#طب_ایرانی_اسلامی؛ از حذف مطلق تا ترویج بیرویه!
صفحه۱از۲
💥اختصاصی
@rozaneebefarda
🔻🔻🔻
🔸در این ایام، متاسفانه شاهد بروز یک بیماری ویروسی ناشناخته و شدیدا مسری هستیم. یکی از مباحث قابل طرح در این ایام، تحقق یا عدم تحقق طب ایرانی_اسلامی و قابلیت های احتمالی آن در پیشگیری و درمان چنین بیماری هایی است.
🔸حوزه علمیه خاستگاه طب قدیم بوده و بزرگانی چون بوعلی در حوزه اسلامی بودهاند که آثارش تا قرنها در اروپا تدریس میشد. با ظهور علوم تجربی مدرن که مرهون تحقیقات علمای مسلمان است، و همزمان با افول تمدن اسلامی، نقش حوزههای علمیه در علومی مانند طب کمرنگ شد و در دوران معاصر برخاستن ندای احیای طب ایرانی/اسلامی از دل حوزه، امری اعجابآور تلقی میشود!
🔸 در روزگار ما طب اسلامی همواره محل نزاع جدی بوده است؛ نه فقط در میان دانشمندان علوم جدید که حتی در بین مراجع عظام تقلید نیز کسانی اصل تحقق چنین طبی را انکار نموده اند و البته برخی نیز از #احیای_ضابطهمند آن دفاع نمودهاند.
🔸در هر صورت وجود روایات فراوان در این زمینه انکار پذیر نیست و برخی از مخالفان حوزوی طرح بحث طب اسلامی مانند آیت الله جوادی آملی، به وجود سیصد روایت صحیح السند معترفند، که برای تحقق دانش طب با پسوند اسلامی کافی به نظر می رسد.
🔸اختلافات علمی بر سر اصل و کارآمدی این دانش در روزهای سخت و بحرانی مقابله با #کرونا، مثل زخمی کهنه سر باز کرده و از روزهای نخست تا کنون، نسخه های متعددی از موضع طب ایرانی/اسلامی پیچیده شده است. این نسخهها گاهی مثل فلانی و بهمانی احساسی و بی منطق اما گاهی هم مثل #خیراندیش و #ضیائی منطقی و عالمانه بوده است.
در این میان اظهارنظرهای پراکنده و بعضا جنجالی برخی حوزویان ناشناخته را نیز شاهد بودهایم که موجب جنجال و هیاهوی زیادی در فضای مجازی شده است که در جای خود به شدت قابل نقد و غیرقابل دفاع مینماید.
🔸در این اوضاع پیچیده، تذکر چند نکته و بررسی چند شبهه در باب طب اسلامی، خالی از لطف نیست:
یک. طب به تمامه علمی تجربی نیست و اساسا شاید هیچ علمی نباشد مگر اینکه برای رسیدن به مقاصد خود از روش های متعدد بهره می برد. گرچه از منظر روش شناختی طب قدیم و جدید بر پایه تجربه و آزمایش بنا شده اند. صدالبته دخالت تکنولوژی و ابزار آزمایشگاهی مدرن را به عنوان مزیت نسبی طب مدرن، نمیتوان نادیده گرفت.
دو. دین و به صورت مشخص اسلام، به تمامه غیرتجربی نیست و در حقیقت صورت فرآیندی و تکاملی دارد و لذا در مسیر وصول به تمدن مورد نظر خویش، از تجربه و آزمون و خطا بهره می برد. این حقیقت نه از جهل شارع بلکه از خاصیت ذومرتبگی مخاطب شرع یعنی انسان ناشی می شود.
سه. برخی شاخههای علوم اسلامی عمدتا حاصل بررسی عالمانه چند گزاره محدود است. مثلاً عالمان اصولی از تک گزاره «لاتنقض الیقین بالشک» صدها جلد دانش تولید کرده اند که هیچ کس نمیتواند مدعی غیرعالمانه بودن آن باشد بنابراین وجود سیصد روایت صحیح السند برای تحقق طب اسلامی بسیار زیاد هم به نظر می رسد.
چهار. برخی مباحث طب، و کلیت هر علم از جمله طب، متأثر از مبانی انسان شناختی در فلسفه است. عنایت به تفاوتهای غیر قابل انکار بین فلسفه اسلامی و نوع غربی آن، به راحتی می تواند در علم طب تأثیر متمایز کننده بگذارد.
پنج. استقلال یک نوع طب از سایر انواع آن، لزوما به معنی تفاوتهای فاحش انکار کننده غیر نیست و گاهی در چند گزاره اصلی خلاصه می شود.
شش. تجربه نشان می دهد طب اسلامی در برخی موارد راهگشا و موثر بوده است.
اما پاسخ به چند شبهه:
در نقد طب اسلامی گفته میشود
_ برخی از طب اسلامی نتیجه نگرفته اند و فرایند درمان آنها به مرگ منتهی شده است.
_ بین اطبای اسلامی اختلاف نظر و اختلاف نسخه دیده می شود.
_ گاهی یک نظریه در طب اسلامی باطل و نظریه جدید جایگزین می شود.
_ در بین مدعیان طب اسلامی، کسانی یافت می شوند که صرفا دهان باز کرده اند و در اندیشه سود بیشترند.
_برخی از آنها روحیه تکفیری دارند و اساسا طب مدرن را منکر می شوند.
_ طب اسلامی قادر به درمان همه بیماریها نیست و ....
پاسخ همه شبهات را می توان در یک جمله داد:
همه اشکالات فوق، شامل طب مدرن نیز می شود!
خلاصه آنکه طب اسلامی به عنوان یک علم تجربی مستفاد از وحی، هم محقق است اما قابلیت تکامل و شیوع دارد و غفلت از آن سزاوار نیست. حداقل به عنوان #طب_مکمل میتوان بدان توجه داشت.
🔸نکته مهم آنکه اکنون این طب به جریان اجتماعی مبدل شده که دلیل آن نیز کارآمدی نسبی است لذا هرنوع مواجهه حذفی و سلبی با آن نتیجهای جز زیرزمینی شدن و ترویج بیرویه و مرجعیت یافتن افراد مجهول الهویه در بر ندارد چنانکه برخورد وزیر سابق بهداشت که با همراهی برخی متولیان حوزوی نیز صورت گرفت، نتوانست در حذف مطلق طب اسلامی کارگر افتد.
@rozaneebefarda
تذنیب👇