مهمترین علت ناباروری مردان چیست؟ تولید اسپرم کم، عملکرد غیرطبیعی اسپرم یا اسنداد محل عبور آن

چگونه می‌توان فهمید علت ناباروری در مردان چیست؟ پس از معاینه فیزیکی توسط پزشک متخحصص اورولوژی و انجام آزمایش اسپرم (بهتر است در مرکز درمان ناباروری انجام شود)حجم، تعداد، غلظت و نوع حرکت اسپرم مورد بررسی قرار می‌گیرد.

وقتی مردی برای فعالیت جنسی تحریک می شود، اسپرم با مایع منی – مایعی سفید رنگ که توسط وزیکول های منی و غده پروستات تولید می شود – مخلوط می شود تا منی تشکیل شود. در نتیجه تحریک، حدود ۵۰۰ میلیون اسپرم از طریق مجرای ادرار از آلت تناسلی به بیرون رانده می شود

اسپرم کجا تولید می شود؟ تولید اسپرم در بیضه ها اتفاق می افتد. پس از رسیدن به سن بلوغ، یک مرد هر روز میلیون ها سلول اسپرم تولید می کند

توضیحاتی در مورد افراد آزواسپرمی که متاسفانه خیلی ناامیدن. آزواسپرمی دلایل بسیار زیادی دارد و مترادف با ناباروری مطلق در تمامی موارد نیست.

تعدادی از موارد آزواسپرمی با جراحی یا تجویز دارو قابل درمان هستن. اسپرماتوزوئید یا به زبان ساده اسپرم (نطفه مردانه) در داخل بیضه ها توسط لوله های اسپرم ساز تولید میشن. کلا بیضه از دو قسمت اساسی تشکیل شده.لوله های اسپرم ساز و بافتی که ما بین این لوله های اسپرم ساز قرار داره و بافت بینابینی گفته میشه

هرگاه تولید اسپرم مختل شود میزان fshدر خون بالا میره، بنابراین یکی از علائم آزمایشگاهی سندروم فقط سلول سرتولی بالا بودن میزان هورمون FSH خونه.

برای تشخیص قطعی آزواسپرمی باید در آزمایش تجزیه منی موارد زیر را رعایت کرد: حداقل دو بار آزمایش به فاصله چهار هفته نیاز است. در مردانیکه آزمایش اولیه نشاندهنده وجود آزواسپرمی می باشد، باید مایع منی به مدت ۱۰ دقیقه با سرعت ۲۰۰۰ دور در دقیقه سانتریفیوژ شود و در پایان رسوب حاصل از سانتریفیوژ بررسی شود.

تکنیک بیوپسی سوزنی بیضه به عنوان یک راهکار بسیار مناسب جهت تشخیص ناباروری، اغلب در مبتلایان به آزواسپرمی (فقدان اسپرم) با سطح نرمال FSH استفاده می‌شه؛ چراکه در اونا، امکان تشخیص مشکلات انسدادی از مشکلات و نقص‌های «اسپرماتوژنز» وجود نداره و در واقع، بیوپسی بیضه سوزنی با تشخیص ضایعات انسدادی، باعث انتخاب راهکار جراحی جهت درمان ناباروریه.

نمونه‌برداری از بیضه زمانی ضرورت داره که تعداد اسپرم‌ها طبق آزمایش اسپرم صفره؛ اما فرد دارای سطح هورمونی نرمال و یا افزایش FSH باشه

تکنیک نمونه برداری از بیضه، تنها راهکار تشخیص قطعی وجود یا فقدان اسپرم در مردان مبتلا به آزواسپرمیه که توسط جراحی (روش TESE) یا با سوزن مخصوص (روش PESA) انجام میشه و در هر دوی این روش ها با قرارگیری در شرایط استریل اتاق عمل، روش نمونه برداری ضمن بی حسی موضعی _در اغلب موارد_ صورت می گیره

اینم بدونید بیوپسی بیضه شامل برداشتن تکه ای کوچک از بیضه به منظور بررسی فرآیند تولید اسپرمه. اینم داخل پرانتز بگم که فرآیند تولید اسپرم داخل لوله های منی ساز در بیضه مردان انجام میشه. در داخل لوله های منی ساز سلول های زایایی وجود داره که این سلول های زایا طی ۶۴ روز و پس از ۱۶ مرحله به اسپرم بالغ تبدیل میشه.

در آزواسپرمی انسدادی به دلیل مسدود بودن مجاری انزالی و اپیدیدیم یا آسیب‌دیدگی مجرای وازودفران بر اثر جراحی، اسپرم به مایع منی اضافه نمی‌شه.

در آزواسپرمی غیرانسدادی،هیچ اسپرمی تولید نمیشود یا سطوح اسپرم تولیدی آن بسیار پایین و ناکافیه که این امر در اثر مسائل ژنتیکی، انزال عقب‌گرد یا رتروگراد و... رخ می‌ده.

در خصوص انزال عقب‌گرد یا بازگشتی با بررسی ادرار فرد می‌شه به مشکل پی برد و گاهی در این موارد استخراج یا بازیابی اسپرم انجام میشه

تکنیک PESA در مواردی به کار می‌رود که فرد دچار آزواسپرمی انسدادیه و با وجود اسپرم‌سازی در بیضه، نقص و گرفتگی مادرزادی یا آسیب ناشی از جراحی (نظیر وازکتومی) و عفونت موجب انسداد در مسیر خروجی اسپرمه.

پس از مهیا نمودن شرایط استریل و بی‌حسی موضعی (بدون نیاز به بیهوشی عمومی)، اسپرم‌ها به کمک سوزن انسولین از اپیدیدیم (لوله داخلی بیضه و محل بلوغ و ذخیره اسپرم) کشیده می‌شه و تحویل آزمایشگاه جنین شناسی.

روش TESE شامل ایجاد برش‌هایی کوچک در بیضه و بررسی وجود یا عدم وجود اسپرم در لوله‌هاست.در این روش با شکافتن پوست و بافت بیضه، تکه‌های بسیار کوچکی از آن برداشته شده و درون ظرفی حاوی محیط کشت قرار می‌گیره.

تفسیر نتایج نمونه برداری از بیضه، اهمیت بسیاری در انتخاب بهترین روش درمان داره، با وجود این که نمونه برداری از بیضه جزو عمل های جراحی ساده هست که تنها از طریق یک شکاف کوچک روی پوست کیسه بیضه انجام میشه؛ اما تفسیر نتایج آن کار مهمیه.

در برخی از موارد افراد فاقد سلول های زایا هستن یا به اصطلاح عقیمن که در این موارد پزشک استفاده از جنین اهدایی و یا اسپرم اهدایی را به بیمار پیشنهاد میده

در برخی از موارد سلول های زایا تا چند مرحله تکامل یافته اند اما در یک مرحله خاص این تکامل متوقف شدند این دسته از افراد نیز فاقد اسپرم در مایع منی خود هستن ولی وضعیت این دسته با گروهی که فاقد سلول های زایا هستند، متفاوته؛

جهت اندازه گیری میزان آسیب وارده به ماده ژنتیکی DNA  داخل اسپرم از تست DFI با نام دیگر  Sperm DNA Fragmentation Assay (SDFA) استفاده میشه

در این آزمایش اسپرم را از نظر میزان شکستگی‌های موجود در داخل DNA بررسی می‌کنند تا مشخص بشه چه درصدی از اسپرم‌ها دارای DNA سالم و چه درصدی دارای DNA شکسته شده و یا معیوب هستند. در حقیقت شکسته و تکه‌تکه‌شدن DNA اسپرم یکی از دلایل مرتبط با ناباروری مردان است، چرا که یکپارچگی و عدم وجود شکستگی در DNA اسپرم برای لقاح موفق و رشد طبیعی جنین ضروریه.

دی اف ای در چه مواردی توصیه می‌شود؟ *مردانی که خواهان داشتن فرزند به دنبال یک یا چند دوره شیمی درمانی *زوج‌هایی با سابقه توقف در رشد جنین (Arrested embryo development) پیش از انجام لقاح آزمایشگاهی به روش‌های ICSI،IUI ، IVF *ناباروری بدون دلیل *سقط مکرر جنین (حداقل ۲ مورد) *سن بالای ۴۰ سال *مردان مبتلا به واریکوسل *تجزیه و تحلیل غیرطبیعی منی *مصرف مواد مضر مانند الکل، تنباکو و غیره