❓منظور از روزه قلب و زبان در این حدیث از امیرالمؤمنین چیست؟ 🔸#روزه مراتبی دارد كه ابتدايی‌ترين مراتب روزه همان روزه افراد عادی يعنی همان #روزه_شكم است كه تنها از خوردن و آشاميدن و در اصطلاح فقه، هر آنچه ظاهر روزه را باطل می‌كند اجتناب می‌نمايند و ايشان به حقيقت روزه توجهی ندارند و حاصلشان از روزه جز تحمل تشنگی و گرسنگی نيست. حضرت علی عليه السلام در نهج البلاغه می‌فرمایند: چه بسا روزه‌دارى كه بهره او از روزه‌اش گرسنگى است. 🔸مرتبه‌ای بالاتر از اين مرتبه، #روزه_زبان است و آن عبارت از كنترل زبان از بيان كردن مطالب ناشايست است، لذا اجتناب از گناهانی چون سخن چيني، غيبت كردن، تهمت زدن، دروغ گفتن، علاوه بر پرهيز از خوردن و آشاميدن در زمان روزه داری، انسان را به مرتبه‌ای بالاتر از مرتبه روزه شكم می‌رساند. 🔸بالاتر از اين مرتبه از روزه روزه تمامي اعضا و جوارح از جمله دست و پا و چشم و گوش است. اين مرتبه از روزه كه فقط نصيب خواص می‌شود انجام هر فعل ناشايست و حرامی را از روزه دار مانع می‌شود. در حقيقت خواص در اين مرتبه می‌بايست از هر گناهي چون نگاه حرام، صوت حرام و فعل حرام خود را حفظ كند. امام علی (عليه السلام) می‌فرمايند: «روزه تن عبارت است از خوددارى با اراده و اختيار از خوردن غذاها به انگيزه ترس از كيفر. رغبت به ثواب و روزه نفس عبارت است از نگهداشتن حواس پنجگانه از ديگر گناهان و خالى كردن دل از همه عوامل بدى.» حضرت زهرا (سلام الله عليها) می‌فرمايند: اگر روزه دار زبان و گوش و چشم و اعضا و جوارح خود را نگه ندارد، روزه به چه كار او مى‌آيد؟» 🔸اما بالاتر از همه اين مراتب روزه، #روزه_قلب است كه اوج نورانيت روزه و جزء بالاترين مراتب تقواست. و آن مواظبت خود از فكر و انديشه گناه است. امير مومنان علی عليه السلام می‌فرمايند: روزه دل از انديشه گناهان، برتر از روزه شكم از خوردن و آشاميدن است. 🔸امام صادق علیه السلام در روايتی می‌فرمايند: موسى بن عمران به شما امر كرد كه زنا نكنيد و من شما امر می‌كنم كه فكر زنا را در خاطر نياوريد چه رسد بعمل زنا زيرا آنكه فكر زنا كند مانند كسى است كه در عمارت زيبایی آتش روشن كند دودهاى تيره آتش زيبائي‌هاى عمارت را خراب می‌كند اگر چه عمارت آتش نگيرد يعنى فكر گناه خواه ناخواه در قلب مردم تيرگى ايجاد می‌كند و به صفا و پاكى دل آن‌ها ضربه می‌زند و لو عملا مرتكب آن گناه نشوند.