🎄✨ امشب «کریسمس» است… یا نه؟ برای بسیاری از مسیحیان امشب شبِ تولدِ حضرت مسیح است. اما اگر همین امشب سری به کلیساهای ارتدوکس روسی بزنید، با یک واقعیت جالب روبه‌رو می‌شوید: جشن اصلی هنوز شروع نشده! در آن‌جا، کریسمس دو هفته بعد، در ۷ ژانویه برگزار می‌شود. ❓ چرا چنین تفاوتی وجود دارد؟ آیا اختلاف اعتقادی است؟ اختلاف الهیاتی؟ نه. داستان فقط و فقط درباره‌ی تقویم است. 📜 اصل ماجرا: دو تقویم، دو تاریخ قرن‌ها جهان از «تقویم جولیانی» استفاده می‌کرد؛ تقویمی که در دوران روم باستان پایه‌گذاری شد. اما این تقویم یک مشکل داشت: سال خورشیدی را کمی نادرست محاسبه می‌کرد و این خطا به‌مرور انباشته می‌شد. به همین دلیل در سال ۱۵۸۲، پاپ گریگوری سیزدهم «تقویم گریگوری» را معرفی کرد؛ همین تقویمی که امروز در زندگی روزمره از آن استفاده می شود. کشورهای غربی و کلیساهای کاتولیک و پروتستان این تقویم را پذیرفتند، اما برخی کلیساهای ارتدوکس — از جمله کلیسای ارتدوکس روسی — صرفاً برای مناسبت‌های آیینی، همچنان به تقویم جولیانی قدیمی وفادار ماندند. 📅 ۲۵ دسامبر چطور شد ۷ ژانویه؟ در بازه‌ی زمانی فعلی (۱۹۰۰ تا ۲۰۹۹)، اختلاف میان تقویم جولیانی و گریگوری ۱۳روز است. یعنی: 🔹 ۲۵ دسامبرِ جولیانی ⬅️ معادل می‌شود با 🔹 ۷ ژانویه‌ی گریگوری 🌍 آیا همه‌ی ارتدوکس‌ها ۷ ژانویه کریسمس می‌گیرند؟ خیر! در سال ۱۹۲۳، نسخه‌ای به نام «تقویم جولیانی اصلاح‌شده» پیشنهاد شد تا تاریخ‌های ثابت با تقویم گریگوری هماهنگ شوند. برخی کلیساهای ارتدوکس — مثل یونان، رومانی و بلغارستان — این تقویم را پذیرفتند و کریسمس را در 25 دسامبر جشن می‌گیرند. اما کلیسای ارتدوکس روسیه (همراه با کلیساهایی مثل صربستان و گرجستان) همچنان به جولیانی قدیمی پایبند مانده است؛ #کریسمس #تولد_مسیح #ارتدوکس #روسیه #تقویم #ژولینی #گریگوری #تاریخ_ادیان #دانستنی #کریسمس_ارتدوکس 📚 برای مطالعهٔ بیشتر درباره‌ی تاریخ، الهیات و سنت‌های کتاب مقدس در مسیحیت ارتدوکس روسیه، همراه ما باشید در کانال مطالعات ارتدوکس روسی: 🟢 @Russian_orthodox_studies

❇️ بار عاطفی مفاهیم در ارتباطات دینی 📋 یادداشتی به مناسبت میلاد حضرت مسیح (ع) گاهی مبلغان بین الملل، وقتی در مقام تقریب و بیان مشترکات دینی با مخاطبان عمومی مسیحیت قرار می‌گیرند، با شوق و حسن نیت از جایگاه والای حضرت مسیح در اندیشهٔ شیعی سخن می‌گویند؛ از بازگشت او، از همراهی‌ و اقتدای او به امام زمان (عج). این سخن، برای مخاطب شیعی الهام‌بخش و شورآفرین است و تصویری امیدوارکننده از آینده ترسیم می‌کند. اما همین تصویر، اگر بدون توجه به تفاوت‌های الهیاتی بیان شود، می‌تواند برای مخاطب مسیحی نه‌تنها الهام‌بخش، بلکه اضطراب‌آور باشد. در نگاه شیعه، ظهور امام زمان و به‌تبع آن بازگشت حضرت مسیح، آغاز دوره‌ای تاریخی در همین جهان است؛ دوره‌ای که عدالت گسترش می‌یابد، ظلم فرو می‌ریزد و انسان طعم نوعی کامیابی و نظم آرمانی را در زمین تجربه می‌کند. آینده، افقی روشن دارد و انتظار، انتظاری فعال و امیدبخش است. اما در سنت مسیحی، بازگشت مسیح معنایی کاملاً متفاوت دارد. این بازگشت، نه آغاز یک نظم دنیوی، بلکه شروع رستاخیز، داوری نهایی و پایان تاریخ انسانی است. طبق روایت‌های مسیحی، مسیح در آن روز بر کرسی قضاوت می‌نشیند، انسان‌ها را داوری می‌کند و سرنوشت ابدی آنان رقم می‌خورد؛ بهشت یا جهنم. از این‌رو، انتظار بازگشت مسیح برای یک مسیحی الزاماً یک آرزوی روزمره و شوق‌انگیز نیست. صحنهٔ روز داوری، در حافظهٔ دینی مسیحیت، صحنه‌ای پرهیبت، هراس‌انگیز و سرنوشت‌ساز است؛ تصویری که مسیحی از کودکی در هنر کلیسایی، نقاشی‌ها و متون مقدس با آن زیسته است. اساساً طرح اشتراکات دینی و فرهنگی برای مخاطب عمومی زمانی می‌تواند به هم‌دلی و نزدیکی منجر شود که با درک درست از تجربه زیسته، حافظه ذهنی و بار عاطفی مفاهیم همراه باشد. اشتراک مفهومی به‌تنهایی تضمین‌کننده تقریب نیست؛ آنچه اهمیت دارد احساسی است که یک واژه، یک روایت یا یک باور در ذهن مخاطب برمی‌انگیزد. مفاهیمی که برای یک جامعه الهام‌بخش، امیدآفرین یا آرامش‌دهنده‌اند، ممکن است برای جامعه‌ای دیگر یادآور اضطراب، مسئولیت سنگین یا مواجهه‌ای هراس‌آلود باشند. همان‌گونه که یادآوری یک خاطره مشترک تنها زمانی پیوندآفرین است که با حس امنیت و آرامش همراه باشد، گفت‌وگوی دینی نیز زمانی ثمربخش می‌شود که به لایه‌های روانی و عاطفی مخاطب احترام بگذارد. در غیر این صورت، حتی دقیق‌ترین سخن‌ها و صادقانه‌ترین نیت‌ها ممکن است نتیجه‌ای معکوس داشته باشند، زیرا ارتباط مؤثر پیش از آنکه بر اشتراک باورها استوار باشد، بر فهم مشترک انسانی و هم‌حسی عاطفی بنا می‌شود. 🖊 داود دهنوی 📚 برای مطالعهٔ بیشتر درباره‌ی تاریخ، الهیات و سنت‌های کتاب مقدس در مسیحیت ارتدوکس روسیه، همراه ما باشید در کانال مطالعات ارتدوکس روسی: 🟢 @Russian_orthodox_studies

ایکون «داوری نهایی» از مشهور ترین ایکون های مسیحیت شرقی است. معمولا این تصویر را می توانید بالای درب خروجی کلیساهای ارتودوکس ببینید. در بالاترین بخش تصویر، مسیح در مرکز قرار دارد؛ نه در قامت رنج‌دیده، بلکه به‌عنوان داور نهایی. حالت نشستن، نگاه مستقیم و هاله نورانی اطراف او نشان‌دهنده اقتدار الهی و عدالت مطلق است. اطراف او فرشتگان و قدیسان دیده می‌شوند که نشانه شهادت، همراهی و نظم آسمانی‌اند. در ردیف پایین‌تر، حواریون نشسته‌اند؛ کسانی که طبق باور مسیحی، شاهدان تاریخ ایمان و معیارهای داوری خواهند بود. کتابی که در مرکز تصویر دیده می‌شود، نماد «کتاب اعمال» است؛ یعنی هیچ کنشی از چشم عدالت الهی پنهان نمی‌ماند. در بخش میانی و پایینی تصویر، دو مسیر کاملاً متمایز ترسیم شده است: در یک‌سو، راه نجات، روشن، آرام و همراه با فرشتگان که انسان‌ها را به سوی بهشت هدایت می‌کنند؛ و در سوی دیگر، مسیر سقوط، آتش، آشوب و تاریکی که نماد دوری از خدا و پیامد انتخاب‌های انسانی است. ترازو، فرشتگان، شیاطین و رود آتش، همگی عناصر نمادینی هستند برای نشان دادن جدی‌بودن داوری، مسئولیت فردی انسان و بازگشت همه چیز به حساب و میزان.

📌 پنج معجزه از عیسی مسیح (ع) که فقط در قرآن آمده‌است حضرت عیسی مسیح (ع) از معدود چهره‌های دینی است که هم در اسلام و هم در مسیحیت جایگاهی مرکزی و محترم دارد. با این حال، روایت زندگی و معجزات او در قرآن و کتاب مقدس مسیحیان (انجیل) همیشه یکسان نیست. قرآن کریم به معجزاتی از عیسی اشاره می‌کند که در اناجیل رسمی نیامده‌اند؛ تفاوتی که برای مطالعات تطبیقی دین، قابل‌توجه است. پیش از مرور این موارد، باید به یک تفاوت بنیادین اشاره کرد: در نگاه اسلامی، معجزات عیسی «نشانه‌های پیامبری» هستند که به اذن خداوند انجام می‌شوند؛ در حالی که در الهیات مسیحی، بسیاری از همین اعمال به‌عنوان نشانه‌هایی از الوهیت مسیح تفسیر می‌شوند. این تفاوت در تفسیر، ریشه بسیاری از اختلاف‌های روایی است. 🔹 ۱. سخن گفتن در گهواره قرآن روایت می‌کند که عیسی در همان نوزادی، به فرمان الهی سخن گفت تا از پاکدامنی مادرش، مریم، در برابر اتهامات دفاع کند؛ روایتی که در اناجیل رسمی وجود ندارد و از نخستین نشانه‌های رسالت او به‌شمار می‌آید (مریم/۲۹–۳۰). 🔹 ۲. آفرینش پرنده از گِل در قرآن آمده است که عیسی از گِل چیزی شبیه پرنده می‌ساخت و با دمیدن در آن، به اذن خدا آن را زنده می‌کرد. تأکید مکرر بر «بِإِذْنِ اللّه»، نشان می‌دهد که این قدرت، مستقل و ذاتی نیست، بلکه جلوه‌ای از اراده الهی است (آل‌عمران/۴۹؛ مائده/۱۱۰). 🔹 ۳. نزول مائده آسمانی در سوره مائده، حواریون از عیسی می‌خواهند تا برای آرامش دل‌هایشان، غذایی آسمانی از خدا طلب کند. دعا پذیرفته می‌شود و مائده‌ای نازل می‌گردد؛ روایتی که تنها در قرآن آمده است (مائده/۱۱۲–۱۱۵). 🔹 ۴. آگاهی از امور پنهان قرآن به دانشی خارق‌العاده برای عیسی اشاره می‌کند: آگاهی از آنچه مردم می‌خورند یا در خانه‌هایشان ذخیره می‌کنند. این آگاهی، نشانه‌ای از ارتباط ویژه پیامبر با علم الهی معرفی می‌شود (آل‌عمران/۴۹). 🔹 ۵. نجات از توطئه دشمنان یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های روایی، سرنوشت پایانی عیسی است. قرآن تصریح می‌کند که او نه کشته شد و نه مصلوب، بلکه خداوند او را از توطئه دشمنان نجات داد و به سوی خود بالا برد و امر بر مخالفان مشتبه شد (نساء/۱۵۷–۱۵۸). 📎 نکته پژوهشی مهم برخی پژوهشگران معتقدند شباهت‌هایی میان این روایات قرآنی و متون مسیحی غیررسمی یا «آپوکریفا» وجود دارد؛ نوشته‌هایی که در سنت اصلی کلیسا معتبر شمرده نمی‌شوند، اما در قرون اولیه مسیحیت رواج داشته‌اند و این مسئله نشان دهنده آن است که روایت‌های دینی در بستری تاریخی و چندلایه شکل گرفته‌اند. منبع: Rehman, Mati ur & Saeed, Riaz Ahmad. Miracles of Jesus Christ Which Are Only Described in the Quran but Not Mentioned in the Bible: A Comparative Study. The Scholar Islamic Academic Research Journal, Vol. 3, No. 2 (2017). 📚 برای مطالعهٔ بیشتر درباره‌ی تاریخ، الهیات و سنت‌های کتاب مقدس در مسیحیت ارتدوکس روسیه، همراه ما باشید در کانال مطالعات ارتدوکس روسی: 🟢 @Russian_orthodox_studies

📌 پنج معجزه از عیسی مسیح (ع) که فقط در قرآن آمده‌ است 📚 برای مطالعهٔ بیشتر درباره‌ی تاریخ، الهیات و سنت‌های کتاب مقدس در مسیحیت ارتدوکس روسیه، همراه ما باشید در کانال مطالعات ارتدوکس روسی: 🟢 @Russian_orthodox_studies

🎬 امروز صبح فیلم Поп / پاپ را می‌دیدم؛ روایتی از فداکاری‌های پدر الکساندر، کشیش ارتدوکس روسی که در بحبوحه اشغال بخش هایی از روسیه توسط نازی‌ها، به مردم و اسرای جنگی کمک می‌کرد. یکی از دیالوگ‌های جالب فیلم، درباره خودش و همسرش بود: «خداوند اغلب همسرانی به ما می‌دهد که هیچ شباهتی به ما ندارند. برای نمونه، فقط کافی است به من و همسرم، آلِوتینا آندریِونا، نگاه کنید. من لاغر، باریک‌اندام و جمع‌وجورم، اما او گرداندام و کمی پُرتر است. اگر از بیرون به ما نگاه کنید، من ۱ هستم و او ۰. اما با هم عدد ۱۰ را می‌سازیم. بدون من او صفر می‌ماند؛ و من هم بدون او فقط یکِ تنها بودم.» در جایی دیگه هم می گفت: «…آلِوتینا سنگِ صیقلِ من است؛ من با او صیقل داده می شوم. اگر او هر از گاهی این‌قدر سخت‌گیر و به‌اصطلاح «بد» نبود، آیا من می‌توانستم تا این حد آدمِ خوبی بشوم؟» 🧩 گاهی ما دنبال کسی هستیم که «مثل خودمون» باشه؛ فکر می‌کنیم آرامش یعنی شباهت، یعنی تأیید دائمی، یعنی بی‌اصطکاک بودن رابطه، در حالی که... 🟢 @Russian_orthodox_studies