جایگاه‌شناسی «اندیشه و مبانی انقلاب اسلامی» در مصوبات شورای عالی حوزه علمیه [صفحه 2 از 4] ◾️بازخوانی اسناد مذکور با تکیه بر اندیشه امام خمینی(قدس سره) که مورد تاکید صریح رهبری معظم نیز بوده، ما را به شناخت هرچه بهتر مسیر فعلی حوزه علمیه در عرصه سیاست ورزی یاری می‌رساند. تصویب‌کنندگان این اسناد از دلدادگان مکتب امام خمینی قدس سره الشریف بوده و این اسناد همچون سایر اسناد شورای عالی حوزه‌های علمیه دارای نکات مثبت برجسته ای است لذا خوانش مجدد این مصوبات، اولاً گامی است در جهت #ترویج آن و در مرتبه بعدی در ضمن بیان برخی ملاحظات، تلاش می شود قدمی در راه #تکامل و #تسریع در #اجرایی_شدن آن برداشته شود تا در نتیجه آن، ارتقای نهاد روحانیت در عصر انقلاب اسلامی را شاهد باشیم. 🔲بر اساس این مقدمه، ملاحظاتی در پنج سرفصل در این یادداشت دنبال می‌شود: 1. ابهام در تفسیر مفاهیم بنیادین 2. چالش منظومه معنایی در مفاهیم سیاسی 3. تعیین فصل‌الخطاب در منظومه فکری و عملی 4. مشخص نمودن جایگاه و ضمانت اجرایی در کنار تبیین راه‌کارها 5. بررسی تأثیر مصوبات در فضای عمومی حوزه علمیه 1. ابهام در تفسیر مفاهیم بنیادین: ▫️استفاده از کلیدواژه‌هایی که دارای بار معنایی مثبت هستند همواره یکی از بزنگاه‌های تعیین کننده در اسناد بالادستی است. گاهی یک واژه ارزشی با بار معنایی مثبت، توسط برخی افراد و جریانات سیاسی مصادره یا تحریف می‌شود لذا با تبیین دقیق و درست از مفاهیم کلیدی، در ساحت اجرا، از تحریف و انحراف و تفسیرهای سلیقه ای و سیاست زده پیشگیری خواهد شد. ◽️یکی از مبانی و ارزش‌های حوزه علمیه در سند چشم‌انداز به این صورت آمده است: «نقش هدایتگرانه و پدرانه در جامعه» این نقش، یکی از مبانی و ارزش‌های حوزه علمیه در اعصار مختلف بوده است اما همین معنا توسط برخی #سکولارهای_حوزوی که مع الاسف سالهاست برخی از آنان در مسیر #مرجعیت_سازی_نامتعارف نیز گام نهاده اند، مصادره شده و مفهوم «نقش پدری روحانیان» به تساهل و تسامح در ارزش‌های دینی یا فقدان مرزبندی دقیق سیاسی، تفسیر شده است. ◽️در همین سند از کلیدواژه‌هایی همچون «آرمان‌خواهی واقع‌بینانه و تکلیف‌گرایی مجاهدانه مبتنی بر فرهنگ عاشورایی» نیز استفاده شده که هم کلیدواژه «واقع‌بینی» و هم «فرهنگ عاشورایی» توسط عده‌ای مصادره و تحریف شده است و واقع‌بینی به معنای تسلیم در برابر وضع موجود در نظر گرفته شده و حتی فرهنگ عاشورایی هم از سوی برخی معممین به مذاکره و سازش با استکبار تعریف شده است! همین چالش در «طرح حفظ و تقویت روحیه انقلابی در حوزه‌های علمیه» نیز قابل طرح است و مواردی همچون: «عدم وابستگی به افراد و جریان‌های سیاسی»، «عدم تحجر»، «نداشتن انتظارات زیاد از انقلاب اسلامی» و... نیز از این قبیل‌اند. 🔸کسانی که در متن تحولات داغ سیاسی حوزوی بوده‌اند می‌دانند که عده‌ای با شعار «عدم وابستگی به افراد و جریان‌های سیاسی» از ورود مؤثر حوزویان به عرصه کنش گری سیاسی (در برهه های خطیر مانند انتخابات ریاست جمهوری و فتنه ها) جلوگیری می‌کردند و برخی دیگر به اسم پرهیز از تحجر، عناصر متدین سنتی راسخ در اصول را رمی می‌کردند و جریاناتی خاص با ترویج تفکر به اصطلاح اعتدالی، حضور دین در عرصه‌های جزئی زندگی را تخطئه و انتظار حداکثری و تفسیر رادیکال عنوان می‌کنند البته این طیف خود را معتقد به اسلام سیاسی و تشکیل حکومت اسلامی معرفی می‌کنند اما عمق کلام‌شان بریدگی دین از زندگی جاری بشری است که فهم این نکته نیاز به تبیین دقیقی از کلمات امام خمینی قدس سره الشریف درباره گستره دین در قلمرو زندگی بشر دارد. ◽️به علاوه در «نظام جامع امور سیاسی حوزه‌های علمیه»؛ حوزه علمیه به این ویژگی به عنوان یک آرمان شناسانده شده: 🔻«جامع و توسعه‌یافته، متناسب با مقتضیات اجتماعی سیاسی جهان اسلام و تشیع» که باید توضیح داد که مراد از «توسعه‌یافتگی و تناسب با مقتضیات» چیست؟ توسعه‌یافتگی به خودی خود دارای بار معنایی سکولار است که در بیان مقام معظم رهبری نیز تعریض های روشنی بدان وجود دارد و برخی تصریح دارند که مراد از توسعه، منحل شدن در هاضمه نظام جهانی است. این مورد قطعا نمی‌تواند مراد اعضای شورای عالی باشد بنابراین برای سوء استفاده مغرضان بیماردل و بداندیش از خلأهای مفهومی، خاصه #سکولارهای_عرفی (که دامنه نفوذشان تا دل حوزه علمیه نیز کشیده شده) باید این مفهوم و سایر مفاهیم متشابه به نحو جدی بازتعریف شود. @rozaneebefarda ادامه👇

📝سیر تکامل حوزه علمیه قم در تاریخ معاصر ایران ✍️عبدالرسول يعقوبي 🔺چکیده ▪️حوزه علمیه قم، یک نهاد علمی – فرهنگی و اجتماعی تاثیرگذار در تاریخ معاصر ایران است و هم‌چون هر جامعه یا نهاد اجتماعی دیگری که از سیر حرکت آن (تکاملی یا انحطاطی) بحث می‌شود، می تواند امیدآفرین و اعتمادبخش یا غیر آن باشد. بنابراین، پاسخ به این سؤال که «سیر حرکت تکاملی حوزه علمیه در قم چگونه بوده است؟» مهم است. ▪️با هدف پاسخگویی به سؤال مذکور، تحت عنوان مفاهیم و بنیادهای نظری، دیدگاه‌های اندیشمندان اجتماعی و فلاسفه تاریخ درباره حرکت تاریخ و شاخصهای تکامل، مورد بررسی قرارگرفته است. با بهره‌گیری از نظریه اندیشمنده مسلمان به ویژه شهید مطهری و آیت‌الله مصباح، مبنایی نظری برای پاسخ به سؤال مذکور تدارک شده است. ▪️ مطابق با این نظریه، تکامل در هر جامعه یا نهاد اجتماعی (اعتباری یا حقیقی) ناشی از فعلیت یافتن استعدادها و ظرفیت‌های بالقوه آن جامعه یا نهاد در یک دوره از تاریخ یا سرتاسر تاریخ است. ▪️بررسی سیر حرکت حوزه علمیه قم نشان می‌دهد، این حوزه روندی تکاملی چهار مرحله‌ای را پشت سر گذاشته است: مرحله تاسیس فرهنگی، مرحله اجتماعی شدن، مرحله سیاسی شدن و مرحله تمدنی. ▪️ بررسی سیر تکاملی حوزه در یک بررسی تجربی حاکی از عناصر فرهنگی و ظرفیت‌های بالقوه‌ای است که امکان حرکت حوزه علمیه قم را در مسیر تکاملی فراهم آورده است. ▪️این ظرفیت‌ها یا شاخص‌ها عبارتند از: توحیدگرایی، عقلانیت، شهادت، انتظار، بصیرت و آگاهی، سیاست و ولایت که با تجربه تاریخی از سیر حرکت تکاملی حوزه برداشت می‌شوند؛ هرچند به صورت انتزاعی نیز از آموزه‌های حوزوی قابل اثبات هستند. #حوزه_علمیه_قم #تکامل #کمال #تمدن 🌐گروه تاريخ انديشه معاصر https://eitaa.com/tarikh_andisheh_moaser