رمان چیست؟
اصطلاح رمان مترادف کلمه Novel در ادبیات غرب است. رمان مهمترین و معروفترین شکل ادبی روزگار ماست که شروع این نوع را با شاهکار سروانتس یعنی «دن کیشوت» (1605) میدانند.
رمان داستانی طولانی با تاکیدی بر واقعیت و اصالت و تجربیات و تخیلات فردی و ویژگیهای روانشناختی است، و میتوان گفت پدیدهای جدید است که عمر آن به زحمت به 4قرن میرسد.
قصههای قدیم بیشتر به مطلقگرایی و نمونههای کلی توجه داشتند. شخصیتها به دو گروه خوب و بد تقسیم میشدند و ماجراهای بین این دو گروه اتفاق میافتاد. از اواخر قرن هفده رفتهرفته جهانبینی انسان از جهانبینی قهرمانها جدا شد. تحولات در زمینه اندیشه و صنعت باعث تغییر مسائل و موضوعات در عالم داستانها شد و برای اولین بار خصوصیات عاطفی و درونی و تجزیه و تحلیلهای روحی به ادبیات راه یافت. سرنخ این خصوصیات را میتوان در رمان «شاهزاده خانم کِلِو» (1678) اثر مادام دولافایت به خوبی پیدا کرد و شاید همین رمان را بتوان سرچشمهی آثار نویسندگان بزرگ قرن بیستم چون بالزاک، فلوبر، دیکنز، داستایوسکی و تالستوی دانست. یک ویژگی مشترک بین رمانهای بعد از این اثر که آن را از انواع ادبی قبل از خود متمایز میکند این است که این داستانها به دنیای درونی افراد و تجزیه و تحلیل عمیق شخصیتها و توجه به احساسات خصوصی آنها میپردازند.
نویسندگان در رمان شخصیتها را از نمونهی انسان واقعی میآفرینند و عکسالعمل او را در برابر رفتار و اعمال و گفتار خودشان و شخصیتهای دیگر به نمایش میگذارند. اما این تغییرات در رمان منحصر به روحیات قهرمان داستان در برابر خودش و افراد دیگر نیست.