⭕️ #دیدگاه_اسلام در مورد احترام به #پدر و #مادر چیست؟ (بخش دوم و پایانی)
🔶گرچه عواطف انسانى و مسأله حق شناسى، به تنهایى براى رعایت احترام در برابر #والدین کافى است، ولى از آنجا که #اسلام حتى در مسائلى که هم عقل در آن استقلال کامل دارد و هم عاطفه آن را به وضوح درمى یابد، سکوت روا نمى دارد، بلکه به عنوان #تأکید در این گونه موارد #دستورات_لازم را صادر مى کند در مورد #احترام_والدین آنقدر تأکید کرده است که در کمتر مسأله اى دیده مى شود. به عنوان نمونه به چند قسمت اشاره مى کنیم:
🔷هـ ـ با این که #جهاد، یکى از مهمترین برنامه هاى اسلامى است، مادام که جنبه وجوب عینى پیدا نکند، یعنى داوطلب به قدر کافى باشد، بودن در #خدمت_والدین از آن مهمتر است، و اگر موجب ناراحتى آنها شود، جایز نیست. در حدیثى از #امام_صادق (ع) مى خوانیم: مردى نزد #پیامبر_اکرم (ص) آمده عرض کرد: من جوان با نشاط و ورزیده اى هستم و جهاد را دوست دارم ولى #مادرى دارم که از این موضوع ناراحت مى شود، #پیامبر (ص) فرمود: «ارْجِعْ فَکُنْ مَعَ والِدَتِکَ فَوَ الَّذِی بَعَثَنِی بِالْحَقِّ لاَ ُنْسُهَا بِکَ لَیْلَةً خَیْرٌ مِنْ جِهاد فِی سَبِیلِ اللّهِ سَنَة؛ برگرد و با #مادر خویش باش، قسم به آن خدایى که مرا به حق مبعوث ساخته است، یک شب مادر با تو مأنوس گردد از یک سال جهاد در راه خدا بهتر است»! [۱] ولى، البته هنگامى که #جهاد، #جنبه_وجوب_عینى پیدا کند، #کشور_اسلامى در خطر قرار گیرد و حضور همگان لازم شود، هیچ عذرى پذیرفته نیست، حتى نارضایتی والدین. در مورد سایر واجبات کفائى و همچنین مستحبات، مسأله همان گونه است که در مورد جهاد گفته شد.
🔷و ـ #پیامبر_اسلام (ص) فرمود: «إِیّاکُمْ وَ عُقُوقَ الْوالِدَیْنِ فَإِنَّ رِیحَ الْجَنَّةِ تُوجَدُ مِنْ مَسِیرَةِ أَلْفِ عام وَ لا یَجِدُها عاقٌّ؛ بترسید از این که #عاق_والدین و مغضوب آنها شوید، زیرا #بوى_بهشت از هزار سال راه به مشام مى رسد، ولى هیچ گاه به کسانى که مورد #خشم_والدین هستند، نخواهد رسید». [۲] این تعبیر اشاره لطیفى به این موضوع است که چنین اشخاصى نه تنها در #بهشت گام نمى گذارند، بلکه در فاصله بسیار زیادى از آن قرار دارند و حتى نمى توانند به آن نزدیک شوند. «سید قطب» در تفسیر «فى ظلال» حدیثى به این مضمون از #پیامبر_اکرم (ص) نقل مى کند که: مردى مشغول طواف، #مادرش را بر دوش گرفته طواف مى داد، #پیامبر (ص) را در همان حال مشاهده کرد، عرض کرد: آیا #حق_مادرم را با این کار انجام دادم؟ فرمود: «نه حتى جبران یکى از ناله هاى او را (به هنگام وضع حمل) نمى کند»! [۳]
🔷در پایان این بحث، ذکر این نکته را لازم مى دانیم: گاه مى شود #والدین پیشنهادهاى غیر منطقى و یا خلاف شرع به انسان مى کنند، بدیهى است اطاعت آنها در هیچ یک از این موارد لازم نیست، ولى با این حال باید با #برخورد_منطقى و انجام وظیفه #امر_به_معروف در بهترین صورتش، با این گونه پیشنهادها برخورد کرد. سخن خود را در این زمینه با حدیثى از #امام_کاظم (ع) پایان مى دهیم: کسى نزد #پیامبر_اکرم (ص) آمد و از #حق_پدر و #فرزند سؤال کرد، فرمود: «لا یُسَمِّیهِ بِاسْمِهِ وَ لایَمْشِی بَیْنَ یَدَیْهِ وَ لایَجْلِسُ قَبْلَهُ وَ لایَسْتَسِبُّ لَه»؛ (باید او را با نام صدا نزند [بلکه بگوید پدرم!]، جلوتر از او راه نرود، قبل از او ننشیند، و کارى نکند که مردم به پدرش بدگویى کند [نگویند خدا پدرت را نیامرزد که چنین کردى!]». [۴]
پی نوشت:
[۱] «جامع السعادات»، ج ۲، ص ۲۶۰
[۲] همان، ص ۲۵۷
[۳] «فى ضلال»، ج ۵، ص ۳۱۸
[۴] «نور الثقلين»، ج ۳، ص ۱۴۹
📕تفسیر نمونه، آيت الله العظمی مکارم شيرازى، دارالکتب الإسلامیه، چ ۲۶، ج ۱۲، ص ۹۵
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#والدین #پدر #مادر
🌖روشنا_بوشهر
🌎https://eitaa.com/roshana_bushehr
⭕️امام علی (ع) چه اهدافی را برای #بعثت_پیامبر_اكرم (ص) بيان می کند؟
🔷 #امام_علی (ع) در بخشی از خطبه ۱۸۵ #نهج_البلاغه به برنامه هاى مختلف و #اهدافبعثتپیامبراكرم (ص) پرداخته، چنين مى فرمايد: «أَرْسَلَهُ بِوُجُوبِ الْحُجَجِ، وَ ظُهُورِ الْفَلَجِ، وَ إِيضَاحِ الْمَنْهَجِ؛ او را براى #بيان_حجتهاى_لازم و #پيروزى_آشكار [حق بر باطل] و روشن ساختن #راه_حقّ فرستاد». به اين ترتيب در جمله هاى سه گانه بالا اهداف بعثت را كه اتمام حجت و پيروزى حق بر باطل و روشن ساختن راه سعادت است بيان فرموده است. آنگاه به برنامه هاى عملى #پيامبر_اکرم (ص) پرداخته، چنين مى فرمايد: «فَبَلَّغَ الرِّسَالَةَ صَادِعاً بِهَا، وَ حَمَلَ عَلَى الْمَحَجَّةِ دالّاً عَلَيْهَا، وَ أَقَامَ أَعْلَامَ الْاِهْتِدَاءِ وَ مَنَارَ الضِّيَاءِ، وَ جَعَلَ أَمْرَاسَ الْاِسْلَامِ مَتِينَةً، وَ عُرَا الْاِيمَانِ وَثِيقَةً؛ او #رسالت خود را آشكارا ابلاغ كرد، و #انسانها را بر #مسير_حقّ قرار داد؛ در حالى كه #راه_پيشرفت را به آنها نشان داده بود، #پرچمهاى_هدايت را برافراشت و نشانه هاى روشن را برپا ساخت، ريسمان هاى [خيمه] اسلام را محكم نمود و دستگيره هاى #ايمان را استوار ساخت».
🔷در آغاز، سخن از پرداختن به ابلاغ رسالت الهى به طور كلى به ميان آمده است، همانگونه كه در قرآن مجيد مى فرمايد: «فَاصْدَعْ بِمَا تُؤْمَرُ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكِينَ؛ آنچه را #مأموريت دارى #آشكار ساز و از مشركان روى گردان»؛ [حجر، ۹۴] سپس از جزئيات اين برنامه سخن مى گويد كه #پيامبر (ص) #مردم را از بيراهه به جاده اصلى دعوت كرد و دلايل و نشانه ها را براى پيمودن اين راه به آنها گوشزد نمود و #چراغهاى_نورانى بر سر هر راه نهاد، تا به هنگام تاريكى نيز از ادامه مسير باز نايستند و سرانجام با بيانات كافى و تدبيرهاى سازنده #رشته_های_اسلام را محكم ساخت و دستگيره هاى ايمان را استحكام بخشيد. كمتر كلامى را مى توان پيدا كرد كه در عين كوتاهى و فشردگى اين همه مطلب را درباره #اهداف و برنامه هاى #پيغمبر_اسلام (ص) بيان كند. جمله «جَعَلَ أَمْرَاسَ الْاِسْلَامِ مَتِينَةً»، گويا #اسلام را به خيمه اى تشبيه مى كند كه ريسمان هاى محكمى از هر سو، آن را به زمين هاى اطراف متّصل كرده است تا تندبادها نتواند آن را از جا بر كَند. اين ريسمان ها امورى مانند جمعه و جماعات و حجّ و زكات و جهاد و امر به معروف و نهى از منكر است كه هميشه حوزه اسلام را حفظ كرده و از آن دفاع مى نمايد؛ هر جا اين #تعليمات_اسلامى پياده شود، #اسلام بيمه مى شود، و هرگاه ضعيف گردد دشمنان بر مسلمين چيره خواهند شد.
🔷جمله «وَ عُرَى الْاِيمَانِ وَثِيقَةً»، #ايمان را تشبيه به طنابى كرده كه دستگيره هاى مختلفى در آن است و براى نجات از قعر چاه، يا نجات در پرتگاه ها بايد به اين دستگيره ها چسبيد. بديهى است اگر اين دستگيره ها سست و ضعيف باشد، نه تنها انسان نجات نمى يابد، بلكه گرفتار #سقوط خطرناكى مى شود. اين دستگيره ها همان #فروع و #تعليمات_اسلام در برنامه هاى مختلف عبادى و اجتماعى است كه در احاديث نيز به آن اشاره شده است. از جمله در روایات نقل شده كه #پيامبر_اكرم (ص) روزى از اصحابشان پرسیدند: «أَىُّ عُرَى الْإِيمَانِ أَوْثَقُ؟؛ كدام يك از دستگيره هاى ايمان محكم تر است؟»، جمعى گفتند: خدا و پيامبرش آگاهترند؟ و بعضى از نماز يا زكات و... نام بردند. #رسول_خدا (ص) فرمود: آنچه گفتيد داراى فضيلت است؛ ولى پاسخ اصلى نيست، «محكم ترين دستگيره هاى ايمان، دوست داشتن براى خدا و دشمن داشتن براى خداست، و محبّت اولياى الهى و بيزارى از دشمنان الهى است». [۱] البتّه مفاهيم اخلاقى همچون توكّل، تفويض، تسليم، رضا، صبر، يقين و... كه در روايات به آن اشاره شده نيز مى تواند به عنوان دستگيره هاى ايمان معرفى شود و هيچ كدام با يكديگر منافاتى ندارند.
پی نوشت:
[۱] الكافی، كلينى، محقق / مصحح: غفارى، على اكبر و آخوندى، محمد، دارالكتب الإسلامية، ۱۴۰۷ ق، چ چهارم، ج ۲، ص ۱۲۶
📕پيام امام اميرالمؤمنين (ع)، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: جمعى از فضلاء، دارالكتب الاسلامية، ۱۳۸۶ ش، چ اول، ج ۷، ص ۱۵۱
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#اسلام #پیامبر #پيامبر_اکرم #بعثت #مبعث #امام_علی #اميرالمؤمنين #نهج_البلاغه
🌖روشنا_بوشهر
🌎https://eitaa.com/roshana_bushehr
⭕️از ديدگاه امام علی (ع) در خطبه ۱۵۱ نهج البلاغه، پيامبر (ص) چه تأثيراتی بر جامعه «جاهليّت» آن زمان گذاشتند؟
🔹امام علی (ع) در خطبه ۱۵۱ «نهج البلاغه» پس از حمد و ثنای الهی به سراغ شهادت بر يكتايى خدا و رسالت پيغمبر اكرم (ص) مى رود و مى فرمايد: «وَ أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلهَ إِلَّا اللهُ، وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ، وَ نَجِيبُهُ وَ صَفْوَتُهُ؛ گواهى مى دهم جز خداوندِ يكتا معبودى نيست و شهادت مى دهم كه #محمّد (ص)، بنده و فرستاده و برگزيده و انتخاب شده اوست». بسيارى از شارحان «نهج البلاغه»، كلمات «نجيبه» و «صفوته» را به يك معنا تفسير كرده [به معناى منتخب و برگزيده] و تأكيدِ يكديگر دانسته اند؛ ولى با توجه به اين كه «نجيب» به معناى «نفيس» و پرارزش است. تفاوتى ميان اين دو واژه وجود دارد كه اوّلى در واقع، زمينه ساز دوّمى است؛ زيرا هنگامى كه چيزى نفيس و پرارزش شد به هنگام انتخاب، آن را بر مى گزينند.
🔹در ادامه آن حضرت به دو وصف ديگر اشاره كرده، مى فرمايد: «لَا يُؤَازَى فَضْلُهُ، وَ لَا يُجْبَرُ فَقْدُهُ؛ در #فضل و برترى همتا ندارد و فقدانِ او قابل جبران نيست». به يقين چيزى كه در فضيلت همتا ندارد، هنگامى كه از دست برود جانشينى نخواهد داشت. در هفتمين و آخرين وصف به آثار وجودى آن حضرت در شرايط عصر جاهليّت اشاره كرده، مى فرمايد: «أَضَاءَتْ بِهِ الْبِلَادُ بَعْدَ الضَّلَالَةِ الْمُظْلِمَةِ، وَ الْجَهَالَةِ الْغَالِبَةِ، وَ الْجَفْوَةِ الْجَافِيَةِ؛ به بركت وجود او شهرهايى كه غرق در ضلالت و ظلمت بود و جهل بر افكارِ مردمش غلبه داشت و قساوت و سنگدلى بر آنها چيره شده بود روشن گشت»، و در ادامه مى افزايد: «وَ النَّاسُ يَسْتَحِلُّونَ الْحَرِيمَ، وَ يَسْتَذِلُّونَ الْحَكِيمَ؛ يَحْيَوْنَ عَلَى فَتْرَةٍ، وَ يَمُوتُونَ عَلَى كَفْرَةٍ! ؛ در زمانى كه مردم حرام را حلال مى شمردند، دانشمندان را تحقير مى كردند، در دوران غيبتِ اولياى الهى، قدم به عرصه حيات مى گذاشتند و در كفر و بى دينى جان مى سپردند».
🔹اين اوصاف هفتگانه كه در عبارات كوتاهى درباره #عصر_جاهليّت بيان شده، ترسيم گويايى از آن زمان است. گمراهى و جهل و قساوت، حلال شمردن حرام و تحقير دانشمندان، نداشتن رهبر و سرانجام، بى ايمان از دنيا رفتن. گمراهى آنها چنان تاريك و ظلمانى بود كه به جنايات خود افتخار مى كردند، كشتن و زنده به گور كردن فرزندان، نشانه غيرت، و غارتگرى دليل شجاعت شمرده مى شد. جهل و خرافات، آنچنان بر جامعه آنها سايه افكنده بود كه خدايانشان را با دست خود مى ساختند؛ گاه از سنگ و چوب و گاه از مواد غذايى و سپس در زمان قحطى همانها را مى خوردند. قساوت و سنگدلى آنچنان بود كه كينه ها را از نسلى به نسلى منتقل مى ساختند و خونريزى و آدمكشى براى آنها يك امر ساده بود، و همچنين مفاسد ديگر. در اين زمان مى توان به عظمت خدمات #پيامبر_اكرم (ص) و #اهميّت_رسالتِ_ایشان در آن محيط تاريك و ظلمانى پى برد، كه در مدت كوتاهى از آن قومِ وحشى و خرافى و جاهل، قومى متمدّن و عالم و آگاه ساخت.
پی نوشت:
📕پيام امام اميرالمؤمنين (ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلاميه، چ اول، ج ۶، ص ۲۰
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#پیامبر #پيامبر_اکرم
🌖 روشنا بوشهر
🌎https://eitaa.com/roshana_bushehr