📖 وجه تسمیه رویان
✅ براساس اسناد نویافته، رویان در دوره صفویه (حک ۹۰۷_۱۱۱۴ قمری) به عنوان دهی کوچک وجود داشته و در اسناد این دوره به نام "رودیان" ثبت شده است. این عنوان تا دوره حکومت محمد شاه قاجار یعنی حدود ۲۰۰ سال پیش نیز مصطلح بوده است. اما با استناد به اسناد دوره حکومت ناصرالدین شاه قاجار، مشخص میشود که نام این منطقه از حدود ۱۵۰سال پیش از "رودیان" به "رویان" تغییر نام یافته است.
___________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
سند ازدواجی مربوط به دوره محمد شاه قاجار(حدود ۲۰۰سال پیش) که در آن نام رویان، رودیان ذکر شده است. در این سند، میزان مهریه ام کلثوم دختر میرزا محمد از اهالی رویان ۱۲تومان فضی تبریزی روپیه محمدشاهی به انضمام باغی در باغستان رودیان و میزانی مس در نظر گرفته شده بود.
___________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
سند ازدواج دیگری مربوط به رویان است که در تاریخ ۱۲۹۵ هجری قمری در دوره حکومت ناصرالدین شاه قاجار نوشته شده است.
در این سند، مبلغ مهریه املیلا دختر شکر الله از ساکنین ده رویان، مبلغ سی تومان وجه رایج از نوع قِران (وجه مربوط به دوره ناصرالدین شاه) تعیین شده است.
نکته مهم در اسناد مربوط به این دوره زمانی برخلاف دوره قبل، استفاده از نام "رویان" به جای "رودیان" است.
___________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
تصویر حاج عیسی درویشی، واقف و بانی مسجد حاج عیسی است. ایشان مسجد مذکور را در سال ۱۳۳۵شمسی در زمینی که تا پیش از آن به کاشت محصولات کشاورزی اختصاص داشت، بنا نمود.
___________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
تصویری از وقفنامه مسجد حاج عیسی رویان است. این سند که در ۱۱ آبان ماه ۱۳۳۴شمسی تنظیم شده است به امضای تنی چند از معتمدین رویان رسیده است.
علی اکبر عرب عامری مسئول و علی اکبر جعفری از اعضای انجمن ده، اکبر یونس کدخدای رویان، محمدحسین ساغری، محمد طرودی، غلامحسین رحمان، حسین کریمی، سالار قربان، ذبیح الله محمدخان، قدرت الله عامری، عیسی درویشی (بانی مسجد)، علی اکبر حسنخانی، نورالله عامری، شیخ اکبریوسفی، اکبر عبدالرحیم، سیدعلی اصغر گیوری، اسدالله عباد، شیدالله غلامحسین، حسین سلمانی از امضا کنندگان این سند هستند.
در تاریخ فوق شیخ حسن شاکری نیز یکمن زمین از حاج عیسی خریداری و وقف این مسجد نموده است.
___________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
سند ازدواج مربوط به دوره ناصرالدین شاه قاجار از اهالی رویان است.
میزان مهریه عروس بدین قرار بوده است:
...اما عوض المهر از قنات جاریه رویان [مقدار مشخص نیست] و دو جریب و نیم زمین که نزدیک شش تومان قیمت دارد. دوم: باغی در سواد باغستان رویان ده تومان، سوم مس صفار پسند از قبیل لگن، دیگ،... قیمت شش تومان، چهارم: فرش عربی ولایتی...رخت خواب عمل ولایت مع متکا و چادر شب و (لکدشب) قیمت 3 تومان؛ گوسفند ... ... ... دو زوج قیمت چهارده تومان
___________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
📣 فراخوان ارسال اسناد تاریخی مرتبط با رویان
همراهان گرامی همانگونه که مستحضر هستید کتاب مربوط به تاریخ رویان در دست نگارش است. باتوجه به نقش مهم و بی بدیل اسناد در نگارش آثاری از این دست، تقاضا داریم در صورتی که اسنادی مرتبط با رویان شامل سند ازدواج، وقف نامه، قولنامه، عکس و غیره را در مجموعه های شخصی خود نگهداری کردهاید، در دسترس مولف کتاب قرار دهید تا بتوانیم با بهره مندی از این اسناد اثری درخور را ان شاء الله به چاپ برسانیم.
اسناد مربوط به رویان را یه آیدی زیر در پیام رسان ایتا ارسال کنید:👇👇👇
@Ma24400
May 11
سند فوق، وقفنامه منبرخانه آقا قنبر، قدیمیترین منبرخانه رویان است. وقفنامه مذکور مربوط به سال ۱۲۳۹ یا ۱۲۴۹ هجری قمری، دوره حکومت فتحعلی شاه قاجار، دومین پادشاه سلسله قاجاریه است.
براساس این سند ۱۲ ساعت (یک پا) آب از قنات رویان جهت شرب زمینهای کشاورزی وقف شده تا عایدی سالانه آن را جهت برگزاری مراسم عزاداری ماه محرم استفاده کنند.
از آنجا که واقف یعنی "زکیه خانم" عمه آقا قنبر و عیال حاج آقا نظر، خود فرزندی نداشت، تولیت منبرخانه به آقا قنبر میرسد و پس از ایشان دو فرزند ذکور وی آقا اسدالله و آقا حسین... عهدهدار این مسئولیت شدند.
از سال ۱۳۸۰ شمسی با حکم شعبه ۷ دادگاه عمومی، مرحوم حاج محمد فرزند ارشد آقا اسدالله به عنوان متولی شناخته میشود. در سالهای اخیر نیز تولیت منبرخانه با حاج عبدالله اولاد ارشد ذکور مرحوم حاج محمد عامری است.
___________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
رویان؛ جامعه و فرهنگ
سند فوق، وقفنامه منبرخانه آقا قنبر، قدیمیترین منبرخانه رویان است. وقفنامه مذکور مربوط به سال ۱۲۳۹
سند فوق به دلیل درج دو تاریخ، یکی در قسمت انتهای متن و دیگری در حاشیه سمت راست، ابهاماتی در مورد زمان دقیق وقفنامه ایحاد کرده بود.
تاریخ انتهای متن، زمان وقفنامه را سال ۱۲۳۹ یا ۱۲۴۹ هجری قمری(دقیق خوانا نیست) مربوط به دوره حکومت فتحعلی شاه قاجار نشان میدهد. اما تاریخ حاشیه سمت راست ۱۳۳۹ هجری قمری مربوط به اواخر دوره احمدشاه قاجار، آخرین پادشاه قاجاریه است.
با بررسیهای انجام شده و خوانش مجدد متن توسط جناب آقای دکتر حسینی (سند شناس برجسته) قرائن و شواهدی در متن یافت شد که نشان داد تاریخ دقیق این وقفنامه همان تاریخ ثبت شده در انتهای آن است و تاریخ حاشیه سمت راست یعنی ۱۳۳۹ هجری قمری (حدود ۱۰۰سال بعد) زمان ثبت وقفنامه در اداره اوقاف شاهرود و بسطام است.
در متن، زمینهای کشاورزی وقف شده را " من محال بسطام" دانسته و نامی از شاهرود نیامده است همچنین اشاره به نام " اعیان اعراب عامری" نیز میتواند انتصاب وقفنامه مذکور را به دوران حکومت فتحعلیشاه تقویت نماید؛ چرا که در اواخر دوره قاجار دیگر اسم و رسمی از اعراب عامری وجود ندارد.
بنابراین قدمت منبرخانه مذکور حدود ۲۰۶ سال پیش مربوط به دوره حکومت فتحعلی شاه قاجار است، درست زمانی که شاه قاجار منطقه قلعه را با ۸ برج و دیوارهای بلند برای اعراب عامری که ظاهرا مهاجرانی از جنوب کشور بودند بنا نهاد.
___________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
با سلام
ضمن تسلیت ایام شهادت سید و سالار شهیدان اباعبدالله الحسین(ع) و یاران با وفایش، در روزهای آتی سعی خواهد شد محتوایی در ارتباط با آداب و سنتهای مذهبی رویان، همچنین شخصیتهای موثر در این ایام را به اشتراک بگذارم.
التماس دعا.
___________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
#واعظ_و_منبری_ماه_محرم
مرحوم حاج شیخ داوود عامری
فرزند حجت الله (کدخدا خانی) است.
تحصیلات حوزوی (سطح یک) خود را نزد حضرت آیت الله اشرفی شاهرودی گذراند.
در کنار تحصیل در حوزه علمیه، به کار در بنیاد مستضعفان مشغول بود. در همان سالها ورزشهای رزمی را با استقبال پر شور جوانان در رویان پایهریزی کرد. یک دوره در شورای رویان عضویت داشت و سالها در شورای حل اختلاف شاهرود مشغول بود. ایشان حدود سی سال به امر تبلیغ و خدمت به مردم رویان پرداخت و امام جماعت مسجد حاج عیسی در رویان و مسجد شهنما شاهرود بود.
ایشان واعظی موفق و روضه خوانی مشهور بود که در سانحه تصادف در راه برگشت از کویر برای اقامه نماز مغرب دعوت حق را لبیک گفت.
___________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
عکسی از تعزیهخوانی رویان در روز عاشورای سال ۱۳۸۰ شمسی است. در این تعزیه، خلیل یوسفی در نقش درویش، امرالله بداغی در نقش عمر سعد و علی عامری (آقا عباس) در نقش شمر قرار دارند.
بر اساس اسناد موجود و نقل قولهای شفاهی، سنت تعزیهخوانی در رویان به دوره احمدشاه قاجار(حدود ۱۲۰ سال پیش) مربوط میشود که مرحوم یوسفعلی خان نقش مهم و محوری در برپایی آن ایفا نموده است.
___________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
یکی از سنتهای مرسوم در شبهای دهه اول ماه محرم، " دسته محتشم" است که از دیرباز در رویان همزمان با شروع عزاداری دستههای مذهبی، برگزار میشود.
این دسته که معمولاً متشکل از پیرغلامان اباعبدالله الحسین (ع) میشود، جلوتر از دسته زنجیرزنی حرکت میکنند و ابیات زیر را که از محتشم کاشانی است با صدای رسا میخوانند:
ای داد از این عزا، بیداد از این عزا،
فریاد وامصیب، و دو صد داد از این عزا
بودند دیو و دَد همه سیراب و میمکید
خاتم زِ قحط آب، سلیمان کربلا
___________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
نمایی از عَلَم مربوط به احمدخان، کدخدای رویان در اواخر دوره قاجار است. این عَلَم که قدمتی بیش از ۱۰۰ سال دارد روز پنجم محرم در حسینیه قلعه رویان سیاهپوش میشود تا در روز عاشورا به همراه سایر عَلَمها در آیین نخل گردانی رویان مورد استفاده قرار گیرد.
___________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
📖 سنت عَلمبندان در منبرخانههای رویان
✍ مصطفی عرب عامری
روز پنجم محرم که به قمر بنی هاشم حضرت ابوالفضل العباس(ع) اختصاص دارد، بانوان رویان به صورت دستهجمعی و به ترتیب وارد منبرخانهها میشوند. در وسط منبرخانه بر روی پارچهای بزرگ لباسهایی که قرار است بر عَلم بپوشانند، چیده شده است.
در میان انتظار حضّار، عدهای عَلَم را بر سر شانه گرفته با سنج و آتش و اسپند در حالی که ابیات محتشم کاشانی را میخوانند وارد منبرخانه میشوند:
ای داد از این عزا، بیداد از این عزا،
فریاد وامصیب، و دو صد داد از این عزا
با شنیدن ابیات فوق، همه عزاداران از جای خود برخاسته و برای زیارت، با گلاب به استقبال عَلَم میروند.
در ادامه مراسم، لباسهای عَلَم که روسریهایی به رنگهای مختلف است بین عزاداران پخش میشود و جمع حاضر آن پارچهها را زیارت و برای رسیدن به حاجات خود گرهای بر آنها میزنند. سپس عَلم را در میان نوحهخوانی مداحان سیاهپوش کرده، مجلس به پایان میرسد و حضّار به منبرخانه دیگری برای انجام مجدد رسوم مذکور میروند.
در برخی از موارد پارچههای عَلَم را به نیّت برآورده شدن حاجت، یک سال در منزل گِرو نگه میداشتند. پس از برآورده شدن آن حاجت، نذر خود را به همراه همان پارچه در سال بعد برای پوشیدن بر عَلم به منبرخانه میآوردند.
___________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
#واعظ_و_منبری_ماه_محرم
حاج شیخ صفر عامری از روحانیون قدیم رویان است. ایشان در ۱۲۸۶ متولد و در ۱۳۷۸ شمسی دیده از جهان فرو بستند.
جلسات سخنرانی این روحانی فقید منحصر به رویان نبود، بلکه در روستاهای همجوار نیز در مراسم های مختلفِ مذهبی به بیان مناقب اهل بیت عصمت و طهارت (ع) می پرداختند.
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
#واعظ_و_منبری_ماه_محرم
تصویر فوق مرحوم حاج شیخ حسن شاکری، روحانی فقید رویان است. وی در سال ۱۲۹۷ شمسی متولد و در سال ۱۳۵۹ شمسی دیده از جهان فرو بست. از ایشان دیوان شعری چاپ و به یادگار مانده است.
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
#واعظ_و_منبری_ماه_محرم
تصویر فوق متعلق به حجت الاسلام حاج شیخ مرتضی مزحجی (دایی حاج علی و حاجیه بتول بداقی و مرحوم حاجعباس) است. ایشان در سال ۱۲۸۲ شمسی در رویان به دنیا آمد. پس از اتمام دوران ابتدایی تحصیل، به مدت ۷سال در مشهد مقدس به یادگیری علوم دینی مشغول بود و پس از طی دوران تحصیل، در سال ۱۳۱۳شمسی به زادگاهش بازگشت و به مدت یکسال ریاست اداره فرهنگ شاهرود را به عهده داشت. پس از چندی مجدد به مشهد مراجعه و از محضر درس آیت الله سبزواری بهره برد. ایشان علاوه بر تحصیل، به تدریس علوم دینی نیز اشتغال داشت.
مرحوم شیخ مرتضی مزحجی در سال ۱۳۶۵ شمسی به رحمت خدا رفت و در صحن جمهوری فعلی در حرم امام رضا (ع) به خاک سپرده شد.
_________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
📖 آئین عَلَم جمع کنی در رویان
✍️ مصطفی عرب عامری
همانگونه که در نوشتار قبلی (رجوع: سنت عَلَم بندان در منبرخانههای رویان) تبیین شد در صبح روز پنجم ماه محرم در منبرخانههای رویان عَلم هر منبرخانه توسط خانمها با آداب و رسوم خاص که سنّتی دیرینه دارد، سیاه پوش میشود.
در بعد از ظهر روز پنجم عَلَمهای سیاه پوش شده توسط دستههای عزاداری قلعه و ده به صورت مجزا جمعآوری میشود.
عزاداران حسینی در حالی که در مسیر، نوحههایی در مدح حضرت ابوالفضل العباس (ع) میخوانند، وارد منبرخانهها میشوند:
این عَلَم از کیست که بی صاحب است
این علم از ماه بنی هاشم است
این علم از کیست که بی صاحب است
صاحب او دست ندارد به تَن
این علم از کیست که بی صاحب است
صاحب او کشته و یا غائب است
بعد از ورود به منبرخانه، روحانی و یا مداحان حاضر در جلسه ذکر توسّلی به ساحت اهل بیت عصمت و طهارت (ع) میکنند و در پایان جلسه، حضّار عَلَم آن منبرخانه را تحویل گرفته و با خود میبرند. در زمان خروج نیز این بیت را دستهجمعی تکرار میکنند:
ای اهل عزا خدا نگهدار
اجر همگی با آل اطهار
پس از اینکه عَلَمهای تمامی منبرخانهها جمعآوری شد، آنها را در جلوی حسینه قلعه و هیئت ابوالفضلی ده قرار میدهند تا علاوه بر زیارت عَلَمها توسط دلسوختگان خاندان اهل بیت (ع)، در روز عاشورا از آنها در آئین نخل گردانی رویان استفاده شود.
_________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
انتقال نخل رویان در روز هشتم محرم به سمت میدان امام حسین(ع) سنّتی دیرینه است که به منظور پوشاندن پارچه سیاه و آینهکاری برای روز عاشورا انجام میشود.
عکس فوق مربوط به انتقال نخل در روز هشتم محرم سال ۱۴۲۱ قمری/ ۱۳۸۰ شمسی است.
_________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
عکس فوق مربوط به سیدعلی اصغر رضوی پدر شهید بزرگوار علی اکبر رضوی است. ایشان از سنین جوانی قاری قرآن و تعزیهخوان بودند و بیشتر در مراسمهای مذهبی و ختم و ترحیم حتی در شهرستان و قراء اطراف قرائت قرآن، دعا و اذان داشتند.
تعزیه خوان بودند و بیشتر نقش ائمه به خصوص امام حسین (ع) را ایفا میکردند. در ساخت مدرسه دخترانه رویان، مسجد حاج عیسی کمک شایانی به جمع آوری کمکهای مردمی کردند و واقف زمین تکیه قلعه به همراه برادرش حاج سید میر حسین (میرو) رضوی شدند.
در برگزاری مراسمهای محرم و صفر در تکیه قلعه به خصوص در چاوشیخوانی، مدح، مرثیه و نوحه خوانی به همراه پدر بزرگوارش آقا حاج سید عباس رضوی و حاج عبدالحسین ساغری نقش بسزایی داشتند.
_________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
تصویر فوق علی اکبر شاکری فرزند مرحوم حاج شیخ حسین و نوه حاج ملاعباس شاکری است. ایشان بعد از مرحوم عبدالحسین گلپرور مدیریت و مسولیت برگزاری مجالس تعزیهخوانی رویان را به مدت حدود ۱۶ سال بر عهده گرفتند و با همکاری پدر بزرگوارشان حاج شیخ حسین و برادرانش علی اصغر، عباسعلی و مرحوم محمد شریف مجالس تعزیهخوانی را برگزار میکردند. در ابتدا نقش علی اکبر، قاسم و حضرت عباس و در ادامه امامخوان مجلس بودند. همچنین بعد از مرحوم حاج حسن شاکری مدتها گفتگوی مرسوم بین دسته رویان و جعفرآباد را در تاسوعا و عاشورای حسینی بر عهده داشتند.
گردآوری: محسن شاکری
_________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
📖 عزیمت دستههای زنجیرزنی و سینهزنی رویان به سمت جعفرآباد
✍️ مصطفی عرب عامری
حرکت دستههای مذهبی رویان به سمت جعفرآباد هر سال در روز تاسوعای حسینی انجام میشود. در این آئین مذهبی که سنّتی دیرینه دارد، هیئات مذهبی رویان و جعفرآباد در ورودی این روستا با یکدیگر روبرو میشوند.
تلاقی دو هیئت مذهبی با آداب و مراسم مخصوصی صورت میگیرد. زمانیکه دو هیئت به فاصله نزدیکتر هم رسیدند، "عَلم"ها را متوقف کرده و هیئت عزاداری روستای جعفرآباد، با خواندن اشعاری ورود عزاداران حضرت امام حسین (ع) را خوش آمد میگویند و هیئت عزاداران رویان نیز با خواندن اشعاری، خیر مقدم میزبان را گرامی میدارد.
اشعار خوانده شده در این مراسم گویای غم و اندوه عزاداران حضرت سید الشهداء امام حسین (ع) و یاران باوفایش در فراق آن حضرت است که بخشی از آن بدین شرح است:
ای شه کربلا سلام علیک
ای به غم مبتلا سلام علیک
ای سرت بی تن و تنت بی سر
مانده در کربلا سلام علیک
پس از انجام این سلام، دستههای عزاداری رویان در میان استقبال عزاداران حسینی جعفرآباد وارد روستا شده و در پایان، مراسم عزاداری در حسینه اعظم جعفرآباد به پایان میرسد.
مرحوم حاج حسن شاکری، علی اکبر شاکری، مرحوم محمد شریف شاکری و در سالهای اخیر مجدد علی اکبر شاکری و پسرش، سلام دسته عزاداری رویان را انجام میدادند.
🔸عکس مربوط به روز عاشورای محرم سال ۱۴۲۲ قمری/ ۱۳۸۱ شمسی است.
_________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
📖 دستهی یا عباس در رویان
دسته یا عباس در شبهای عاشورا تشکیل و به منبرخانههای رویان میرفتند. نوحهخوان و مسئول این دسته که متشکل از جوانان و نوجوانان میشد، حاج تیمور (علی) عامری بود. در مسیر رسیدن به هر منبرخانه، نوحههایی در رسای حضرت ابوالفضل العباس میخواندند:
یاعباس یاعباس
سربریده عباس
دستش زتَن جدا شد
سرش به نیزهها شد
پس از ورود به هر منبرخانه چند دقیقهای توقف میکردند و به ذکر مناقب و مصائب حسین بن علی (ع) و یاران باوفایش میپرداختند. میزبان نیز با تنقلات مختلفی از جوانان و نوجوانان عزاداری پذیرایی میکردند.
گردآورنده: محسن شاکری
_________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang