"152آل عمرآن» وَ لَقَدْ صَدَقَكُمُ اللَّهُ وَعْدَهُ إِذْ تَحُسُّونَهُمْ بِإِذْنِهِ حَتَّى إِذا فَشِلْتُمْ وَ تَنازَعْتُمْ فِي الْأَمْرِ وَ عَصَيْتُمْ مِنْ بَعْدِ ما أَراكُمْ ما تُحِبُّونَ مِنْكُمْ مَنْ يُرِيدُ الدُّنْيا وَ مِنْكُمْ مَنْ يُرِيدُ الْآخِرَةَ ثُمَّ صَرَفَكُمْ عَنْهُمْ لِيَبْتَلِيَكُمْ وَ لَقَدْ عَفا عَنْكُمْ وَ اللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ
و قطعاً خداوند وعدهى خود را (مبنى بر پيروزى شما در جنگ احد) محقّق گرداند، زيرا كه دشمن را با خواست او مىكشتيد، تا آنكه سست شديد و در كار (جنگ و تقسيم غنائم) به نزاع پرداختيد و از (دستور پيامبر) نافرمانى كرديد، با آنكه خداوند (پيروزى و) آنچه را (از غنائم) كه محبوب شما بود به شما نشان داده بود. برخى از شما خواهان دنيايند (و غنائم جنگى،) و برخى خواهان آخرت (و شهادت در راه خدا). پس آنگاه خداوند شما را از (تعقيب) آنان منصرف ساخت (و پيروزى شما به شكست انجاميد،) تا شما را بيازمايد، ولى از (خطاى) شما درگذشت و همانا خداوند نسبت به مؤمنان، صاحب فضل و بخشش است.
"أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- وَ أَمَّا آیَاتُ الْبَلْوَی بِمَعْنَی الِاخْتِبَارِ قَوْلُهُ: لِیَبْلُوَکُمْ فِی ما آتاکُمْ وَ قَوْلُهُ: ثُمَّ صَرَفَکُمْ عَنْهُمْ لِیَبْتَلِیَکُمْ ... وَ کُلُّ مَا فِی الْقُرْآنِ مِنْ بَلْوَی هَذِهِ الْآیَاتِ الَّتِی شَرَحَ أَوَّلَهَا فَهِیَ اخْتِبَارٌ وَ أَمْثَالُهَا فِی الْقُرْآنِ کَثِیرَهًٌْ فَهِیَ إِثْبَاتُ الِاخْتِبَارِ وَ الْبَلْوَی إِنَّ اللَّهَ جَلَّ وَ عَزَّ لَمْ یَخْلُقِ الْخَلْقَ عَبَثاً وَ لَا أَهْمَلَهُمْ سُدًی وَ لَا أَظْهَرَ حِکْمَتَهُ لَعِبا.
امام علی (علیه السلام) امّا آیاتی که بلوی؛ به معنی آزمون در آنها آمده عبارتند از: سخن خداوند متعال: لِیَبْلُوَکُمْ فِی ما آتاکُمْ؛ و ثُمَّ صَرَفَکُمْ عَنْهُمْ لِیَبْتَلِیَکُم؛ و هرچه در قرآن به لفظ بلوی آمده که شرحش در آغاز داده شد همه به معنی آزمایش و امثال آن در قرآن بسیار است و اینها اثبات آزمایش و بلوی است. در واقع خدای عزّوجلّ مردم را بیهوده نیافریده و آنها را سر خود رها نکرده و حکمت خود را بازیچه نشان نداده است.
📚 تحف العقول، ص۴۷۴"
إبنعبّاس (رحمة الله علیه)- فَسَاعَدَهُمْ إِبْلِیسُ عَلَی صُورَهًِْ سُرَاقَهًَْ فَلَمَّا أَدْرَکَ جَبْرَئِیلَ وَ مِیکَائِیلَ وَ إِسْرَافِیلَ مَعَ الْمَلَائِکَهًِْ نَکَصَ إِبْلِیسُ عَلی عَقِبَیْهِ وَ قالَ إِنِّی بَرِیءٌ مِنْکُمْ فَکَانَتِ الْمَلَائِکَهًُْ یَضْرِبُونَ فَوْقَ الْأَعْنَاقِ وَ فَوْقَ الْبَنَانِ بِعَمَدِهِمْ وَ رَمَی النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) بِقَبْضَهًٍْ مِنَ الْحَصَی فِی وُجُوهِهِمْ وَ قَالَ شَاهَتِ الْوُجُوهُ فَأَصَابَ عَیْنُ کُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمْ فَانْهَزَمُوا فَنَزَلَ لَقَدْ صَدَقَکُمُ اللَّهُ وَعْدَهُ إِذْ تَحُسُّونَهُمْ وَ وَجَدَ ابْنُ مَسْعُودٍ أَبَا جَهْلٍ مَصْرُوعاً مِنْ ضَرْبَهًِْ مُعَاذِ بْنِ عَمْرِو بْنِ عَفْرَاءَ فَکَانَ یَجُزُّ رَأْسَهُ.
ابنعبّاس (رحمة الله علیه) ابلیس آنها را به شکل سراقه یاری کرد و هنگامیکه جبرائیل، میکائیل و اسرافیل (علیهم السلام) را با ملائکه دید، ابلیس به عقب برگشت و گفت: «من از شما دوستان و پیروانم بیزارم»! فرشتگان با میلههای آهنیشان ضربهها را بر بالاتر از گردن (بر سرهای دشمنان) فرود میآوردند و بالاتر از انگشتان (دستها) را قطع میکردند. رسولخدا (صلی الله علیه و آله) مشتی سنگریزه بهطرف صورتهایشان پرتاب کرد و فرمود: «این چهرهها زشت باد». سنگریزهها به چشم هر یک از آنها برخورد کرد و شکست خوردند. پس این آیه نازل شد لَقَدْ صَدَقَکُمُ اللهُ وَعْدَهُ إِذْ تَحُسُّونَهُمْ و ابنمسعود، اباجهل را پیدا کرد که از ضربه معاذبنعمروبنعفراء بر زمین افتاده و او سرش را میبرید.
📚 بحارالأنوار، ج۱۹، ص۲۸۳/ المناقب، ج۱، ص۱۴۱
"آیه ۱۵۳ - سوره آلعمران
آیه إِذْ تُصْعِدُونَ وَ لا تَلْوُونَ عَلى أَحَدٍ وَ الرَّسُولُ يَدْعُوكُمْ في أُخْراكُمْ فَأَثابَكُمْ غَمّاً بِغَمٍّ لِكَيْلا تَحْزَنُوا عَلى ما فاتَكُمْ وَ لا ما أَصابَكُمْ وَ اللهُ خَبيرٌ بِما تَعْمَلُونَ [153]
[بهخاطر بياوريد] هنگامى را كه از كوه بالا مىرفتيد؛ و [يا در بيابان پراكنده مىشديد؛ و از وحشت]، به هيچكس [از عقبماندگان] نگاه نمىكرديد؛ درحالىكه پيامبر از پشت سر، شما را صدا مىزد. سپس اندوهها را يكى پس از ديگرى به شما جزا داد؛ اين به خاطر آن بود كه ديگر نه براى از دست رفتن چيزى [مانند غنايم جنگى] غمگين شويد، و نه به خاطر مصيبتهايى كه بر شما وارد مىگردد. و خداوند از آنچه انجام مىدهيد، آگاه است"
🌼۰۰۰﷽۰۰۰🌼
#تفسیر_روایی_آل_عمران_آیه_ 153
علیّبنإبراهیم (رحمة الله علیه)- فِی قَوْلِهِ إِذْ تُصْعِدُونَ وَلاتَلْوُونَ عَلی أَحَدٍ وَ الرَّسُولُ یَدْعُوکُمْ قَالَ فَلَمْ یَبْقَ مَعَهُ مِنَ النَّاسِ یَوْمَ أُحُدٍ غَیْرُ علیبنابیطالب (علیه السلام) وَ رَجُلٌ مِنَ الْأَنْصَار.
علیّبنابراهیم (رحمة الله علیه) إِذْ تُصْعِدُونَ وَ لا تَلْوُونَ عَلی أَحَدٍ وَ الرَّسُولُ یَدْعُوکُم؛ در روز احد از مردم جز علیّبنابیطالب (علیه السلام) و مردی از انصار همراه پیامبر (صلی الله علیه و آله) باقی نماند.
📚 بحارالأنوار، ج۲۰، ص۱۱۳/ بحارالأنوار، ج۳۹، ص۱۱۱/ فرات الکوفی، ص۹۶
🌼۰۰۰﷽۰۰۰🌼
#تفسیر_روایی_آل_عمران_آیه_ 153
"پیامبر (صلی الله علیه و آله) واقدی در داستان حدیبیّه روایت کرده: «آن روز عمر گفت: «یا رسولخدا (صلی الله علیه و آله)! آیا به ما نگفتی که بهزودی وارد مسجدالحرام میشوی و کلید کعبه را میگیری و همراه حاجیان در عرفات وقوف میکنی درحالیکه قربانیهای ما به خانهی کعبه نرسید و ذبح نشد». رسولخدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «آیا به شما گفتم در این سفرتان است»؟ عمر گفت: «نه». فرمود: «بهزودی وارد مسجدالحرام میشوید و کلید کعبه را میگیرم و در دل مکّه سرم را میتراشم و سرتان را میتراشید و همراه حاجیان در عرفات وقوف میکنم». سپس رو به عمر کرد و فرمود: «آیا روز احد یادتان رفته، هنگامیکه از کوه بالا میرفتید و جمعی در وسط بیابان پراکنده شدند و از شدّت وحشت به عقبماندگان نگاه نمیکردید و من از پشتسر، شما را صدا میزدم؟ آیا روز احزاب را فراموش کردید زمانیکه آنها از طرف بالا و پایین شهر بر شما وارد شدند و مدینه را محاصره کردند و زمانیکه چشمها از شدّت وحشت خیره شده و جانها به لب رسیده بود؟ آیا فلان روز را فراموش کردید و اموری را به آنها یادآوری کرد که آیا فلان روز را فراموش کردید»؟ مسلمانان گفتند: «خدا و رسولش (صلی الله علیه و آله) راست گفتند. ای رسولخدا (صلی الله علیه و آله)! تو نسبت به خواست خداوند از ما آگاهتری». هنگامیکه سال جریان فتح مکّه فرارسید، فرمود: «این همان چیزی است که به شما وعده داده بودم».
📚 بحارالأنوار، ج۲۰، ص۱۴۱/ شرح نهج البلاغهًْ، ج۱۵، ص۲۳"
🌼۰۰۰﷽۰۰۰🌼
#تفسیر_روایی_آل_عمران_آیه_ 1۵۳
امام صادق (علیه السلام) هنگامیکه رسولخدا (صلی الله علیه و آله) درخواست صلح مشرکان را در حدیبیّه پذیرفت، عموم اصحاب پیامبر (صلی الله علیه و آله) بر ایشان ایراد گرفتند و از همه بیشتر عمَر ایراد گرفت ... زمانیکه اعتراضشان را بر پیامبر (صلی الله علیه و آله) بیشتر کردند، به آنها فرمود: «اگر صلح را نمیپذیرید، با آنها بجنگید». پس درحالیکه آمادهی جنگ بودند، بهسوی قریش رفتند و بر آنها حمله کردند و اصحاب رسولخدا (صلی الله علیه و آله) شکست فاحشی خوردند و نزد رسولخدا (صلی الله علیه و آله) رفتند. رسولخدا (صلی الله علیه و آله) تبسّم کرد. سپس فرمود: «ای علی (علیه السلام)! این شمشیر را بگیر و با قریش روبرو شو»! امیرالمؤمنین (علیه السلام) شمشیرش را گرفت و به قریش حمله کرد؛ هنگامیکه امیرالمؤمنین (علیه السلام) را دیدند، برگشتند و گفتند: «ای علی (علیه السلام)! آیا نظر محمّد (صلی الله علیه و آله) در صلحنامهای که به ما داده عوض شده است»؟ علی (علیه السلام) فرمود: «نه»! اصحاب رسولخدا (علیه السلام) شرمگین بازگشتند و به عذرخواهی از رسولخدا (صلی الله علیه و آله) روی آوردند. رسولخدا (صلی الله علیه و آله) به آنها فرمود: «... آیا شما یاران من در روز اُحُد نیستید، إِذْ تُصْعِدُونَ وَ لا تَلْوُونَ عَلی أَحَدٍ وَ الرَّسُولُ یَدْعُوکُمْ فِی أُخْراکُمْ. آیا شما اصحاب من در فلان روز نیستید؟ آیا شما یاران من در فلان روز نیستید»؟ از رسولخدا (صلی الله علیه و آله) پوزش خواستند و از آنچه کرده بودند پشیمان شدند و گفتند: «خدا و رسولش (صلی الله علیه و آله) داناترند؛ پس آنچه صلاح میدانی انجام بده»!
📚 بحارالأنوار، ج۲۰، ص۳۵۰/ القمی، ج۲، ص۳۱۲/ بحارالأنوار، ج۱۹، ص۳۰۷
🌼۰۰۰﷽۰۰۰🌼
#تفسیر_روایی_آل_عمران_آیه_ 153
"امام باقر (علیه السلام) امّا غم و اندوه اوّل، شکست و کشتهشدن. و غم دیگر؛ تسلّط خالدبنولید بر آنها بود. میفرماید: لِکَیْلا تَحْزَنُوا عَلی ما فاتَکُمْ؛ بر غنیمتی که از دستتان رفت غمگین نشوید وَ لا ما أَصابَکُمْ؛ منظور کشتهشدن برادرانشان است وَ اللهُ خَبِیرٌ بِما تَعْمَلُونَ.
📚 بحارالأنوار، ج۲۰، ص۵۹/ القمی، ج۱،