل عامل»
🔹 تلاش های جبرانی متاخران در اعتبار سنجی جدید حدیث
✳️ بخش دوم: زیر ساخت های توثیق و تضعیف راویان
🔹 کارکرد های سه گانه راویان
🔹 تاثیر اختلافات اصحاب در تضعیف راویان
🔹 ملاک پذیرش دیدگاه رجالیان
🔹 واقعیت منابع رجالی
🔹 تاثیر نقد محتوایی در توثیق و تضعیف راویان
🔹 مفهوم «ثقه» و مولفه های آن ـــ مفهوم «ضعیف» و عوامل ضعف راویان
🔹 تعارض توثیق و تضعیف
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
37.79M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
#زیرساختهایاعتبارسنجیاحادیثشیعه
🎙 استاد حیدری فطرت
✅ جلسه 1
✳️ فصل اول: پایه ها و مولفه های اعتبار سنجی حدیث در عصر حضور
🔹 جایگاه «حدیث» در منظومه معارف دینی
🔹 مراحل چهارگانه التزام به مفاد حدیث
الف: اطمینان به صدور حدیث از معصوم
ب: دستیابی به صحیح ترین متن حدیث
ج: فهم متن حدیث
د: کشف جهت صدور روایات
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
#کتاب_استناد
💠 وجه تسمیه «بتریّه»
«بُتریّه» یا «بَتریّه» یا «اَبتَریّه»، شاخه ای از زیدیّه بودند.
در وجه تسمیه «بتریه»، نظرات گوناگونی بیان شده است:
أ. به گزارش کشّی، روزی رهبران این شاخه به محضر امام باقر علیه السلام رسیدند، در حالی که زید هم، نزد امام علیه السلام بود. آنان به امام باقر علیه السلام عرض کردند: «ما علی و حسن و حسین [علیهم السلام] را ولیّ خویش می دانیم و از دشمنان ایشان تبرّی می جوییم و به ابوبکر و عمر نیز تولّی می ورزیم و از دشمنان آنان تبرّی می جوییم.» ناگهان، زید رو به آنان کرد و گفت: «أَ تَتَبَرَّءُونَ مِنْ فَاطِمَةَ؟! بَتَرْتُمْ أَمْرَنَا بَتَرَكُمُ اللَّهُ! (آیا از فاطمه [علیهاالسلام] تبرّی می جویید؟! امر ما را قطع کردید؛ خدا [امر] شما را قطع کند!» طبق این نقل آنان از آن روز، «بتریه» نام گرفتند. (رجال الكشي؛ ص236)
ب. یکی از رهبران این شاخه، کثیر نوّاء است. برخی معتقدند چون وی ملقّب به ابتر بود (مقالات الاسلامیّین، ص68)، یا چون ابتر الید (مقطوع الید و دست بریده) بوده (السرائر، ج3، ص566) شاخه وی «بتریّه» نامیده شده است. گفته اند مغیرة بن سعید، لقب ابتر به او داده است (الحور العین، ص 155).
ج. در برخی منابع، آنان را به سبب تبرّی جستن از عثمان در شش سال پایانی خلافتش، «بتریّه» نامیده اند (مسائل الامامة، ص200).
با توجه به نام یکی از رهبران این شاخه، یعنی حسن بن صالح بن حیّ، آنان را «صالحیّه» نیز خوانده اند (رجال الطوسیّ، ص130، رقم1327).
📚 استناد؛ ص۴۵۴
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
به مناسبت دهه کرامت ( بخش چهارم)
بازپژوهی داده های میراث رضوی در کتاب ذیل تاریخ بغداد (3 )
حضرت رضا ( ع ) و پاسخ به پرسشهای اعتقادی در عنفوان جوانی در مدینه
✍️علی راد
ابن نجار با استناد به روایت حاکم نیشابوری , تصریح دارد که امام رضا ( ع ) در دوران جوانی خود با پوشش ویژه ای در مسجد النبی در مدینه در ناحیه روضه شریفه ( حد فاصل میان منبر و مرقد نبوی ) به طور مستمر در روزها می نشست و به پرسش های پیچیده اعتقادی رایج در قرن دوم هجری پاسخ می داد. بر پایه این روایت تاریخی عموم مردم و مشایخ نامدار مدینه در این جلسات علمی حضرت رضا ( ع ) حضور می یافتند و پرسش های خود را از آن حضرت جویا می شدند و ایشان نیز با استناد به آیات قرآن , احادیث امام علی ( ع) و ادله عقلی به هر یک از آن پاسخ می داد . متن ذیل برخی از این پرسش ها و پاسخ های حضرت رضا ( ع ) را روایت می کند :
حدثنا أبو عبد الله الحافظ قال : سمعت أبا الحسن عبد الله بن محمد بن علي بن الحسين بن جعفر بن موسى بن جعفر بمدينة رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم في الروضة يقول : سمعت أبي يذكر عن آبائه : أن علي بن موسى كان يقعد في الروضة وهو شاب ملتحف بمطرف خز فتسأله الناس ومشايخ العلماء في المسجد فسئل عن القدر فقال : قال الله عز وجل : * ( إن المجرمين في ضلال وسعر * يوم يسحبون في النار على وجوههم الله عز وجل : * ( إن المجرمين في ضلال وسعر * يوم يسحبون في النار على وجوههم ذوقوا مس سقر * إنا كل شئ خلقناه بقدر ) * [ القمر : 47 ، 48 ] [ قال علي ] الرضا : كان أبي يذكر عن آبائه : أن أمير المؤمنين علي بن أبي طالب يقول : الله تعالى خلق كل شئ بقدر حتى العجز والكيس ، وإليه [ . . . ] وبه الحول والقوة . ( ابن نجار بغدادی , ذیل تاریخ بغداد , ج 4 , ص 139 )
این روایت مرجعیت علمی و دینی حضرت رضا ( ع ) را در دوران جوانی ایشان گزارش می کند و به نظر می رسد به دوره حیات پدر بزرگوارشان وبه پیش از به امامت رسیدن ایشان در سال 183 هجری اشاره دارد .
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
به مناسبت دهه کرامت(بخش ششم)
بازپژوهی داده های میراث رضوی در کتاب ذیل تاریخ بغداد (4 )
گفتمان کاوی تاریخی حدیث کفرانگاری مخلوق بودن قرآن (2)
✍️علی راد
سه. چالش ها و تعارضات حدیث اباصلت هروی
روایت ابن نجار از امام رضا ( ع ) در کفر انگاری پنداره مخلوق بودن قرآن با چالش های تاریخی کلامی مواجه است
یک . جریان تفتیش عقیده خلق قرآن در سال 218 هجری ( شانزده سال پس از شهادت امام رضا (ع) ) آغاز گردید روایت ابن نجار نمی تواند ناظر و در پیوند با موضع گیری حضرت رضا ( ع ) با محنة خلق قرآن تفسیر شود
دو . دیدگاه کلامی مدرسه اهل بیت ( علیهم السلام ) مخلوق و حادیث بودن قرآن کریم است لذا ظاهر روایت امام رضا ( ع ) با این دیدگاه در تعارض است .
سه . تعارض با دیگر روایات رضوی در تاکید بر مخلوق بودن ما سوی الله همانند حدیث « وليس الخالق إلا الله عز وجل وما سواه مخلوق » .
چهار. راهکارهای حل تعارض و برون رفت از چالش
برای برون رفت از این چالش ها فرضیه های ذیل مطرح است :
یک. مخدوش بودن اعتبار صدوری روایت ابن نجار
دو. صحت صدور روایت و تقیه امام رضا (ع)
سه . معناشناسی تاریخی واژه مخلوق از لغت تا گفتمان
پنج. نقد فرضیه ها و راهکارهای حل تعارض
با توجه به مسند بودن روایت ابن نجار , وثاقت ابا صلت هروی , عدم تقیه امام رضا ( ع ) در مسئله قرآن به عنوان اصلی ترین رسالت نهاد امامت در حراست از قرآن , هم سویی با گفتمان غالب دو فرضیه اوّل و دوّم پذیرفتنی نیست . شایان گفتن است که پیشینه مسئله خلق قرآن بسی کهن تر از ظهور معتزله در عصر مامون است و روایت رضوی ناظر به گفتمان پیش از مامون عباسی و خارج از بوم کلامی – حدیثی خراسان است که توسط جعد بن درهم و جهم بن صفوان آغاز شده بود در مدارس فکری عراق و شام در حال نقد و نظر بود .
شش. ادله رجحان فرضیه معناشنای تاریخی
از این رو فرضیه سوّم از اتقان بیش تری برخوردار است ولی با این توضیح که مصطلح مخلوق در اندیشه اعتزالیون از اوصاف موجود حادث در تقابل با قدیم است و چنین معنایی از مخلوق درباره قرآن صادق نیست زیرا قدیم ازلی فقط خداوند است و ماسوی الله حادیث و مخلوق خداوند هستند. معنای لغوی مخلوق چیز مندرس , کهنه و زوال پذیر و ساختگی و دروغین است لذا فقیهان امامیه از مخلوق خواندن قرآن منع کردند : « كلام الله تعالى ، فعله ، وهو محدث ، وامتنع أصحابنا من تسميته بأنه مخلوق لما فيه من الإيهام بكونه منحولا » آن گونه که در حدیث امام صادق (ع ). آمده است : « فإنه سئل عن القرآن فقال : لا خالق ولا مخلوق ، ولكنه كلام الله تعالى ووحيه وتنزيله ». معنای لغوی مخلوق با ویژگی اعجاز لفظی و محتوایی قرآن در تناقض است لذا امام رضا ( ع ) باورمندی به این انگاره درباره قرآن را نیز نفی می کند و در دیگر احادیث خود به حقانیت , تازگی , طراوت , مانایی , فرا تاریخی و جاودانگی قرآن تاکید اکید دارد . باورمندی به مخلوق بودن قرآن به معنای اخیر اعتقاد به نفی معجزه صادق نبوت رسول خدا ( ص ) و نفی خاتمیت نبوت است لذا چنین باوری از مصادیق کفر است .
از سوی دیگر امام رضا ( ع ) در حدیث « والقرآن كلام الله لا تجعل له اسما من عندك فتكون من الضالين » از وضع و جعل اسامی واوصاف برای قرآن به شدّت نهی می کند که از جمله این نام ها وصف مخلوق برای قرآن است که معتزله بدان اصرار داشتند ولی به کژتابی مفهوم آن التفات نداشتند. درباره پیشینه و دیرینه مسئله خلق قرآن یاد آوری این مهم ضروری است که این چالش ریشه در عصر اموی دارد و نباید آن را برایند اندیشه معتزله در عصر عباسی تاریخ گذاری کرد . جعد بن درهم ( ح 50 – 120 ق ) نخستین شخصی است که در دوران هشام بن عبدالملک اموی ( 72 – 125 ق ) در دمشق درباره خلق قرآن اظهار نظر کرد لذا به عنوان اولین نظریه پرداز در مسئله خلق قرآن شناخته می شود زیرا در انتساب صفت تکلم به خداوند تردید داشت و آن را نفی می کرد و به تاویل آیات قرآن کریم در موضوع مکالمه خداوند با پیامبرانی چون موسی و ابراهیم و دیگران بود که بر مذاق اهل حدیث و ظاهر گرایان بسیار سخت و تلخ نمود . اندیشه جعد بن درهم در انتساب صفت خلق و صنع برای انسان مورد نقد امام صادق ( ع ) قرار گرفت و او از پاسخ به ایرادت و اشکالات امام عاجز ماند و ناگزیر فرار نمود . جعد در کوفه اندیشه های خود را ترویج داد و در این شهر بود که جهم بن صفوان ترمذی ( 128 ق ) اندیشه خلق قرآن را از وی فرا گرفت و در نهایت جعد بن درهم در روز عید قربان به دست امیر کوفه به قتل رسید . پژوهشگران بن مایه های یهودیت گرایی از جمله باورمندی به خلق تورات در اندیشه های لبید بن اعصم یهودی - استاد استادان جعد - , گرایش به اندیشه های صابیئن حران و مانویان – زنادقه عراق را در اندیشه های جعد بن درهم مطرح کرده اند . 👇👇
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707