🔖آموزش احكام👇
📌درس اول
📌موضوع : اقسام نمازها نمازهای واجب و مستحب
🔹 نمازهای واجب :
▪️نمازهای یومیه
▪️نماز طواف خانهی خدا که پس از طواف خانهی کعبه گزارده میشود.
▪️نماز آیات که در هنگام پدید آمدن خورشید و ماه گرفتگی و زلزله و امثال آنها خوانده میشود.
▪️نماز میت که بر مرده خوانده میشود.
▪️نماز قضای پدر و مادر که بر پسر بزرگتر واجب است.
▪️نمازی که به واسطهی نذر و عهد و قسم یا به واسطهی اجاره واجب شده است.
🔹 نمازهای مستحب، مثل نافلههای شبانه روزی.
📌 توجه: نمازهای مستحبی بسیار است و آنها را «نافله» گویند و از میان نمازهای نافله، نافلههای شبانهروزی بیشتر سفارش شده است.
🔹 نوافل یومیه :
▪️۱. با هر یک از نمازهای پنجگانهی شبانهروزی یک نماز مستحبی هست که آن را نافلهی آن نماز گویند. خواندن این نافلهها بسیار مهم است و ثواب و اجر زیاد برای آن ذکر شده است. علاوه بر اینها مستحب است در ثلث آخر شب، نافلهی شب بخواند. این نماز هم دارای خواص معنوی بسیار است و شایسته است بر آن مواظبت شود.
▪️۲. نافلههایشبانهروزی
➰ ۱. نافلهی ظهر: هشت رکعت قبل از نماز ظهر.
➰ ۲. نافلهی عصر: هشت رکعت قبل از نماز عصر.
➰ ۳. نافلهی مغرب: چهار رکعت بعد از نماز مغرب.
➰ ۴. نافلهی عشا: دو رکعت بعد از نماز عشا که نشسته خوانده میشود.
➰ ۵. نافله صبح: دو رکعت قبل از نماز صبح.
➰ ۶. نافلهیشب: یازدهرکعت از نصف شب تا اذان صبح و بهتر در ثلث آخر شب.
📌توجه: چون دو رکعت نافلهی عشا، یک رکعت حساب میشود، مجموع نافلههای شبانهروزی سی و چهار رکعت (دو برابر تعداد رکعتهای نمازهای واجب) خواهد بود.
▪️۳. خواندن نافلهی ظهر و عصر پس از ادای نماز ظهر و عصر و در وقت نافله بنابر احتیاط (واجب) باید به قصد قربةً الی الله، بدون قصد ادا و قضا به جا آورده شود.
▪️۴. نماز شب یازده رکعت است. هشت رکعت آن که به صورت دو رکعتی دو رکعتی خوانده میشود نماز شب نام دارد، و دو رکعت آن نماز شفع است که مانند نماز صبح خوانده میشود، و یک رکعت هم نماز وتر نام دارد که در قنوت آن استغفار و دعا برای مؤمنین و طلب حاجات از خداوند منان به ترتیبی که در کتابهای ادعیه ذکر شده، مستحب است.
▪️۵. در نماز شب، سوره و استغفار و دعا به عنوان جزئیت شرط نیست، بلکهکافیاست که در هر رکعت بعد از نیت و تکبیرةالاحرام، سورهیحمد قرائت شود و اگر خواست بعد از قرائت حمد، یک سوره از سورههای قرآنی را هم قرائت کند و رکوع و سجود و ذکر آنها و تشهد و سلام بهجاآورد.
▪️۶. در نماز شب، در تاریکی خواندن و مخفی کردن از دیگران شرط نیست، اما ریا هم در آن جایز نیست.
📌 توجه : نافلهها را باید دو رکعت دو رکعت خواند، مگر نماز وتر را که یک رکعت است، بنابراین خواندن نماز شب به صورت دو نماز چهار رکعتی و یک رکعتی و یک نماز وتر صحیح نیست.
➰ نافلهها را میتواند نشسته بخواند، ولی ایستاده بهتر است.
➰ در سفر، نافلههای ظهر و عصر و عشا ساقط است و نباید خوانده شود.
➰ هر یک از نافلههای شبانهروزی، دارای وقت معینی است که در رسالههای مفصل ذکر شده است
✔️ پايان درس اول
#حضرت_آيت_الله_خامنه_اى
#آموزش_احكام
🔖آموزش احكام👇
📌درس دوم
📌موضوع : پوشش در نماز
🔹مقدار پوشش در نماز :
▪️۱. مرد باید در حال نماز عورتین خود را بپوشاند، هر چند کسی او را نمیبیند و بهتر است از ناف تا زانو را بپوشاند.
▪️۲. زن باید در موقع نماز تمام بدن و موی خود را با پوششی که کاملاً بدن را میپوشاند بپوشاند، ولی پوشاندن صورت به مقداری که شستن آن در وضو واجب است و دستها تا مچ و پاها تا مفصل ساق لازم نیست.
📌 توجه :
➰ : از آنجا که چانه، جزیی از صورت است، لذا لازم نیست در نماز آن را بپوشاند، ولی پوشاندن قسمت پایین چانه واجب است.
➰: پوشاندن پاها تا مفصل ساق در صورتی که نامحرم حاضر باشد واجب است.
➰ : هرگاه در بین نماز متوجه شود که مقداری از موهایش پیداست و فوراً آن را بپوشاند نمازش صحیح است مگر زمانی که ظاهر شدن مو عمدی باشد.
➰ : اگر نمازگزار بعد از نماز بفهمد که در نماز پوشش واجب را نداشته، نمازش درست است.
🔹 شرایط لباس نمازگزار :
الف) پاک باشد.
ب) غصبی نباشد (مباح باشد).
ج) از اجزای مردار نباشد.
د) از حیوان حرام گوشت نباشد.
هـ) طلا بافت نباشد.
و) از ابریشم خالص نباشد.
📌توجه:
شرط پنجم و ششم اختصاص به لباس مردان دارد.
📌توجه : توضيحات موارد فوق 👇
▪️ب) غصبی نباشد :
۱. لباس نمازگزار باید مباح باشد (غصبی نباشد).
۲. اگر نداند یا فراموش کند که لباس او غصبی است و با آن نماز بخواند، نمازش صحیح است، همچنین اگر نداند پوشیدن لباس غصبی حرام است.
۳. اگر با عین مالی که خمس یا زکات آن را نداده است، لباس بخرد نماز خواندن در آن لباس باطل است.
▪️ج) از اجزای مردار نباشد :
۱. لباس نمازگزار باید از اجزای حیوان مردهیی که دارای خون جهنده است نباشد، و احتیاط واجب آن است که از اجزای مرداری که دارای خون جهنده نیست نیز نباشد.
۲. هرگاه قطعهیی از مردار همراه نمازگزار باشد، بنا بر احتیاط (واجب) نمازش باطل است، ولی در صورتی که از چیزهایی که دارای روح نیست، مانند مو و پشم و شاخ و استخوان باشد و حیوان هم در اصل حلالگوشت باشد، نماز باطل نیست.
۳. حیوانی که تذکیهی آن مشکوک است، از این نظر که نمیتوان گوشت آنرا خورد و در پوست آن نماز خواند در حکم میته است، ولی از نظر طهارت و نجاست، حکم میته را ندارد و پاک است، و نمازهای گذشته اگر با جهل به این حکم، انجام گرفته است، محکوم به صحت است، بنابراین چرم طبیعی که نمیدانیم از حیوانی است که شرعاً تذکیه شده یا خیر نجس نیست ولی نماز با آن باطل است.
▪️د) از حیوان حرامگوشت نباشد :
۱. لباس نمازگزار باید از حیوان حرامگوشت نباشد، و اگر مویی از آن هم به لباس یا بدن نمازگزار چسبیده باشد نماز او باطل است.
۲. اگر آب دهان یا بینی یا رطوبت دیگری از حیوان حرامگوشت، مانند گربه بر بدن یا لباس نمازگزار باشد، نماز باطل است، مگر این که خشک شده و عین آن بر طرف شده باشد، بنابراین اگر فضلهی پرندگان حرامگوشت بر روی بدن یا لباس باشد، نماز با آن باطل است، ولی اگر خشک شده و از لباس یا بدن زدوده شده باشد نماز صحیح است.
۳. مو و عرق و آب دهان انسان و موم عسل و مروارید و صدف اگر بر لباس و بدن نمازگزار باشد، نمازش اشکال ندارد.
۴. اگر شک داشته باشد که لباسی از حیوان حلالگوشت است یا حرامگوشت، نماز خواندن با آن بی اشکال است.
▪️هـ) طلا بافت نباشد :
۱. پوشیدن لباس زربفت برای مردان حرام و نماز با آن باطل است، ولی برای زنان در همه حال بی اشکال است.
▪️۲. آویختن زنجیر طلا و به دست کردن انگشتر طلا و بستن ساعت مچی طلا برای مردان حرام است و بنا بر احتیاط واجب نماز با آن باطل است.
📌 توجه:
➰ : ملاک حرمت استفاده از طلا برای پوشیدن یا به گردن آویختن توسط مردان، صدق زینت نیست، بلکه استفاده از آن به هر صورت و به هر قصدی حرام است، هر چند انگشتر، حلقه، گردنبند و مانند آن باشد و از نظر عموم علامت آغاز زندگی زناشویی فرد به حساباید نه زینت، و هر چند از دید دیگران مخفی باشد، ولی استفاده از آن برای جراحی استخوان و دندانسازی اشکال ندارد.
➰ : در حرمت پوشیدن طلا برای مردان، فرقی نیست بین آن که مدت کم باشد، مثل لحظهی عقد یا زیاد.
➰ : اگر چیزی که طلای سفید نامیده میشود همان طلای زرد است که بر اثر مخلوط کردن مادهیی، رنگ آن سفید شده حکم طلای زرد را دارد، ولی اگر عنصر طلا در آن به قدری کم است که عرفاً به آن طلا نمیگویند مانع ندارد.
➰ : پلاتین، طلا نیست و حکم آن را ندارد، از این رو استفاده از آن اشکال ندارد.
▪️ز) از ابریشم خالص نباشد :
لباس مرد نمازگزار حتی چیزهایی مانند عرقچین و جوراب و آستر لباس و امثال آن باید از ابریشم خالص نباشد. در غیر نماز هم پوشیدن آن برای مرد حرام است، ولی دستمال ابریشمی و مانند آن اگر در جیب مرد باشد اشکال ندارد و نماز را باطل نمیکند.
✔️ پايان درس
#حضرت_آيت_الله_خامنه_اى
#آموزش_احكام
🔖آموزش احكام👇
📌درس سوم
📌موضوع : در بعضى موارد لازم نيست بدن يا لباس پاک باشد .
🔹مواردی که لازم نیست بدن یا لباس نمازگزار پاک باشد :
الف) آن که به واسطهی زخم یا جراحت یا دمل، لباس یا بدن به خون آلوده شده باشد.
ب) آن که خون موجود در لباس یا بدن کمتر از درهم (بند انگشت اشاره) باشد.
ج) آن که لباسهای کوچک نمازگزار، مانند جوراب که با آنها نمیتوان عورت را پوشاند نجس باشد.
د) آن که ناچار است با بدن یا لباس نجس نماز بخواند.
📌 توضيحات موارد فوق 👇
▪️الف) آن که به واسطهی زخم یا جراحت یا دمل، لباس یا بدن به خون آلوده شده باشد :
۱. اگر در بدن یا لباس نمازگزار، خون یا جراحت یا دمل باشد، چنانچه طوری است که آب کشیدن بدن یا لباس یا عوض کردن لباس معمولاً یا برای این شخص، سخت است، تا وقتی که زخم یا جراحت یا دمل خوب نشده است میتواند با آن خون نماز بخواند. همینطور است چرکی که با خون بیرون میآید یا دوایی که روی زخم میگذارند و نجس میشود.
۲. خون بریدگیها و زخمهایی که به زودی خوب میشود و شستن آنها آسان است، این حکم را ندارد (یعنی اگر در بدن یا لباس نمازگزار باشد، نماز او باطل است).
▪️ب) آن که خون موجود در لباس یا بدن کمتر از درهم (بند انگشت اشاره) باشد :
۱. اگر بدن یا لباس نمازگزار به خون- غیر از آنچه در مورد قبل ذکر شد- آلوده باشد، در صورتی که مقدار آن کمتر از بند انگشت سبابه باشد نماز با آن اشکال ندارد، ولی با بیش از آن اشکال دارد.
۲. شرایط خون کمتر از درهم :
➰ : خون حیض نباشد که اگر اندکی هم از آن بر بدن یا لباس نمازگزار باشد نمازش باطل است، و بنا بر احتیاط واجب خون نفاس و استحاضه نیز همین حکم را دارد.
➰ : خون حیوانهای نجس العین (سگ و خوک و کافر) و حرام گوشت و مردار نباشد.
➰ : رطوبتی از خارج به آن نرسیده باشد مگر در صورتی که رطوبت با خون مخلوط و در آن مستهلک شود و مجموع آنها هم بیش از اندازهی مُجاز (بند انگشت) نشود که در این صورت، نماز با آن صحیح است و در غیر این صورت نماز با آن بنا بر احتیاط واجب اشکال دارد.
۳. اگر بدن یا لباس خونی نشود، ولی به واسطهی رسیدن به خون، نجس شود، نمیشود با آن نماز خواند.
▪️ج) آن که لباسهای کوچک نمازگزار، مانند جوراب که با آنها نمیتوان عورت را پوشاند نجس باشد :
۱. اگر لباسهای کوچک نمازگزار، مانند جوراب و دستکش و عرقچین که با آنها نمیتوان عورت را پوشانید، و نیز انگشتر و دستبند و امثال آن با نجاستی تماس پیدا کند و نجس شود نماز خواندن با آن اشکال ندارد.
۲. اشیایی از قبیل دستمال و کلید و کیف و چاقو که همراه انسان است اگر نجس باشد، در صورتی که نتوان عورت را با آن پوشاند، نماز اشکال ندارد.
▪️د) آن که ناچار است با بدن یا لباس نجس نماز بخواند :
کسی که به خاطر سرما یا نداشتن آب و امثال اینها ناچار شود که با بدن یا لباس نجس نماز بخواند،نماز او درست است.
✔️ پايان درس
#حضرت_آيت_الله_خامنه_اى
#آموزش_احكام
🔖آموزش احكام👇
📌درس چهارم
📌موضوع : مكان نماز گزار
🔹 شرایط مکان نمازگزار :
۱. مباح باشد. (یعنی غصبی نباشد).
۲. بی حرکت باشد.
۳. از جاهایی نباشد که توقف در آن حرام است.
۴. جلوتر از قبر پیغمبر(صلى الله عليه وآله وسلم) و امام(عليه السلام) نایستد.
۵. محل سجدهی نمازگزار پاک باشد.
۶. موجب نجاست لباس و بدن نمازگزار نشود.
۷. میانزنو مرد در حال نماز بنا بر احتیاط واجب حداقل یک وجب فاصله باشد.
۸. مسطح باشد.
📌 توضيحات موارد فوق 👇
1⃣ مباح باشد :
الف) مکان نماز باید غصبی نباشد. نماز در جای غصبی هر چند که بر روی فرش و تخت غیر غصبی باشد، باطل است.
ب) اگر در جایی که نمیداند یا فراموش کرده غصبی است نماز بخواند، نماز او صحیح است. همچنین اگر نداند تصرف در جای غصبی حرام است.
ج) کسی که با دیگری در ملکی شریک است در صورتی که سهم هر یک از دیگری جدا نباشد، نمیتواند بدون رضایت شریکش در آن ملک نماز بخواند.
📌 توجه :
➰ : زمینی که قبلاً وقف بوده و دولت آن را تصرف نموده و در آن مدرسه ساخته است، اگر احتمال قابل توجهی داده شود که تصرف مذکور مجوّز شرعی داشته است، نماز خواندن در آن مکان اشکال ندارد. همچنین زمین بعضی از مدارس که از صاحبان آن بدون رضایت آنها گرفته شده است، اگر احتمال قابل توجهی داده شود که مسؤول ذیربط به استناد و مجوّز قانونی و شرعی اقدام به احداث مدارس در آن اراضی نمود نماز خواندن در آن اشکال ندارد.
➰ : شخصی که در یک خانهی دولتی زندگی میکند که مدت سکونت وی در آن به پایان رسیده و حکم تخلیه نیز به او ابلاغ شده است، اگر از طرف مسؤولین ذیربط، مجاز به استفاده از آن خانه بعد از مهلت مقرر نباشد، تصرفات او (و از جمله نماز خواندن) در آن حکم غصب را دارد.
➰ : نماز خواندن و تصرفات دیگر در ادارهیی که در گذشته قبرستان بوده اشکال ندارد، مگر این که از طریق شرعی ثابت شود زمینی که ساختمان مذکور در آن ایجاد شده، وقف برای دفن اموات بوده و به طریق غیر شرعی تصرف گردیده و در آن ساختمان سازی شده است.
➰ : نماز خواندن در پارکهای فعلی و غیر آن اشکال ندارد، و به صرف احتمال غصب و این که مالکیت زمینهای پارکها مشخص نیست توجهی نمیشود.
➰ : زمینی که صاحب آن راضی به تملک آن توسط دولت نیست و عدم رضایت خود را نسبت به اقامهی نماز و مانند آن در زمین مذکور اعلام نموده است، اگر گرفتن زمین از مالک شرعی آن طبق قانونی که توسط مجلس شورای اسلامی وضع و به تأیید شورای نگهبان رسیده است انجام شده باشد، نماز خواندن و تصرفات دیگر در آن مکان اشکال ندارد.
➰ : شرکتها و مؤسسههایی که امروزه در اختیار دولت قرار دارد و توسط دادگاه شرع از صاحبان آنها مصادره شده است، اگر احتمال داده میشود که قاضی صادرکنندهی حکم مصادره، با صلاحیت قانونی و بر اساس موازین شرعی و قانونی، اقدام به صدور حکم کرده است، عمل او شرعاً محکوم به صحت است، و بنابراین نماز خواندن و تصرفات دیگر در آن مکان جایز است و حکم غصب بر آن منطبق نیست.
➰ : مکانهایی که دولت ظالم آنها را تصرف میکند، در صورت علم به غصب، احکام و آثار مغصوب بر آنها مترتب است، (بنابراین نماز خواندن در آن جایز نیست).
2⃣ بی حرکت باشد :
مکان نمازگزار باید بیحرکت باشد یعنی طوری باشد که شخص نمازگزار بتواند با آرامش بدن و بدون تکان، نماز بخواند، بنابراین نماز در جاهایی که بی اختیار تکان میخورد، مانند خودرو و یا بعضی تختهای فنری و امثال آن صحیح نیست، مگر هنگامی که به خاطر تنگی وقت و غیر آن مجبور باشد در چنان مکانی نماز بخواند.
📌 توجه :
➰ : بر مسافرانی که با اتوبوسهای بین شهری سفر میکنند واجب است که در صورت خوف از فوت نماز، از راننده بخواهند که اتوبوس را در مکان مناسبی متوقف نماید، و بر راننده اجابت درخواست آنان واجب است، و اگر به علت عذر مقبول و یا بدون دلیل از توقف اتوبوس خودداری کند، در این صورت، تکلیف مسافران اگر خوف فوت وقت داشته باشند، این است که نماز را در اتوبوس در همان حال حرکت بخوانند و تا آنجا که امکان دارد جهت قبله، قیام، رکوع و سجود را رعایت کنند.
➰ : بر کسانی که با قایق به مأموریت فرستاده میشوند و وقت نماز آنها میرسد، به طوری که اگر در همان زمان، نماز نخوانند، بعد از آن نمیتوانند نماز خود را داخل وقت بخوانند واجب است که نماز را در وقت آن به هر صورتی که ممکن است، ولو در داخل همان قایق بخوانند.
3⃣ ازجاهایی نباشد که توقف در آن حرام است :
مکان نمازگزار باید از جاهایی نباشد که توقف در آن حرام است، مانند جایی که جان انسان در خطر جدّی است، و نیز جاهایی نباشد که ایستادن یا نشستن بر روی آن حرام است، مانند فرشی که نام خدا، یا آیات قرآنی بر همه جای آن نقش بسته است.
🔴پنج مورد ديگر در درس بعدى🔴
✔️ پايان درس
#حضرت_آيت_الله_خامنه_اى
#آموزش_احكام
🔖آموزش احكام👇
📌درس پنجم
📌موضوع : پنج مورد از توضيحات مكان نماز گزار و احكام قبله
4⃣ جلوتر از قبر پیغمبر(صلى الله عليه وآله وسلم) و امام(عليهم السلام) نایستد :
نمازگزار باید در هنگام نماز جلوتر از قبر پیغمبر(صلى الله عليه وآله وسلم) و امام(عليه السلام) نایستد، ولی مساوی قبر اشکال ندارد.
5⃣ محل سجدهی نمازگزار پاک باشد :
محل سجدهی نمازگزار باید پاک باشد، ولی اگر مکان نمازگزار به غیر از جایی که پیشانی را بر آن میگذارد، نجس باشد اشکالی ندارد و نماز صحیح است.
6⃣ موجب نجاست لباس و بدن نمازگزار نشود :
مکان نمازگزار، اگر نجس است طوری تر نباشد که به بدن یا لباس او سرایت کند، بنابراین اگر مکان نمازگزار نجس باشد، ولی نجاست آن به لباس یا بدن وی سرایت نکند و محل سجده هم پاک باشد نماز خواندن در آن مکان اشکال ندارد.
7⃣ میان زن و مرد در حال نماز بنا بر احتیاط واجب حداقل یک وجب فاصله باشد :
بنا بر احتیاط واجب باید میان زن و مرد در حال نماز حداقل یک وجب فاصله باشد، و در این صورت اگر زن و مرد محاذی یکدیگر بایستند یا زن جلوتر از مرد بایستد، نماز هر دو صحیح است.
8⃣ مسطح باشد :
لازم است که جای پیشانی نمازگزار از جای زانوها و سر انگشتان پای او، بیش از چهار انگشت بسته بلندتر و یا پستتر نباشد.
📌 دو نکته در ارتباط با مکان نمازگزار :
➰ : به جا آوردن نماز واجب در داخل خانهی کعبه مکروه است، ولی احتیاط واجب آن است که بر بام کعبه نماز نخواند.
➰ : نماز خواندن بر سجادهیی که شکلهایی روی آن رسم شده و یا بر مهری که دارای نقش است فی نفسه اشکال ندارد، ولی اگر به گونهیی باشد که بهانه به دست کسانی دهد که تهمت به شیعه میزنند، تولید آن و نماز خواندن بر آن جایز نیست، و همچنین اگر موجب تفرق حواس و از بین رفتن حضور قلب در نماز شود کراهت دارد.
🔹 احکام قبله :
۱. مسلمان باید نماز را رو به سمت کعبه بگزارد که به این اعتبار به آن «قبله» میگویند. البته برای کسانی که از آن دورند محاذات حقیقی میسّر نیست، و همین اندازه که بگویند رو به قبله نماز میخواند، کافی است.
📌 توجه :
➰ : ملاک رو به قبله بودن این است که انسان از سطح کرهی زمین به طرف بیت عتیق (کعبه) باشد یعنی از طرف سطح زمین رو به طرف کعبه که روی زمین در مکهی مکرمه ساخته شده است بایستد، بنابراین اگر انسان در یک نقطهیی از کرهی زمین باشد که اگر خطوط مستقیمی از چهار جهت آن مکان بر سطح کرهی زمین به طرف مکه ترسیم شود از نظر مسافت با هم مساوی باشند مخیّر است برای قبله به هر طرف که خواست بایستد و نماز بخواند، ولی اگر مسافت خطوط در بعضی از جهتها کمتر و کوتاهتر باشد به مقداری که با آن، صدق عرفی رو به قبله بودن اختلاف پیدا کند بر انسان واجب است جهت کوتاهتر را انتخاب کند.
➰ : نمازهای مستحبی را میتوان در حال راه رفتن یا سواری خواند، و در این صورت لازم نیست نماز را رو به قبله به جا آورد.
۲. نمازگزار باید به جهت قبله یقین و اطمینان پیدا کند، چه از راه قبلهنمای صحیح و معتبر و چه از راه آفتاب و ستارگان (برای کسی که آشنا به استفاده از آنها است) و چه از راههای دیگر، و اگر نتوانست اطمینان پیدا کند به هر طرف که گمان بیشتر مییابد، نماز بخواند.
۳. کسی که هیچ راهی برای یافتن جهت قبله ندارد و گمانش هم به هیچ طرف نمیرود بنابر احتیاط (واجب) باید به چهار طرف نماز بخواند، و اگر برای چهار نماز وقت ندارد به هر اندازه که وقت دارد، نماز بخواند.
۴. کسی که یقین به قبله ندارد در بقیهی کارهایی که باید رو به قبله انجام شود، مانند ذبح حیوانات و غیره، باید به گمان خود عمل کند و اگر به هیچ طرف گمان بیشتر ندارد، به هر طرف انجام دهد صحیح است.
📌 توجه :
➰ : اعتماد بر شاخص یا قبله نما در تعیین جهت قبله، در صورتی که موجب اطمینان برای مکلف شود، صحیح است و باید طبق آن عمل گردد، و در غیر این صورت میتوان بر اساس محراب مساجد و قبور مسلمین جهت قبله را تشخیص داد.
منظور از به کارگیری شاخص در تشخیص قبله این است که در روزهای چهارم خرداد و بیست و ششم تیر ماه (یعنی در روز بیست و پنجم ماه پنجم و هفدهم ماه هفتم از سال میلادی) چنانچه هنگام ظهر به افق مکه که آفتاب به طور عمودی بر کعبه میتابد (همان زمانی که صدای اذان مکه بلند میشود) شاخصی از قبیل قطعه چوب صاف یا میله و مانند آن در زمین هموار به طور عمودی فرو کنیم، جهتی که سایهی شاخص نشان میدهد جهت قبله خواهد بود (یعنی جهت قبله در امتداد سایه در طرفی از شاخص است که سایه ندارد).
✔️ پايان درس
#حضرت_آيت_الله_خامنه_اى
#آموزش_احكام
🔖آموزش احكام👇
📌درس ششم
📌موضوع : اهمیت نمازهای یومیه _ تعداد نمازهای یومیه _ اوقات نمازهای یومیه .
📌 اهمیت نمازهای یومیه :
1⃣ . نمازهای روزانهیی که در پنج نوبت خوانده میشود از واجبات بسیار مهم شریعت اسلامی بوده و بلکه ستون دین است، و ترک یا سبک شمردن آن شرعاً حرام و موجب استحقاق عقاب است.
2⃣ . نماز در هیچ حالی ترک نمیشود حتی در حال جنگ، بنابراین رزمندهیی که در جبهه به علت شدت درگیری قادر بر قرائت فاتحه یا سجده و یا رکوع نباشد، باید به هر نحوی که برایش امکان دارد نماز بخواند، و اگر قادر بر انجام رکوع و سجده نیست، ایما و اشاره به جای رکوع و سجود کافی است.
📌 تعداد نمازهای یومیه :
۱. نماز صبح: دو رکعت.
۲. نماز ظهر: چهار رکعت.
۳. نماز عصر: چهار رکعت.
۴. نماز مغرب: سه رکعت.
۵. نماز عشا: چهار رکعت.
💢 توجه :
در سفر، نمازهای چهار رکعتی (ظهر و عصر و عشا) دو رکعت خوانده میشود، خصوصیات و احکام آن خواهد آمد انشاء الله تعالی.
📌 اوقات نمازهای یومیه :
▪️وقت نماز صبح :
۱. وقت نمازصبح از هنگام طلوع فجر تا طلوع آفتاب است.
۲. معیار شرعی در مورد وقت نماز صبح، فجر صادق است (نه کاذب)، و احراز آن موکول به تشخیص مکلف است.
۳. فرقی بین شبهای مهتابی و غیر مهتابی در طلوع فجر (وقت فریضهی صبح) نیست، هر چند احتیاط در این زمینه خوب است.
۴. مقتضی است که مؤمنین محترم «ایدهم الله تعالی» جهت رعایت احتیاط در مورد وقت نماز صبح، حدود پنج الی شش دقیقه بعد از اذان صبح از رسانهها شروع به ادای فریضهی صبح نمایند.
۵. ملاک طلوع خورشید (پایان وقت نماز صبح) دیدن آن در افق مکان نمازگزار است نه رسیدن نور آن بر زمین.
▪️ وقت نماز ظهر :
وقت نماز ظهر از اول ظهر (یعنی هنگامی که سایهی هر چیزی پس از آن که بر اثر بالا آمدن آفتاب کاملاً کوتاه شد مجدداً به طرف مشرق شروع به زیاد شدن کند) است تا هنگامی که فقط به قدر نماز عصر تا غروب آفتاب وقت باقی مانده است.
▪️وقت نماز عصر :
وقت نماز عصر از هنگامی است که به قدر خواندن نماز ظهر، از ظهر گذشته تا غروب آفتاب.
▪️وقت نماز مغرب :
وقت نماز مغرب از هنگامی است که سرخی بعد از غروب آفتاب که از طرف مشرق بالا میآید زائل شود تا هنگامی که فقط به قدر نماز عشا تا نیمه شب مانده است.
💢 توجه :
فاصلهی زمانی بین غروب خورشید و زوال حمرهی مشرقیه (از بین رفتن سرخی طرف مشرق بعد از غروب آفتاب) با اختلاف فصلهای سال تفاوت میکند.
▪️وقت نماز عشا :
وقت نماز عشا از هنگامی است که به قدر خواندن نماز مغرب از اول وقت گذشته است تا نیمه شب.
💢 توجه :
احتیاط (واجب) آن است که برای نماز مغرب و عشا و مانند اینها شب را از اول غروب تا اذان صبح حساب کنند، بنابراین تقریباً یازده ساعت و یک ربع بعد از ظهر شرعی آخر وقت نماز مغرب و عشا است.
✔️ پايان درس
#حضرت_آيت_الله_خامنه_اى
#آموزش_احكام
🔖آموزش احكام👇
📌درس هفتم
📌موضوع : احکام اوقات نماز
🔹 راههای شناخت وقت نماز :
1⃣ . خود انسان یقین یا اطمینان کند که وقت داخل شده است.
2⃣ . دو مرد عادل خبر دهند که وقت داخل شده است.
3⃣ . مؤذن مورد وثوق و وقت شناس اذان بگوید.
📌 توجه :
▪️تا یکی از راههای شناخت وقت نماز تحقق پیدا نکند ورود در نماز جایز نیست.
▪️ اگر یقین کند وقت داخل شده و مشغول نماز شود و در بین نماز شک کند که وقت داخل شده یا نه، نماز او باطل است، ولی اگر در بین نماز یقین داشته باشد که وقت شده و شک کند که آنچه از نماز خوانده در وقت بوده یا نه، نمازش صحیح است.
▪️ معیار در احراز دخول وقت، حصول اطمینان برای مکلف است، بنابراین :
1⃣ . رسانههای گروهی که اوقات شرعی هر روز را یک روز قبل از آن اعلام میکنند، اگر برای مکلف اطمینان به دخول وقت بیاورد میتواند بر آن اعتماد کند.
2⃣ . هرگاه با شروع اذان، برای مکلف اطمینان حاصل شود که وقت نماز داخل شده است صبر کردن تا پایان اذان لازم نیست، و میتواند نماز را شروع کند.
3⃣ . مکلف باید در مورد اوقات نمازهای یومیه همان افق محل سکونت خود را رعایت کند.
4⃣ . صرف یکی بودن مقدار تفاوت بین دو منطقه در طلوع فجر یا زوال آفتاب یا غروب خورشید، مستلزم اتحاد در سایر اوقات نیست، بلکه غالباً مقدار اختلاف بین شهرها در اوقات سهگانه با هم تفاوت دارد، مثلاً اگر بین دو استان در وقت ظهر بیست و پنج دقیقه تفاوت است در وقت نماز صبح و مغرب این مقدار تفاوت میکند (ممکن است کمتر یا بیشتر از بیست و پنج دقیقه باشد).
5⃣ . کسی که به اندازهی خواندن یک رکعت از نماز وقت دارد، باید نماز را به نیت ادا بخواند، ولی نباید عمداً نماز را تا آن وقت به تأخیر بیندازد، و در صورت شک در این که وقت، لااقل به مقدار یک رکعت باقی است یا خیر، باید نماز را به قصد مافی الذمّه به جا آورد.
6⃣ . بعد از داخل شدن وقت دو نماز (ظهر و عصر یا مغرب و عشا) مکلف در خواندن هر دو نماز پشت سر هم به صورت جمع و یا خواندن هر یک در وقت فضیلت خود مخیّر است.
7⃣ . مستحب است انسان، نماز را در اول وقت بخواند، و در دستورهای اسلامی در این مورد سفارش مؤکدی شده است، و اگر در اول وقت نتواند، هر چه نماز را نزدیکتر به اول وقت بخواند بهتر است، مگر آن که تأخیر نماز از جهتی بهتر باشد، مانند این که بخواهد نماز را به جماعت بخواند.
8⃣ . اگر طلبکار طلب خود را مطالبه میکند، در صورتی که انسان توانایی دارد باید اول بدهی خود را بدهد و سپس نماز بخواند، و همچنین است در صورتی که کار واجب فوری دیگری پیشآمد کند. بلی در صورتی که وقت نماز تنگ شده باشد باید اول نماز بخواند.
🔹 ترتیب در بین نمازها :
1⃣ . نماز ظهر و عصر باید به ترتیب خوانده شود یعنی اول نماز ظهر، بعد نماز عصر. همچنین باید در میان نماز مغرب و عشا نیز ترتیب رعایت شود، و اگر عمداً نماز عصر را پیش از نماز ظهر یا عشا را پیش از نماز مغرب بخواند باطل است.
2⃣ . هرگاه کسی بر اثر اشتباه یا غفلت، نماز دوم را بر اولی مقدم داشته، مثلاً نماز عشا را جلوتر از مغرب خوانده و بعد از تمام شدن نماز متوجه شده نماز او صحیح است.
3⃣ . اگر به نیت نماز ظهر مشغول نماز شود و در بین نماز یادش بیاید که قبلاً نماز ظهر را خوانده است، باید این نماز را بشکند و بعد از آن نماز عصر را بخواند، و همینطور است در نماز مغرب و عشا.
4⃣ . اگر به خیال این که نماز ظهر را خوانده است به نیت نماز عصر مشغول نماز شود و در بین نماز بفهمد که قبلاً نماز ظهر را نخوانده است، در صورتی که در وقت مشترک نماز ظهر و عصر است، باید بلافاصله نیت خود را به نماز ظهر برگرداند و نماز را تمام کند و پس از آن، نماز عصر را به جا آورد، و اگر این اتفاق در وقت مخصوص به نماز ظهر یعنی به قدر چهار رکعت از اول ظهر افتاده باشد احتیاط واجب آن است که نیت را به نماز ظهر برگرداند و نماز را تمام کند ولی بعداً هر دو نماز (ظهر و عصر) را به ترتیب به جا آورد، و همین تکلیف در مورد نماز مغرب و عشا نیز هست.
✔️ پايان درس
#حضرت_آيت_الله_خامنه_اى
#آموزش_احكام
🔖آموزش احكام👇
📌درس هشتم
📌موضوع : اذان و اقامه
1⃣ . مستحب است پیش از نمازهای واجب شبانهروز، اذان و اقامه بگویند، و این استحباب در مورد نمازهای صبح و مغرب مخصوصاً نماز جماعت، مورد تأکید است، ولی در دیگر نمازهای واجب، مانند نماز آیات اذان و اقامه وارد نشده است.
2⃣ . اذان ۱۸ جمله است به این ترتیب :
١. «اَللهُ اَکْبَرُ» چهار مرتبه (یعنی خداوند بزرگتر از آن است که به وصف آید)
۲. «اَشْهَدُ اَنْ لاَ اِلهَ اِلاَّ اللهُ» دو مرتبه (یعنی گواهی میدهم غیر از خداوند یکتا معبود دیگری نیست)
۳. «اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللهِ» دو مرتبه (یعنی گواهی میدهم که محمد(ص) فرستادهی خدا است)
۴. «حَیَّ عَلَی الصَّلاةِ» دو مرتبه (یعنی بشتاب به سوی نماز)
۵. « حَیَّ عَلَی الْفَلاحِ» دو مرتبه (یعنی بشتاب به سوی رستگاری)
۶. «حَیَّ عَلَی خَیْرِالْعَمَلِ» دو مرتبه (یعنی بشتاب به سوی بهترین کارها)
۷. «اَللهُ اَکْبَرُ» دو مرتبه (یعنی خداوند بزرگتر از آن است که به وصف آید)
۸. « لاَ اِلهَ اِلاَّ اللهُ» دو مرتبه (یعنی هیچ معبودی جز خداوند یکتا نیست)
3⃣ . اقامه ۱۷ جمله است به این ترتیب که همه چیزش، مانند اذان است جز این که در اول آن فقط دو مرتبه «اَللهُ اَکْبَرُ» میگویند و در آخر آن یک مرتبه «لاَ اِلهَ اِلاَّ اللهُ»، و بعد از گفتن «حَیَّ عَلی خَیْرِالْعَمَلِ» دو مرتبه «قَدْ قامَتِ الصَّلاةِ» (یعنی نماز بر پا شد) اضافه میشود.
📌 چند نکته در ارتباط با اذان و اقامه
▪️ گفتن «اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ اللهِ» (یعنی گواهی میدهم علی(ع) ولی خدا بر همهی خلق است) جزو اذان و اقامه نیست، ولی به عنوان شعار تشیع خوب و مهم است و باید به قصد قربت مطلقه گفته شود.
▪️ اذان اعلامی (که برای اعلام دخول وقت گفته میشود) در اول وقت نمازهای واجب یومیه، و تکرار آن با صدای بلند از طرف شنوندگان از مستحبات شرعی مؤکد است.
▪️ اذان گفتن به صورت دسته جمعی در معابر عمومی، اگر موجب سد معبر و یا اذیت دیگران نشود اشکال ندارد.
▪️اذان گفتن بر بالای بام به نحو متعارف به خصوص برای نماز صبح اشکال ندارد، هرچند بعضی از همسایگان اعتراض کنند.
▪️پخش اذان به نحو متعارف برای اعلام داخل شدن وقت نماز صبح به وسیلهی بلندگو اشکال ندارد، ولی پخش آیات قرآنی و دعا و غیر آن از بلند گوی مسجد، اگر موجب اذیت همسایگان شود، توجیه شرعی ندارد و بلکه دارای اشکال است.
▪️اذان زن برای مردان نامحرم کفایت نمیکند و برای مردان محرم محل اشکال است (یعنی اگر مردی که محرم اوست، اذان زن را بشنود به احتیاط واجب اذان از او ساقط نمیشود).
✔️ پايان درس
#حضرت_آيت_الله_خامنه_اى
#آموزش_احكام
🔖آموزش احكام👇
📌درس نهم
📌موضوع : کارهای واجب که نماز از آنها تشکیل شده _ اركان نماز
🔹 کارهای واجب که نماز از آنها تشکیل شده یازده چیز است :
۱. نیت
۲. تکبیرة الاحرام
۳. قیام
۴. قرائت
۵. رکوع
۶. سجده
۷. ذکر
۸. تشهد
۹. سلام
۱۰. ترتیب
۱۱. موالات
📌توجه :
▪️بعضی از واجبات نماز «رکن» است یعنی اگر در نماز به جا آورده نشود یا بیش از مقدار واجب آورده شود، حتی اگر از روی سهو و فراموشی هم باشد، نماز باطل میشود، (ولی واجبات غیر رکنی اگر عمداً کم و زیاد شود نماز باطل میشود، اما اگر سهواً باشد نماز صحیح است، مانند قرائت).
🔹 ارکان نماز :
۱. نیت.
۲. تکبیرة الاحرام
۳. قیام (در هنگام تکبیرة الاحرام و هنگام رفتن به رکوع).
۴. رکوع.
۵. دو سجده.
📌توضيحات موارد فوق 👇
1⃣. نیت :
۱. معنای نیت و حکم آن: نیت در نماز واجب است و منظور از آن، قصد انجام نماز معین برای اطاعت از دستور خداوند است.
📌توجه :
▪️نیت که در نماز واجب است همان قصد انجام نماز برای خداست و لازم نیست در دل خود یا به زبان مثلاً بگوید: چهار رکعت نماز ظهر میخوانم قربة الی الله.
▪️لازم است نمازگزار بداند که چه نمازی میخواند، بنابراین اگر مثلاً نیت چهار رکعت نماز بکند، اما معین نکند که نماز ظهر یا عصر است، نماز او باطل است.
▪️انسان باید نماز را به قصد اطاعت از فرمان خداوند عالم به جا آورد، بنابراین اگر برای ریا یعنی تظاهر به دینداری و امثال آن نماز بخواند نماز باطل است، و به طور کلی اگر همهی نماز یا بخشی از آن را به خاطر غیر خدا به جا آورد نماز او باطل است.
٢. عدول از نیت :
▪️مواردی که عدول واجب است :
الف) از نماز عصر به نماز ظهر، قبل از وقت مخصوص عصر در صورتی که در بین نماز متوجه شود که نماز ظهر را نخوانده است.
ب) از نماز عشا به نماز مغرب، قبل از وقت مخصوص عشا اگر در بین نماز عشا متوجه شود که نماز مغرب را نخوانده است و از محل عدول هم تجاوز نکرده باشد.
ج) اگر دو نماز قضایی که در ادای آنها ترتیب معتبر است (مثل نماز قضای ظهر و عصر) بر عهدهی او باشد و بر اثر فراموشی قبل از ادای نماز اول به خواندن نماز دوم مشغول شود.
▪️مواردی که عدول مستحب است :
الف) از نماز ادا به نماز قضای واجب، در صورتی که بر اثر آن وقت فضیلت ادا فوت نشود.
ب) از نماز واجب به مستحب برای درک ثواب نماز جماعت.
ج) از نماز واجب به نافله در ظهر روز جمعه برای کسی که قرائت سورهی جمعه را فراموش کرده و به جای آن سورهی دیگری را خوانده و به نصف رسیده و یا از آن گذشته است. مستحب است این شخص، از نماز واجب به نافله عدول کند تا بتواند نماز فریضه را با سورهی جمعه به جا آورد.
2⃣. تکبیره الاحرام
۱. معنای تکبیره الاحرام و حکم آن تکبیرة الاحرام در نماز واجب است و منظور از آن گفتن «اَللهُ اَکْبَرُ» در آغاز نماز است.
📌توجه :
نگفتن تکبیرة الاحرام در اول نماز چه عمداً و چه سهواً موجب باطل بودن نماز است. همچنین اگر پس از آن که آن را در اول نماز به طور صحیح ادا کرد بار دیگر با فاصله یا بدون فاصله با همان نیت «اللهُ اَکْبَرُ» بگوید نماز باطل است، و فرقی نیست میان این که زیاد گویی عمدی باشد یا سهوی.
۲. واجبات تکبیره الاحرام :
▪️الف . تکبیرة الاحرام را باید طوری بخواند که تلفظ به آن محسوب شود، و نشانهی آن این است که خودش بتواند آنچه را میخواند و بر زبان جاری میکند – اگر دچار سنگینی گوش یا سر و صدای محیط نیست – بشنود.
▪️ب . تکبیرة الاحرام را باید به عربی صحیح بگوید، و اگر ترجمهی فارسی آن را بگوید یا آن را به عربی غلط بگوید – مثلاً های الله را با فتحه بگوید و یا امثال آن – صحیح نیست.
📌توجه :
اگر نمازگزار کیفیت صحیح تلفظ تکبیرة الاحرام را نمیداند واجب است یاد بگیرد، و اگر قادر به یادگیری نیست و نمیتواند آن را با تلقین دیری به صورت حرف حرف با مراعات موالات عرفی بگوید باید ترجمه آن را بگوید.
▪️ج . هنگام تکبیرة الاحرام باید بدن آرام و مستقر باشد، پس اگر عمداً و از روی اختیار، تکبیرة الاحرام را در حالی بگوید که بدنش حرکت دارد، باطل است.
٣. شک در تکبیرة الاحرام :
▪️اصل تکبیر (یعنی شک دارد که تکبیرة الاحرام گفته یا نه) :
الف) به اذکار قرائت مشغول شده: به شک خود اعتنا نکند و نماز را ادامه دهد.
ب) به اذکار قرائت مشغول نشده: باید تکبیر را بگوید.
▪️صحت تکبیر (یعنی پس از گفتن تکبیرةالاحرام شک دارد صحیح گفته یا نه) : باید به شک خود اعتنا نکند.
✔️ پايان درس
#حضرت_آيت_الله_خامنه_اى
#آموزش_احكام
🔖آموزش احكام👇
📌درس دهم
📌موضوع : قيام و احكام آن
ادامه ى درس قبل
3⃣ . قیام (ایستاده بودن)
💢 ۱. اقسام قیام واجب :
▪️رکن
الف) قیام هنگام تکبیرة الاحرام.
ب) قیام هنگام رفتن به رکوع (متصل به رکوع).
▪️غیر رکن
الف) قیام هنگام قرائت.
ب) قیام بعد از رکوع.
۱. کسی که قادر است نماز را ایستاده بخواند و عذری ندارد باید از شروع نماز تا رفتن به رکوع، در حال ایستاده باشد، و نیز واجب است پس از رکوع و پیش از رفتن به سجده بایستد. ترک قیام عمداً در این حالات، موجب باطل شدن نماز است.
۲. ایستاده بودن در حال تکبیرةالاحرام و نیز پس از اتمام قرائت و پیش از رفتن به رکوع، رکن است یعنی اگر سهواً و از روی فراموشی هم آن را ترک کند نماز باطل میشود.
📌توجه :
اگر رکوع را فراموش کند و بعد از حمد و سوره بنشیند و در این هنگام یادش بیاید که رکوع نکرده، باید برخیزد و بایستد و از حال ایستاده به رکوع برود، پس اگر بدون برخاستن و ایستادن از همان حال نشسته خود را به حالت خمیدگی رکوع برساند نمازش باطل است.
💢 ۲. واجبات قیام: نمازگزار در حال قیام باید بدن را حرکت ندهد و به طرفی به طور آشکار خم نشود و به جایی تکیه نکند، مگر این که از روی ناچاری یا سهو و فراموشی باشد.
📌توجه :
موقعی که انسان در نماز بخواهد کمی جلو یا عقب برود یا بدن را کمی به طرف راست و چپ حرکت دهد، باید ذکری را که به خواندن آن مشغول است در حال این حرکت، قطع کند.
💢۳. بعضی ازمستحبات قیام :
۱. بدن را راست نگهدارد.
۲. شانهها را پایین بیندازد.
۳. دستها را روی رانها بگذارد.
۴. انگشتها را به هم بچسباند.
۵. جای سجده را نگاه کند.
۶. سنگینی بدن را به طور مساوی روی دو پا بیندازد.
۷. با خضوع و خشوع باشد.
۸. پاها را پس و پیش نگذارد.
💢۴. احکام قیام :
۱. کسی که در حال نماز قادر بر ایستادن نیست، باید نشسته نماز بخواند ولی اگر میتواند به چیزی تکیه دهد و بایستد وظیفهی او نماز ایستاده است.
۲. کسی که قادر بر نماز نشسته نیست، باید خوابیده نماز بخواند، و بنابر احتیاط واجب باید اگر میتواند به پهلوی راست بخوابد و صورت و بدن او رو به قبله باشد، وگرنه به پهلوی چپ بخوابد، واگر این گونه هم نمیتواند، به پشت بخوابد به طوری که کف پاهای او رو به قبله باشد.
۳. کسی که نشسته نماز میخواند، اگر بعد از خواندن حمد و سوره بتواند بایستد و رکوع را به جا آورد باید بایستد و از حال ایستاده به رکوع برود.
۴. کسی که که خوابیده نماز میخواند اگر بدون حرج و زحمت بتواند دربین نماز بنشیند یا بایستد، باید هر مقداری را که میتواند نشسته یا ایستاده بخواند. همچنین کسی که نشسته نماز میخواند باید هر مقدار که بدون حرج و زحمت برای او ممکن است ایستاده نماز بخواند.
۵. کسی که میتواند ایستاده نماز بخواند اگر بترسد که به واسطهی ایستادن، بیماری یا ضرر دیگری به او برسد، میتواند نشسته نماز بخواند، و اگر در نماز نشسته نیز همین ترس باشد میتواند خوابیده نماز بخواند
۶. کسی که احتمال میدهد در آخر وقت بتواند نماز خود را ایستاده بخواند، بنابر احتیاط (واجب) باید تا آن هنگام صبر کند، ولی اگر در اول وقت به خاطر عذری نماز خود را نشسته خواند و سپس تا آخر وقت عذر او بر طرف نشد نمازی که خوانده صحیح است و اعاده لازم نیست.
۷. اگر در اول وقت، قادر بر نماز ایستاده نبود و یقین داشت که ناتوانی او از نماز ایستاده، تا آخر وقت ادامه خواهد یافت، ولی قبل از آخر وقت توانست ایستاده نماز بخواند باید نماز را به طور ایستاده اعاده کند.
✔️ پايان درس
#حضرت_آيت_الله_خامنه_اى
#آموزش_احكام