🔹🗞🍀🗞🔹 💢پرسش: 🔰قرآن می فرماید به شهدا مرده نگویید چون زنده هستند و نزد خدا روزی می خورند.(آل عمران/169) مگر سایر مؤمنین نزد خدا نیستند و روزی نمی خورند؟ شهدا چطوری زنده اند که دیگر مؤمنین از دنیا رفته، چنین نیستند؟ ✍️پاسخ: ✅«وَ لا تَحْسَبَنَ‏ الَّذينَ قُتِلُوا في‏ سَبيلِ اللَّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُون‏»؛ و هرگز گمان مبر آنان كه در راه خدا كشته شدند مرده ‏اند، بلكه زنده ‏اند و نزد پروردگارشان روزى داده مى‏ شوند.(1) 👈عالم برزخ و زندگی برزخی اختصاص به شهیدان ندارد و مؤمنان دیگر هم حیات برزخی دارند. در این جا شهیدان مجاهد در راه خدا را توصیف فرموده زیرا موضوع، موضوع جهاد و مجاهدت در راه خدا است. به آیه قبل توجه فرمایید: 🔸«الَّذينَ قالُوا لِإِخْوانِهِمْ وَ قَعَدُوا لَوْ أَطاعُونا ما قُتِلُوا قُلْ فَادْرَؤُا عَنْ أَنْفُسِكُمُ الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صادِقين‏»؛ همان كسانى كه از جنگ كناره گرفتند، و در خانه ‏هاى خود نشستند، و در باره برادرانشان گفتند: اگر از ما فرمان مى ‏بردند كشته نمى‏ شدند. بگو: [چنانچه اختيار مرگ در دست شماست‏] پس مرگ را از خود دفع كنيد، اگر راستگوييد.(2) 🔻مشخص می شود کسانی بوده اند که برای دلسرد کردن مؤمنان و مبارزان، فضا را مسموم می کرده و یا تصور می کردند هر کس در راه جهاد، کشته می شود، نابود شده و تمام شده است و هیچ بهره ای نمی برد. 🔹خداوند متعال با این تفکر مقابله فرموده و به پیامبرش (خطاب به پیامبر است ولی مراد، آموزش دیگران است) می فرماید: «وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذينَ قُتِلُوا في‏ سَبيلِ اللَّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُون‏»؛ و هرگز گمان مبر آنان كه در راه خدا كشته شدند مرده‏ اند، بلكه زنده ‏اند و نزد پروردگارشان روزى داده مى‏ شوند.(3) ☘️آیه ای مشابه: 🔹«وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ يُقْتَلُ في‏ سَبيلِ اللَّهِ أَمْواتٌ‏ بَلْ أَحْياءٌ وَ لكِنْ لا تَشْعُرُونَ»؛ و به آنان كه در راه خدا كشته مى‏ شوند مرده نگوييد، بلكه [در عالم برزخ‏] داراى حيات ‏اند، ولى شما [كيفيت آن حيات را] درك نمى ‏كنيد.(4) در شأن نزول این آیه نیز آمده که در باره شهدای بدر نازل شده که چهارده نفر در آن شهید شدند و برخی از روی حسرت در باره آن ها می گفتند، بیچاره فلانی که مُرد و از لذت دنیا محروم شد...؛ که این آیات نازل شد و این تصور آن ها را باطل دانست. 👈«عن ابن عباس أنها نزلت في قتلي بدر و قتل من المسلمين يومئذ أربعة عشر رجلا ستة من المهاجرين و ثمانية من الأنصار و كانوا يقولون مات فلان فأنزل الله تعالى هذه الآية.»(5) ✍️بنابر این: سایر مؤمنان نیز از زندگی و حیات برزخی و نعمت های بهشت برزخی برخوردار هستند و اختصاص به شهیدان ندارد؛ بله شهیدان، یک مصداق بارز این موضوع هستند. و به تناسب موضوع و اهمیت جایگاه آن، مورد تاکید قرار گرفته است. 💠سؤال و جواب: ممکن است پرسیده شود آیا مواردی که بسیار مشهورند مثلا می گویند فلان شهید در مراسم تشییع خودش دیده شده و یا کارنامه فرزندش را امضاء کرده و یا طبابت می کند و نسخه می نویسد و...؛ از همین زنده بودن شهیدان است؟ 🔻در جواب باید گفت این موارد از آیه فهم نمی شود، یعنی نمی توان برای اثبات چنین مطالبی، استناد به این آیات کرد. 👈بنابر نظر مشهور، این آیات اشاره به حیات برزخی دارند و حیات برزخی، با حیات مادی و دنیوی متفاوت است. برخی از این موارد مثل امضاء کارنامه و... نیازمند ابزار مادی است. لذا در ابتدا نمی توان چنین مواردی را قبول کرد؛ در قدم بعد هم نمی توان به عالم ماوراء ماده ارتباط داد. زیرا نمی توان هر چیزی که دلیلش برای ما مشخص نیست را به عالم غیب و ماوراء ماده نسبت داد. 💠بنابر این؛ چنین ادعاهایی مؤونه زیادی می برد و نمی توان به این راحتی آن ها را قبول و یا اثبات کرد. از آیه شریفه هم چنین چیزهای فهم نمی شود و نمی توان به قرآن نسبت داد. ♻️نکته: 👈در موضوع برزخ و حیات برزخی که عمومی و همگانی است یا برای برخی از گروه ها، نظرهایی وجود دارد و برخی بر اساس استناد به روایات، معتقدند فقط مؤمنان خاص و کافران خاص، این حیات را می فهمند و بقیه چنین نیستند.(6) 📚پی نوشت ها: 1. آل عمران: 3/ 169. 2. آل عمران: 3/ 168. 3. آل عمران: 3/ 169. 4. بقره: 2/ 154. 5. طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، انتشارات: ناصر خسرو ـ تهران، ج ‏1، ص 433. 6. برای مطالعه بیشتر می توانید به کتاب «پیام قرآن» تالیف مکارم شیرازی، ج 5، ص 377 و 378 مراجعه فرمایید. 📎 #قرآنی 🌐منبع:مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی #معارف_اسلامی #قرآن_کریم #پرسمان #بیان_الصدق @Bayanalsidq ¦بیان الصدق