📌 اندیشکده‌ها به چند نوع تقسیم می‌شوند؟ (قسمت پنجم)
الف) تقسیم‌بندی بر اساس مخاطب خروجی‌های تولیدی
🔸۱. سفارش‌دهنده
اندیشکده‌هایی وجود دارند که مصرف‌کننده خروجی‌هایشان سفارش‌دهنده‌ها و حامی‌های آنها هسـتند. این اندیشکده‌ها محصول اندیشه‌ورزی و پژوهشی را برای همانی که به آنها ســفارش داده یا حمایت می‌کند، تولید می‌کنند. مســئله را هم قاعدتاً همان نهاد تعریف می‌کند. حالا این محصول ممکن است یک سند راهبردی یا سیاستی باشد، یا ممکن است محصولات دیگری باشد.
آفتی که این نوع اندیشکده‌ها را تهدید می‌کند، این است که آنها پشــتیبان نظرات حامیان و سازمان‌های متبوعشــان باشــند.
🔹۲. دولت
این نوع اندیشکده‌ها مشـتری خودشـان را نهادها و دستگاه‌های حاکمیتی تعریف کردند. معمولاً ســطح خروجی‌های آنها در ســطح راهبرد یا سطح عملیاتی و اجرایی است. تولید راه‌حل، سیاست و تصمیم برای دستگاه‌های حکومتی و دولتی می‌کنند و معمولاً چون دستگاه‌ها مشــتری یا حامی آنها نیســتند، تلاش بیشــتر از ســـمت اندیشکده‌هاست. یعنی مطلب تولید می‌شود و آنها تلاش می‌کنند برای اینکه محصــولاتشــان را به نهادهای اثرگذار و نهادهایی که مصرف‌کننده تولیدات آنها هســتند برسـانند.
🔸۳. جامعه نخبگانی و دانشگاهی
آنها مسـتقیماً برای دستگاه‌های دولتی و حکومتی سیاست تعریف نمی‌کنند. این اندیشکده‌ها باتوجه‌به اینکه معمولاً در شکل‌دهی به ســایر اندیشکده‌ها و جامعه نخبگانی تأثیر دارند، تمرکز روی آنها از منظر اعتقادی و ارزشی مهم و رشد دادن آنها مهم است. این نوع اندیشکده‌ها یک حرف و گفتمان و موضــوع و راه حلی را در جامعه نخبگانی ازاین‌جهت ترویج می‌دهند و تولید و پخش می‌کنند که چنانچه این گفتمان در جامعه نخبگانی ایجاد شود به طور طبیعی به دستگاه‌های حکومتی و دولتی و اثرگذار و تصمیم‌گیر خواهد رسید و خودبه‌خود آنها را وادار یا قانع خواهد کرد که راه‌حل مدنظر آنها را استفاده بکنند.
🔹4. نهادهای غیردولتی، خصوصی و مردمی
مجموعه‌هایی که مخاطب خودشــان سمن‌ها، نهادهای عمومی و بخش خصوصی قرار داده‌اند. کمتر در آنها راه‌حل‌های استراتژیک ملی تولید می‌شود. عمدتاً در برنامه‌های راهبردی بنگاهی، راهکارهای اقتصادی غیر ملی، سیاست‌های بخشــی و موضوعی کار می‌کنند.
🔸5. مردم
اندیشکده‌هایی که مخاطب خودشـــان را عموم مردم در نظر گرفتند. عمدتاً خروجی آنها اسناد و سیاست نیست. معمولاً اندیشکده‌هایی هستند که مطالبه‌گری یا ترویج و تسـهیلگری در پیاده شدن یک سیاستی را در دستور کار دارند. خروجی‌هایشان معمولاً خروجی‌های رسانه‌ای مخاطب‌پسند همچون برنامه‌های تلویزیونی، کلیپ‌ها و مسـتندات مختلف اسـت. این اندیشکده‌ها معمولاً کار پشـتیبانی سیاست‌ها یا نقد سیاست‌ها و فراهم‌کردن بسـتری برای ایجاد یک‌رشته راه‌حل را فراهم می‌کنند و در دستور کار دارند.
🔹6. ترکیبی
این پنج دست‌های که از منظر مخاطب و مصرف‌کننده بیان شــد، مجدد می‌توانند ترکیب شـوند و برخی از اندیشکده‌ها، ترکیبی از مخاطبان را در سـبد مخاطبان خودشـان دارند و خروجی‌هایشان بعضاً مخاطبان مختلفی را هدف قرار می‌دهد.
🖋 گردآوری شده توسط تیم محتوای جامعه اندیشکده‌ها