📝چگونه شد که حق همه چیز را از ما زنان سلب کردند؟ مروری بر انتقادات منیره گرجی در مجلس خبرگان قانون اساسی 🔻«چگونه شد كه حق همه چيز را از ما [زنان] سلب كردند؟» این جمله‌ای است که «منیره علی» معروف به «منیره گرجی‌» تنها نماینده زن مجلس خبرگان قانون اساسی در ۷ آبان ۱۳۵۸ در جلسه خبرگان قانون اساسی بیان کرد. ماجرا از اینجا شروع شده بود که شایعات زیادی درباره مصوبات ضد زنِ مجلس خبرگان قانون اساسی مطرح می‌شد. خانم گرجی این شایعات را خلاف واقع عنوان می‌کرد، اما می‌گفت: «حق زن را از طریق قرآن و احادیث صحیح ارائه دهید و به این شایعات پایان دهید.» 🔹خانم گرجی اعتقاد داشت: «در طول تاريخ جز برهه‌‏اي كوتاه از زمان زنان شديداً استضعاف شدند.» او ضعیف شدن زنان را محصول غلبه دیدگاه‌های دیگری به قرآن تلقی می‌کرد. بر همین اساس معتقد بود: «كار زنان به آنجا كشانده شد كه حتي حق سخن گفتن را از او گرفتند و همه را پاي اسلام نوشتند.» او اصرار داشت که اسلام چهارده قرن راه انحرافی رفته است و دیگر نباید به «اسلام نظام سلطنت‏‌هاى ننگين امويان، عباسيان، سپس صفوى، قاجارى و دوباره سلطنت ننگين پهلوى» بازگشت. 🔸گرجی با اشاره به آیه ۹۷ سوره نحل، بر برابری زن و مرد از منظر قرآن تاکید می‌کرد و معیار را تنها ایمان و عمل صالح می‌دانست و به طور مشخص از احکامی که درباره طلاق، تعدد زوجات و حضانت فرزند وجود دارد انتقاد می‌کرد. آیت الله صافی درخواست کرد تا تقابلی بین زنان و مردان ایجاد نشود، اما در عین حال گفت: «ما از احكام خدا سر مويي حاضر نيستيم كم بشود كه مردها خوششان بيايد يا بدشان بيايد و يا اين‏كه زن‏ها ناراحت بشوند يا نشوند.» 🔻آقای صافی در انتقاد از خانم گرجی گفت: «اگر آن آيات در قرآن هست اين آيه هم هست كه «وَ قَرْنَ فىِ بُيُوتِكُن‏»...» اشاره آقای صافی به آیه ۳۳ سوره احزاب بود که به زنان پیامبر توصیه به استقرار در خانه می‌کند. در هر صورت این ماجرا به اینجا ختم نشد، و ۲۰ آبان ۵۸ وقتی خانم گرجی دید خبرگان به دنبال شرط مرد بودن برای ریاست جمهوری است، بار دیگر ابراز مخالفت کرد. 🔹طبق مشروح مذاکرات قانون اساسی، آیت الله منتظری می‌گوید: «راجع به مساله مرد بودن، ما مسلمات اسلام را نمی‌توانیم کنار بگذاریم و از طرفی نمی‌خواهیم به خواهران خودمان جسارتی شده باشد یا حقی از آنها سلب کنیم. در مساله حکومت و ولایت، این اشتباه است که ما خیال می‌کنیم حق است! این مساله، وظیفه و مسئولیت است و مسئولیت باری سنگین است. مساله ولایت و مساله قضاوت را گفته اند که مخصوص مردهاست...» 🔸خانم گرجی به عنوان تنها نماینده زن در مجلس خبرگان قانون اساسی می‌گوید: «در اینجا ولایت نیست و یک قدرت اجرایی و یک وکالت است...چه دلیلی دارد قید کلمه مرد بودن را دارا باشد؟ زن هم می‌تواند مومن و دارای امانت و تقوا باشد و قدرت سیاسی زن را اسلام امضا می‌کند...این راه باید باز باشد و همه اگر امکان دارند در این راه کار کنند، اگر نتواند، نمی‌رسند بنابراین گذاشتن این مورد چه نیازی دارد؟» 🔻اما فاتحی با خانم گرجی مخالفت کرد و گفت: «همان طور که استاد محترم آقای منتظری فرمودند بحث از مسئولیت است و این یک بار سنگینی است که اسلام همواره رعایت کرده است. چون عاطفه و احساسات در زن قوی و عقل کم است (اعتراض نمایندگان)...اصل انقلاب پایه اش بر این بوده است که در اسلام، حکومت به زن نمی‌رسد. اینکه فرمودند "وکالت" چنین مطلبی نیست، و رئیس جمهور عین حکومت و قضاوت است.» 🔺در هر صورت، شرط مرد بودن رییس جمهور، نتوانست رای دوم سوم نمایندگان را کسب کند. به همین دلیل، واژه مبهم رجل سیاسی جایگزین آن شد و رای لازم را کسب کرد. بهشتی در توجیه آن اعلام کرد: «[این اصل] به این صورت درآمد که قانون اساسی به بن بست کشیده نشود ولی معلوم باشد که این مساله در روند زمان باید همچنان مورد توجه قرار بگیرد.» اما باز هم رضایت خانم گرجی جلب نشد. او ۲۶ اردیبهشت ۹۵ در گفتگو با شرق گفت: «دوره مجلس خبرگان قانون اساسی خیلی کوتاه بود اما من به‌ اندازه ٥٠٠ سال در این مجلس رنج کشیدم...زیر بار نرفتند که کلمه «رجل» از قانون اساسی حذف شود.» 🌐 Azadfekrischool website 🆔 @AzadFekriSchool