با سلام
ضمن تسلیت ایام شهادت سید و سالار شهیدان اباعبدالله الحسین(ع) و یاران با وفایش، در روزهای آتی سعی خواهد شد محتوایی در ارتباط با آداب و سنت‌های مذهبی رویان، همچنین شخصیت‌های موثر در این ایام را به اشتراک بگذارم.
التماس دعا.
___________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
#واعظ_و_منبری_ماه_محرم
مرحوم حاج شیخ داوود عامری
فرزند حجت الله (کدخدا خانی) است.
تحصیلات حوزوی (سطح یک) خود را نزد حضرت آیت الله اشرفی شاهرودی گذراند.
در کنار تحصیل در حوزه علمیه، به کار در بنیاد مستضعفان مشغول بود. در همان سالها ورزش‌های رزمی را با استقبال پر شور جوانان در رویان پایه‌ریزی کرد. یک دوره در شورای رویان عضویت داشت و سالها در شورای حل اختلاف شاهرود مشغول بود. ایشان حدود سی سال به امر تبلیغ و خدمت به مردم رویان پرداخت و امام جماعت مسجد حاج عیسی در رویان و مسجد شهنما شاهرود بود.
ایشان واعظی موفق و روضه خوانی مشهور بود که در سانحه تصادف در راه برگشت از کویر برای اقامه نماز مغرب دعوت حق را لبیک گفت.
___________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
عکسی از تعزیهخوانی رویان در روز عاشورای سال ۱۳۸۰ شمسی است. در این تعزیه، خلیل یوسفی در نقش درویش، امرالله بداغی در نقش عمر سعد و علی عامری (آقا عباس) در نقش شمر قرار دارند.
بر اساس اسناد موجود و نقل قول‌های شفاهی، سنت تعزیهخوانی در رویان به دوره احمدشاه قاجار(حدود ۱۲۰ سال پیش) مربوط می‌شود که مرحوم یوسفعلی خان نقش مهم و محوری در برپایی آن ایفا نموده است.
___________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
یکی از سنت‌های مرسوم در شب‌های دهه اول ماه محرم، " دسته محتشم" است که از دیرباز در رویان همزمان با شروع عزاداری دسته‌های مذهبی، برگزار می‌شود.
این دسته که معمولاً متشکل از پیرغلامان اباعبدالله الحسین (ع) می‌شود، جلوتر از دسته زنجیرزنی حرکت می‌کنند و ابیات زیر را که از محتشم کاشانی است با صدای رسا می‌خوانند:
ای داد از این عزا، بیداد از این عزا،
فریاد وامصیب، و دو صد داد از این عزا
بودند دیو و دَد همه سیراب و می‌مکید
خاتم زِ قحط آب، سلیمان کربلا
___________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
نمایی از عَلَم مربوط به احمدخان، کدخدای رویان در اواخر دوره قاجار است. این عَلَم که قدمتی بیش از ۱۰۰ سال دارد روز پنجم محرم در حسینیه قلعه رویان سیاه‌پوش می‌شود تا در روز عاشورا به همراه سایر عَلَم‌ها در آیین نخل گردانی رویان مورد استفاده قرار گیرد.
___________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
📖 سنت عَلم‌بندان در منبرخانه‌های رویان
✍ مصطفی عرب عامری
روز پنجم محرم که به قمر بنی هاشم حضرت ابوالفضل العباس(ع) اختصاص دارد، بانوان رویان به صورت دستهجمعی و به ترتیب وارد منبرخانه‌ها می‌شوند. در وسط منبرخانه بر روی پارچه‌ای بزرگ لباس‌هایی که قرار است بر عَلم بپوشانند، چیده شده است.
در میان انتظار حضّار، عده‌ای عَلَم را بر سر شانه گرفته با سنج و آتش و اسپند در حالی که ابیات محتشم کاشانی را می‌خوانند وارد منبرخانه می‌شوند:
ای داد از این عزا، بیداد از این عزا،
فریاد وامصیب، و دو صد داد از این عزا
با شنیدن ابیات فوق، همه عزاداران از جای خود برخاسته و برای زیارت، با گلاب به استقبال عَلَم می‌روند.
در ادامه مراسم، لباس‌های عَلَم که روسری‌هایی به رنگ‌های مختلف است بین عزاداران پخش می‌شود و جمع حاضر آن پارچه‌ها را زیارت و برای رسیدن به حاجات خود گره‌ای بر آنها می‌زنند. سپس عَلم را در میان نوحه‌خوانی مداحان سیاه‌پوش کرده، مجلس به پایان می‌رسد و حضّار به منبرخانه دیگری برای انجام مجدد رسوم مذکور می‌روند.
در برخی از موارد پارچه‌های عَلَم را به نیّت برآورده شدن حاجت، یک سال در منزل گِرو نگه می‌داشتند. پس از برآورده شدن آن حاجت، نذر خود را به همراه همان پارچه در سال بعد برای پوشیدن بر عَلم به منبرخانه می‌آوردند.
___________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
#واعظ_و_منبری_ماه_محرم
حاج شیخ صفر عامری از روحانیون قدیم رویان است. ایشان در ۱۲۸۶ متولد و در ۱۳۷۸ شمسی دیده از جهان فرو بستند.
جلسات سخنرانی این روحانی فقید منحصر به رویان نبود، بلکه در روستاهای همجوار نیز در مراسم های مختلفِ مذهبی به بیان مناقب اهل بیت عصمت و طهارت (ع) می پرداختند.
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
#واعظ_و_منبری_ماه_محرم
تصویر فوق مرحوم حاج شیخ حسن شاکری، روحانی فقید رویان است. وی در سال ۱۲۹۷ شمسی متولد و در سال ۱۳۵۹ شمسی دیده از جهان فرو بست. از ایشان دیوان شعری چاپ و به یادگار مانده است.
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
#واعظ_و_منبری_ماه_محرم
تصویر فوق متعلق به حجت الاسلام حاج شیخ مرتضی مزحجی (دایی حاج علی و حاجیه بتول بداقی و مرحوم حاج‌عباس) است. ایشان در سال ۱۲۸۲ شمسی در رویان به دنیا آمد. پس از اتمام دوران ابتدایی تحصیل، به مدت ۷سال در مشهد مقدس به یادگیری علوم دینی مشغول بود و پس از طی دوران تحصیل، در سال ۱۳۱۳شمسی به زادگاهش بازگشت و به مدت یکسال ریاست اداره فرهنگ شاهرود را به عهده داشت. پس از چندی مجدد به مشهد مراجعه و از محضر درس آیت الله سبزواری بهره برد. ایشان علاوه بر تحصیل، به تدریس علوم دینی نیز اشتغال داشت.
مرحوم شیخ مرتضی مزحجی در سال ۱۳۶۵ شمسی به رحمت خدا رفت و در صحن جمهوری فعلی در حرم امام رضا (ع) به خاک سپرده شد.
_________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
📖 آئین عَلَم جمع کنی در رویان
✍️ مصطفی عرب عامری
همانگونه که در نوشتار قبلی (رجوع: سنت عَلَم بندان در منبرخانه‌های رویان) تبیین شد در صبح روز پنجم ماه محرم در منبرخانه‌های رویان عَلم هر منبرخانه توسط خانم‌ها با آداب و رسوم خاص که سنّتی دیرینه دارد، سیاه پوش می‌شود.
در بعد از ظهر روز پنجم عَلَم‌های سیاه پوش شده توسط دسته‌های عزاداری قلعه و ده به صورت مجزا جمع‌آوری می‌شود.
عزاداران حسینی در حالی که در مسیر، نوحه‌هایی در مدح حضرت ابوالفضل العباس (ع) می‌خوانند، وارد منبرخانه‌ها می‌شوند:
این عَلَم از کیست که بی صاحب است
این علم از ماه بنی هاشم است
این علم از کیست که بی صاحب است
صاحب او دست ندارد به تَن
این علم از کیست که بی صاحب است
صاحب او کشته و یا غائب است
بعد از ورود به منبرخانه، روحانی و یا مداحان حاضر در جلسه ذکر توسّلی به ساحت اهل بیت عصمت و طهارت (ع) می‌کنند و در پایان جلسه، حضّار عَلَم آن منبرخانه را تحویل گرفته و با خود می‌برند. در زمان خروج نیز این بیت را دستهجمعی تکرار می‌کنند:
ای اهل عزا خدا نگهدار
اجر همگی با آل اطهار
پس از اینکه عَلَم‌های تمامی منبرخانه‌ها جمع‌آوری شد، آنها را در جلوی حسینه قلعه و هیئت ابوالفضلی ده قرار می‌دهند تا علاوه بر زیارت عَلَم‌ها توسط دلسوختگان خاندان اهل بیت (ع)، در روز عاشورا از آنها در آئین نخل گردانی رویان استفاده شود.
_________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
انتقال نخل رویان در روز هشتم محرم به سمت میدان امام حسین(ع) سنّتی دیرینه است که به منظور پوشاندن پارچه سیاه و آینه‌کاری برای روز عاشورا انجام می‌شود.
عکس فوق مربوط به انتقال نخل در روز هشتم محرم سال ۱۴۲۱ قمری/ ۱۳۸۰ شمسی است.
_________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
عکس فوق مربوط به سیدعلی اصغر رضوی پدر شهید بزرگوار علی اکبر رضوی است. ایشان از سنین جوانی قاری قرآن و تعزیه‌خوان بودند و بیشتر در مراسم‌های مذهبی و ختم و ترحیم حتی در شهرستان و قراء اطراف قرائت قرآن، دعا و اذان داشتند.
تعزیه خوان بودند و بیشتر نقش ائمه به خصوص امام حسین (ع) را ایفا می‌کردند. در ساخت مدرسه دخترانه رویان، مسجد حاج عیسی کمک شایانی به جمع آوری کمک‌های مردمی کردند و واقف زمین تکیه قلعه به همراه برادرش حاج سید میر حسین (میرو) رضوی شدند.
در برگزاری مراسم‌های محرم و صفر در تکیه قلعه به خصوص در چاوشی‌خوانی، مدح، مرثیه و نوحه خوانی به همراه پدر بزرگوارش آقا حاج سید عباس رضوی و حاج عبدالحسین ساغری نقش بسزایی داشتند.
_________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
تصویر فوق علی اکبر شاکری فرزند مرحوم حاج شیخ حسین و نوه حاج ملاعباس شاکری است. ایشان بعد از مرحوم عبدالحسین گلپرور مدیریت و مسولیت برگزاری مجالس تعزیهخوانی رویان را به مدت حدود ۱۶ سال بر عهده گرفتند و با همکاری پدر بزرگوارشان حاج شیخ حسین و برادرانش علی اصغر، عباسعلی و مرحوم محمد شریف مجالس تعزیهخوانی را برگزار می‌کردند. در ابتدا نقش علی اکبر، قاسم و حضرت عباس و در ادامه امام‌‌خوان مجلس بودند. همچنین بعد از مرحوم حاج حسن شاکری مدتها گفتگوی مرسوم بین دسته رویان و جعفرآباد را در تاسوعا و عاشورای حسینی بر عهده داشتند.
گردآوری: محسن شاکری
_________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
📖 عزیمت دسته‌های زنجیرزنی و سینه‌زنی رویان به سمت جعفرآباد
✍️ مصطفی عرب عامری
حرکت دسته‌های مذهبی رویان به سمت جعفرآباد هر سال در روز تاسوعای حسینی انجام می‌شود. در این آئین مذهبی که سنّتی دیرینه دارد، هیئات مذهبی رویان و جعفرآباد در ورودی این روستا با یکدیگر روبرو می‌شوند.
تلاقی دو هیئت مذهبی با آداب و مراسم مخصوصی صورت می‌گیرد. زمانی‌که دو هیئت به فاصله نزدیکتر هم رسیدند، "عَلم"ها را متوقف کرده و هیئت عزاداری روستای جعفرآباد، با خواندن اشعاری ورود عزاداران حضرت امام حسین (ع) را خوش آمد می‌گویند و هیئت عزاداران رویان نیز با خواندن اشعاری، خیر مقدم میزبان را گرامی می‌دارد.
اشعار خوانده شده در این مراسم گویای غم و اندوه عزاداران حضرت سید الشهداء امام حسین (ع) و یاران باوفایش در فراق آن حضرت است که بخشی از آن بدین شرح است:
ای شه کربلا سلام علیک
ای به غم مبتلا سلام علیک
ای سرت بی تن و تنت بی سر
مانده در کربلا سلام علیک
پس از انجام این سلام، دسته‌های عزاداری رویان در میان استقبال عزاداران حسینی جعفرآباد وارد روستا شده و در پایان، مراسم عزاداری در حسینه اعظم جعفرآباد به پایان می‌رسد.
مرحوم حاج حسن شاکری، علی اکبر شاکری، مرحوم محمد شریف شاکری و در سالهای اخیر مجدد علی اکبر شاکری و پسرش، سلام دسته عزاداری رویان را انجام می‌دادند.
🔸عکس مربوط به روز عاشورای محرم سال ۱۴۲۲ قمری/ ۱۳۸۱ شمسی است.
_________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
📖 دسته‌ی یا عباس در رویان
دسته یا عباس در شب‌های عاشورا تشکیل و به منبرخانه‌های رویان می‌رفتند. نوحه‌خوان و مسئول این دسته که متشکل از جوانان و نوجوانان می‌شد، حاج تیمور (علی) عامری بود. در مسیر رسیدن به هر منبرخانه، نوحه‌هایی در رسای حضرت ابوالفضل العباس می‌خواندند:
یاعباس یاعباس
سربریده عباس
دستش زتَن جدا شد
سرش به نیزه‌ها شد
پس از ورود به هر منبرخانه چند دقیقه‌ای توقف می‌کردند و به ذکر مناقب و مصائب حسین بن علی (ع) و یاران باوفایش می‌پرداختند. میزبان نیز با تنقلات مختلفی از جوانان و نوجوانان عزاداری پذیرایی می‌کردند.
گردآورنده: محسن شاکری
_________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
📖 دسته‌ی شام غریبان در رویان
✍️ مصطفی عرب عامری
شام غریبان، در ادبیات و مرثیه‌های پارسی‌زبان به غروب آفتاب روز عاشورا و سوگواری این شب گفته می‌شود. نوحه‌های این مراسم یادآور آوارگی اهل بیت امام حسین (ع) و اسیران و کودکان بازمانده از واقعه کربلا است که در غروب عاشورا، بی‌پناه در تاریکی شب، در بیابان کربلا به سر می‌بردند.
در این شب هیئات مذهبی رویان در کنار هم جمع شده و به مساجد و منبرخانه‌ها سر می‌زنند. در مسیر اشعار زیر توسط عزاداران حسینی که به دو گروهِ با فاصله از هم تفسیم شده‌اند، خوانده می‌شود:
امشب جناب فاطمه
با اضطراب و واهمه
آيد به دشت کربلا
گردد به دورخيمه گاه
گويد حسين من چه شد
نور دو عين من چه شد
و یا خوانده می‌شود:
شیعیان امشب شام غریبان است
یک طرف پرپر آیات قرآن است
یک طرف دیگر جسم شهیدان است
یکی از ویژگی‌های این مراسم در گذشتهعدم استفاده از روشنایی زیاد در مجالس بود؛ بدین نحو که در مسیر یا زمان ورود به منبرخانه‌ها به فرد یا افرادی که در جلوی دسته‌های عزاداری فانوس در دست داشتند تذکر می‌دادند که " فانوسِ تَه بکشین". نکته دیگر اینکه عزاداران در زمان خواندن اشعار مذکور به حالت نیم‌خیز می‌نشستند و فردی نیز در جلوی دسته عزاداری کاه بر سر حضّار می‌پاشید که بر حزن و اندوه مراسم می‌افزود. 🔸عکس مربوط به شام غریبان، ۱۱ محرم ۱۴۴۶/ ۲۷ تیرماه ۱۴۰۳ شمسی است. _________ برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇 📚[رویان جامعه و فرهنگ] @Rooyan_farhang
رویان؛ جامعه و فرهنگ
📖 دسته‌ی یا عباس در رویان دسته یا عباس در شب‌های عاشورا تشکیل و به منبرخانه‌های رویان می‌رفتند. نوح
حاج تیمور عامری که سالهای متمادی جوانان و نوجوانان را در "دسته یا عباس" در شب عاشورا گرد هم جمع می‌کرد.
ایشان همچنین در لایروبی قنات رویان به عنوان یک مقنی باتجربه نقش و سهم زیادی ایفا کردند.
_________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
صورت اسامی نخل رویان
نخل رویان در حدود ۱۳۰_۱۴۰ سال قدمت دارد که در آن زمان پایه‌های نخل در ۴ جهت بین مردم تقسیم شده است. با ساخت نخل جدید توسط مرحوم استا محمدحسین یک پایه اضافه شد.
_________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
قابل توجه همراهان گرامی
با سلام
به منظور تکمیل فصل مربوط به خوراک و پوشاک در کتاب مربوط به رویان، نیازمند عکس از غذاهای زیر هستم:
1⃣ شنگی پلو
2⃣ بلماق
3⃣ کلکوت(عکس های موجود کیفت ندارد)
4⃣ زیرتو
در صورتی که هریک از غذاهای فوق را در منزل آماده کردید، می‌توانید عکس آن را به آیدی زیر ارسال کنید تا در کتاب مورد استفاده قرار گیرد.
راه ارتباطی: @Ma24400
May 11
عکسی از ۴ قداره نخل رویان که در روز عاشورا مورد استفاده قرار می‌گیرند. این قداره‌ها که با قدمتی بیش از نیم قرن به یادگار مانده است، دوتای آن در سمت راست و دوتای دیگر در سمت چپ نخل با فاصله حدود ۲۵_۳۰ سانتر نصب می‌شود.
_________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
مرحومان حاج علی اصغر و حاج شمسعلی بخشی از متصدیان سابق نخل رویان هستند. این نخل بر اساس رسمی سنّتی در ظهر روز هشتم از منطقه قلعه به مجاورت هیئت ابوالفضلی ده برده می‌شود تا برای روز عاشورا سیاه‌پوش و آماده آئین باشکوه نخل‌گردانی شود.
_________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
تصویر آقا حسین پسر دوم آقا قنبر است.
ایشان مقطعی تولیت موقوفه منبرخانه آقا قنبر را برعهده داشتند.
ضمنا بعد از مرحوم یوسفعلی خان( دایی خود)؛تغزیه گردان مراسم تعزیه رویان بودند.
از سال 1319 ساکن شاهرود و کارمند اداره دارائی بود و سپس بعنوان بازرس نظارت بر مواد مخدر که ان زمان زیر نظر شبکه بهداری(وزارت علوم فعلی) فعالیت داشت و در سال 1348 بازنشسته گردید.
مرحوم آقاحسین در سال ۶۱ دار فانی را وداع گفت.
_________
برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇
📚[رویان جامعه و فرهنگ]
@Rooyan_farhang
رویان؛ جامعه و فرهنگ
قابل توجه همراهان گرامی با سلام به منظور تکمیل فصل مربوط به خوراک و پوشاک در کتاب مربوط به رویان، نی
سلام و عرض ادب
تشکر از سرکار خانم مهین دخت و معصومه عامری که غذاهای سنتی را آماده و عکس آن را ارسال کردند.
از بین عنواین غذاها هنوز تصویری از غذای قدیمی "کلکوت" به دست بنده نرسیده است. چنانچه همراهان گرامی تمایل داشتند پس از آماده سازی کلکوت، عکس آن را برای انتشار در کتاب ارسال نمایند.
با سپاس
May 11