✅ #روزبرگ_شیعه بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم موضوع امروز: «قهرمان مبارزه با استعمار» ✍️ مناسبت روز: در آستانه سالروز شهادت عالم و مبارز بزرگ دوران مشروطیت و نماینده مردم آذربایجان در مجلس شورای ملی و شهید راه مبارزه با استعمار، #شیخ_محمد_خیابانی (ره) در سال ١٢٩٩ شمسی قرار داریم لذا سخن امروز را با سلام و صلوات به روح بلند این عالم مبارز آغاز می‌نمائیم؛ محمد #خیابانی در سال ١٢۵٩ شمسی در «خامنه» واقع در ده کیلومتری شهرستان شبستر دیده به جهان گشود و تحصیلات مقدماتی را در زادگاهش گذراند؛ او در نوجوانی همراه پدر در تجارتخانه او به کارهای تجاری و آموختن رمز و راز داد و ستد و آشنایی با شیوه‌های اقتصادی زمانه سپری کرد؛ اما گرایش روحی او به فراگیری علم بیش از هر چیز دیگری بود، لذا کسب و کار تجاری را رها کرده و در تبریز به تحصیل علوم دینی پرداخت و به سلک روحانیت و علمای دین درآمد. او در مدرسه «طالبیه» تبریز، ادبیات عرب، منطق، اصول، فقه، نجوم، ریاضی، تفسیر، حکمت، کلام، حدیث، تاریخ، رجال و علوم طبیعی را از اساتید فن آموخت و سپس دوره عالی فقه و اصول را نزد مرحوم آیت الله العظمی ‌سید ابوالحسن انگجی و هیئت و نجوم را در محضر منجم معروف مرحوم میرزا عبدالعلی خواند. خیابانی با تکیه بر استعداد سرشار و پشتکار و جدیت خاص خود، مراحل تحصیل را به سرعت پشت سر گذاشت و در جوانی به مقام بلند علمی ‌نائل آمد به‌گونه‌ای که علاوه بر ایجاد کرسی فقه و اصول، به تدریس دروس دیگر همچون نجوم و ریاضی و حکمت، همت گمارد و چنان در تبیین و تدریس این علوم سخت موفق بود که مایه شگفتی اقران و حتی علمای بزرگ می‌شد به طوری که کسانی چون احمد کسروی که از مخالفان سرسخت خیابانی بود با تعجب فراوان به این عظمت شگفتی‌زای علمی او اعتراف کرده‌اند. این عالم عامل علاوه بر فعالیت‌های علمی، در شهر تبریز به خدمات ارزشمند اجتماعی و سیاسی نیز همت گمارد و در بین مردم محبوبیت ویژه‌ای داشت. ✍️ زندگی شیخ محمد خیابانی پس از پیروزی مشروطیت در سال ۱۲۸۵ شمسی با تأسیس «انجمن ایالتی آذربایجان» در تبریز، وارد مرحله تازه‌ای گردید؛ در آن زمان، اوضاع جهان اسلام و به ویژه ایران، به خاطر دخالت‌های بیگانگان از جمله روسیه، انگلیس و آلمان، بسیار آشفته و تأسف انگیز بود، لذا خیابانی که فقط سی سال داشت و به عنوان نماینده مردم تبریز در مجلس شورای ملی برگزیده شده بود، ابتا با استعمار روسیه و سپس با قرارداد استعماری وثوق‌الدوله با دولت انگلستان (قرارداد 1919) مخالفت کرده و از آنجا که حکومت مرکزی را ضعیف و کاملاً وابسته می‌دید، برای ایجاد یک تحول اساسی در سیستم حکومت ایران و احیای آزادی علناً راه مبارزه را برگزید و در میان اجتماع تظاهرکنندگان تهرانی، به ایراد سخنرانی پرشور و تحریک احساسات مذهبی و ملی مردم پرداخت و با صدای رسا گفت: «...استقلال هر ملتی، شرافت اوست؛ اگر نتوانیم کشور خود را نجات دهیم و شرافتمندانه زندگی کنیم لااقل در راه وطن جان خواهیم داد! زیرا در چنین مواقع خطرناک و حساس، زنده ماندن محو شدن است...» [دو قهرمان جنبش مشروطه، ص۱۹۶] او سپس با لباس روحانی و تفنگ بر دوش و با همراهی مجاهدان آزادیخواه ترک، نهادهای دولتی تبریز را به تصرف خود درآورد و شهر را از دست دولتیان خارج ساخت و شجاعانه به دفاع از شهر و ناموس و حیثیت مردم مسلمان تبریز در مقابل سپاه متجاوز عین‌الدوله پرداخته و می‌گفت: «یاران من! ما بر ضد حکومت ارتجاعی و استبداد قیام کرده‌ایم... هرگز نباید به خستگی و یأس تن در دهیم؛ بخصوص وقتی که بار سنگین زندگی ملتی از مویی باریک آویزان شده باشد... طوری رفتار کنید که شرافت تاریخی ما حاصل شود و قاطبه ملت ایران با امتنان و تشکر بگویند که تبریز، ایران را نجات داد...» [ همان] این قیام پیروزمندانه حدود شش ماه ادامه داشت، اما متأسفانه به دلیل خیانت برخی مزدوران داخلی و همچنین حضور بیش از چهل هزار نفر از قشون دولتی و همکاری متجاوزان خارجی شکست خورد و شیخ محمد خیابانی را در ٢٢ شهریور ١٢٩٩ شمسی در چهل سالگی به شهادت رسید. پیکر پاک این شهید سعید به طور موقت در گورستان امامزاده حمزه تبریز دفن شد و سپس به تهران منتقل گردید و در صحن حضرت عبدالعظیم حسنی (ره) در شهر ری به خاک سپرده شد؛ ولی نام و یاد این مبارز بزرگ و عالم عامل در تاریخ ایران و جهان جاودانه شد. 📚 گلشن ابرار، جلد ۱ https://eitaa.com/ROOZBARG