تفاوت اقتصاد سرمایه داری با اقتصاد اسلامی
وَمَآ ءَاتَيۡتُم مِّن رِّبٗا لِّيَرۡبُوَاْ فِيٓ أَمۡوَٰلِ ٱلنَّاسِ فَلَا يَرۡبُواْ عِندَ ٱللَّهِۖ وَمَآ ءَاتَيۡتُم مِّن زَكَوٰةٖ تُرِيدُونَ وَجۡهَ ٱللَّهِ فَأُوْلَـٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُضۡعِفُونَ
آنچه بعنوان ربا میپردازید تا در اموال مردم فزونی یابد، نزد خدا فزونی نخواهد یافت؛ و آنچه را بعنوان زکات میپردازید و تنها رضای خدا را میطلبید (مایه برکت است؛ و) کسانی که چنین میکنند دارای پاداش مضاعفند.
سوره مبارکه روم آیه ۳۹
در اقتصاد سرمایه اصالت با سود است و هر چیزی که بتواند سود ایجاد کند یا امکان آن را داشته باشد موضوع مبادله قرار میگیرد و اصطلاحاً تبدیل به کالا میشود و قیمت پیدا میکند. پول هم در نظام سرمایهداری نوعی کالا تلقی میشود که قیمت آن نرخ ربا است که البته آن را بهره مینامند تا قبح آن ریخته شود و ذهن مردم از ربای محرم به سمت بهره محلل منصرف شود و مقاومتی علیه آن شکل نگیرد.
این در حالی است که خداوند متعال با حرام کردن ربا اساسا امکان اینکه پول موضوع مبادله و کسب سود قرار بگیرد را از بین برده است چرا که پول کالا نیست که بتوان در بازار از آن کسب سود کرد.
در آیه فوق خداوند از یک سنت تکوینی تغییرناپذیر الهی سخن میگوید که ربا باعث فزونی در اموال نمیشود و لذا سود حاصل از مبادله پول نه تنها به لحاظ تشریعی حرام است بلکه به لحاظ تکوینی هم باعث رشد نمیشود.
در عوض آنچه رشد میکند و افزایش مییابد زکات است که اگرچه در ظاهر، دادن مال و کاستن از آن است اما در حقیقت سازوکار رشد اموال و داراییهاست.
نتیجه کاربردی: نظام بانکی غربی نتوانسته و نمیتواند منشأ رشد اقتصادی شود و اگر چپاول و استعمار غرب نبود هیچگاه تئوریهای اقتصاد ربوی آنها نمیتوانست برای آنها پیشرفتی به ارمغان آورد کما اینکه در حال حاضر نیز پس از سه قرن استعمار جهان، هم چنان فقر و بی خانمانی در غرب بیداد میکند.
دلالت سیاستی: توسعه فرهنگ زکات که در واقع استفاده از نیروهای متکثر مردمی در توزیع عادلانه امکانات و فرصتها است میتواند رشد مضاعف را برای اقتصاد کشور ایجاد کند، رشدی که نه متکی بر چپاول ملتها و نه تودهها است. در حالیکه متاسفانه در دو دهه گذشته تمرکز اصلی بر توسعه بانکهای خصوصی و از همه فاجعه بارتر ایجاد بازار پولی بین بانکی است که بیهیچ توجیه شرعی و فقهی نه تنها رشدی را برای کشور ایجاد نکرده که روز به روز تورم بیشتر و بیشتری را بر سفر مردم تحمیل کرده است. اگر قائل به تجربه هم باشیم باید از این مسیر باز گردیم و ریلهای اقتصادی کشور را تغییر دهیم.
🆔
@DrSaeedi