.
🔴 انسان از نگاه قرآن
📝 گزیده جلسه یازدهم
✅ گفتیم که قرآن ما را دعوت به فراگیری علم کرده است. علمی که یاد میگیریم باید ویژگیهایی زیر را داشته باشد:
🔹۱. خشیت آفرین باشد.
خشیت یعنی ترسی که از روی علم و آگاهی و درک هیبت و عظمت باشد.
در سوره فاطر آیه ۲۸ میفرماید: جز این نیست که اهل خشیت، عالمان هستند.
مراد آنهایی هستند که معرفتی را آموختند و در اثر این معرفت به آن هیبت و عظمت رسیدند، لذا دچار خشیت هستند.
🔹۲. همراه با تزکیه باشد.
در سوره جمعه آیهی ۲ فرمود: اوست که در میان مردم بی سواد، پیامبری از خودشان برانگیخت تا آیات او را بر آنان بخواند و آنان را [از آلودگیهای فکری و عملی] پاکشان کند و به آنان کتاب و حکمت بیاموزد، و آنان به یقین پیش از این در گمراهی آشکاری بودند.
🔹۳. همراه با عمل باشد.
در سوره جمعه آیهی ۵ فرمود: وصف کسانی که عمل کردن به تورات به آنان تکلیف شده است، آن گاه به آن عمل نکردند، مانند درازگوشی است که کتاب هایی را [که هیچ آگاهی به محتویات آنها ندارد] حمل می کند.
🔹۴. سبب رشد، ارتقاء و کمال شود.
در سوره کهف آیهی ۶۶ که در داستان جناب موسی و جناب خضر آمده است:
موسی به او گفت: آیا [اذن می دهی که] من تو را [به این هدف] پیروی کنم که از آنچه به تو آموخته اند، مایه رشدی به من بیاموزی؟
🔹۵. نافع باشد، یعنی منفعت داشته باشد.
در سوره بقره آیهی ۱۰۲ فرمود: و آنها چیزهایی را میآموختند که به ضررشان بود و سودی به ایشان نمیرساند.
🔹۶. یقینآور باشد.
در سوره نجم آیهی ۲۸ فرمود: و آنان را به این کار هیچ آگاهی و معرفت نیست. [آنان] فقط از گمان پیروی می کنند، و بی تردید گمان [انسان را] برای دریافت حق، هیچ سودی نمی دهد.
❇️ علمی که انسان میآموزد باید یقینی باشد. حرفی هم که انسان میزند باید یقینی باشد.
اگر حرف انسان یقینی نباشد مرتبهاش از پرندهای که قرآن در سوره نمل آیات ۲۰ تا ۲۲ در داستان جناب سلیمان نقل میکند، پایینتر است:
و [سلیمان] جویای پرندگان شد [و هدهد را در میان پرندگان بارگاهش نیافت] پس گفت: مرا چه شده که هدهد را نمیبینم [آیا هست و او را نمی بینم] یا از غایبان است؟ قطعاً او را عذابی سخت خواهم کرد یا [برای عبرت دیگر پرندگان] او را سر می برم، یا باید [برای غایب بودنش] دلیلی روشن برایم بیاورد. پس [هدهد] زمانی نه چندان دور درنگ کرد [و با شتاب بازگشت،] پس گفت: [ای سلیمان!] من به چیزی آگاهی یافته ام که تو به آن آگاهی نیافته ای، و [من] از [سرزمین] سبا خبری مهم و یقینی برایت آوردهام.
💢 از دیگر صفات انسان نامطلوب؛ ناتوانی و ضعف است.
در سوره نساء آیهی ۲۸ فرمود: خدا میخواهد مشکلات و سختیهای زندگی را بر شما آسان کند. چون شما ناتوانید.
🔸آیه به ناتوانی بشر اشاره میکند اما موضوع این ناتوانی چیست؟
آیات قبل از این آیه؛ احکام ازدواج را بیان میکند. ازدواج یکی از این خواستهها است که مبتنی بر قوهی شهوت است چون جذب منفعت است.
در آیات قبل از آن میفرماید: عدهای فقر دارید، نمیتوانید ازدواج مطلوب را انجام دهید. من احکامی را برای شما آوردم که اگر رعایت کنید به نتیجه میرسید اما طائفهای که هستند، اراده کردند پاسخ بیمرز و بیحد و حصر به این خواستههای شهوانی بدهند تا شما را دچار انحراف بزرگ کنند. خدا این را آسان کرد برای شما و احکام دیگری را وضع کرد چون شما ضعیفید.
▫️چون انسان در مقام پاسخ به قوهی شهویه ضعف دارد، لذا میخواهد آن را به هر شکلی پاسخ بدهد. به همین جهت دچار افراط در قوهی شهویه یعنی هرزگی میشود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
استاد سیدمحمدباقر علوی تهرانی
جلسه ۱۱ | شبـهای ماه مبارک رمضان
مسجد حضرت امیر علیه السلام
موضوع: انسان از نگاه قرآن
@Fares_ir