*هوش مصنوعی برای برداشتن مانع خط در روابط بین ملت ایران و تاجیکستان* ریشه من، منشا اجداد من / اصل من، ایران من، بنیاد من چند غافل ماندی از درد دلم/ یک توئی امروز هم‌فریاد من مرحوم استاد لایق شیرعلی ،شاعر شهیر معاصر تاجیک، در شعر بالا گویی دقیقا وصف این روزهای ایران و تاجیکستان را بیان می کرده است. دو کشوری که چندی از درد دل هم غافل مانده بودند اما روابط ایران و تاجیکستان بعد ازنزدیک به یک دهه رو به بهبود است. مایه تاسف است که دولتی که در این ده سال سرکار بوده است آنقدر دلباخته غرب بوده است که گویی همسایه و همزابانان را فراموش کرده بوده است. به هر روی، این دو یار دیرین فارسی گوی حال روابط خوبی را تجربه می کنند. ایران در زمینه های مختلف از جمله ابزارهای دفاعی به تاجیکستان کمک می کند و حتی برای آنها کارخانه ادوات نظامی می سازد و رئیس جمهور تاجیکستان به دیدار رهبری می شتابد. این حسن ارتباط باعث خوشوقتی تمامی دوستداران فرهنگ کهن ما در دو کشور شده است. می دانیم که مردم این دو کشور به زبان شیرین فارسی سخن می گویند اما این همسانی در گفتار، شوربختانه در نوشتار ادامه ندارد. تاجیک ها در طی چند قرن اخیر به سه خط مختلف نگارش کرده اند. اول آنها با خط فارسی می نوشتند و بعد از آن چندی به خط لاتین نگارش می کردند. از دوران شوروی سابق اما خط تاجیک ها عوض شده و از آن پس آنها به خط سیریلیک یا آزبوکا می نویسند. همین مساله باعث شده است که نسل های حاضر تاجیک به جز معدودی که خط نیاکان آموخته اند از استفاده از مکتوبات فارسی چه در به صورت کاغذی و چه در شکل الکترونیک محروم باشند. خط نیاکان اصطلاحی است که تاجیک ها به خط مرسوم در ایران می گویند. می دانیم که زبان پارسی از نظر میزان تولیدات در وب جایگاه پنج را دارا می باشد اما به دلیل تفاوت خط تاجیک ها برای بهره بردن از این گنج مانعی بزرگ سر راه دارند. این مانع بزرگ باعث می شود قرابت فرهنگی مردم دو کشور به شدت تحت تاثیر قرار گیرد و در گذر زمان این دو فرهنگ از هم دور شوند. این مانع را اما می توان با استفاده از هوش مصنوعی از میان برداشت و پلی بین تولیدات فرهنگی هر دو کشور برقرار نمود. این تنها یکی از مواردی است که رهبر معظم انقلاب، از نقش این فناوری در اداره آینده دنیا می گویند. هوش مصنوعی توان این را دارد که به سادگی خط های مرسوم در دوکشور را به هم برگردان نماید. این البته با ترجمه زبان به زبان متفاوت است و صرفا برگردان حروف بین خط ها شکل می گیرد. سالهاست ابزارهایی برای برگردان خط نوشته های ایرانی و نوشته ها تاجیکی به خط سیریلیک تهیه شده است و در درسترس عموم قرار دارد اما این ابزارها به صورت محدود و فقط مورد استفاده افراد اندکی از جامعه قرار می گیرد. برای همه گیر شدن استفاده از این ابزارها باید چاره ای اندیشید که کاربران بدون آنکه کاری انجام دهند بتوانند از مکتوبات نوشته شده به خط ایرانی بهره ببرند. اینجا یک بار دیگر می توان به اهمیت شکل گیری تولیدات داخلی در عرصه فناوری اطلاعات پی برد و در نظر داشت که تنها توسعه زیرساخت های ارتباطی به کار ما نمی آید و باید در زیرساخت های اطلاعاتی هم بسیار قوی ظاهر شویم. در این راستا می توان اشاره کرد به موتور جستجویی (مثل ذره بین) که می توان در اختیار کاربران تاجیک قرار گیرد و آنها با خط خود جستجو کنند و نتایج وب فارسی ایرانی را با خط خود ببینند. در گامی مهمتر می توان نسخه ای سفارشی شده از اندروید تهیه کرد و در اختیار تاجیک ها قرار داد تا با استفاده از آن بتوانند بدون اینکه نیاز به انجام کار اضافه باشد نوشته های مکتوب به خط فارسی ایرانی را به خط سیریلیک ببینند و استفاده کنند. این متن جهت پاسداشت نزدیکی دو کشور با استفاده از وبسایت persian-tajik.ir به خط سیریلیک برگردان شده است. که در مطلب زیر می توانید آن را مشاهده فرمایید. -------- کانال *هوش مصنوعی با مهدی‌رضا برنا* https://eitaa.com/AIBorna