✅ به همت بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی،
📍 کرسی علمی ترویجی «مقایسه تطبیقی مفهوم سفر و زیارت در ادیان» برگزار شد
🔖 به همت بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی کرسی علمی ترویجی «مقایسه تطبیقی مفهوم سفر و زیارت در ادیان» برگزار شد.
🏷 پژوهشگر گروه ادیان و مذاهب اسلامی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در این جلسه که صبح دیروز در تالار شیخ طوسی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد، عنوان کرد: بیشتر محققان غربی زیارت را در مفهوم اخص و دینی آن سفر زائر به مکان مقدس با انگیزه دینی و در مفهوم گسترده‌تر با انگیزه غیر دینی نیز تعریف کرده‌اند، اما برخی ادیان همچون مسیحیت، اسلام و آیین سیک بر حضور قلبی زائر نزد مزور نیز تاکید کرده و اصرار بیش از حد بر سفر ظاهری را ضروری ندانسته‌اند.
🔸 علی اکبر چناری ادامه داد: با سیری در سپهر معانی مختلف لغوی و اصطلاحی زیارت در ادیان، سفر رکنی از ارکان زیارت است. در مجموع، سفر دو نوع است، سفر آفاقی و سفر انفسی. زائر چه سیر ظاهری داشته باشد و چه سیر درونی، چه با سفر فیزیکی در مکان مقدس حاضر شود و چه در سیر انفسی به وصال معشوق رسد، در هر دو صورت این حضور و رسیدن نیازمند طی سفر است.
🏷 وی افزود: تبیین جایگاه سفر در زیارت برای متولیان اماکن دینی از دو بُعد حائز اهیمت است، در بعد ظاهری باید تمام ملزومات و امکانات مورد نیاز زائر در سه مرحله پیش از سفر، حین سفر تا رسیدن به مکان مقدس، و بعد از سفر را فراهم نمایند. در بُعد باطنی نیز باید به تزکیه درونی زائر وادب حضور نزد مزور توجه کنند.
🏷 چناری با بیان اینکه سفر به مکان مقدس می‌تواند به عنوان رکنی از ارکان زیارت تعریف شود، گفت: ملزومات سفر باید از طرف متولیان اماکن مقدس به بهترین وجه برای زائر فراهم شود و این ملزومات شامل مقدمات قبل از سفر، حین سفر تا رسیدن به مکان مقدس و بازگشت زائر به موطن اصلی خود است. همچنین به نظر می‌رسد سفر باطنی نیز مستلزم نوعی حرکت است که همان تزکیه نفس و مشاهده و حضور نزد مزور است.
🏷 وی خاطر نشان کرد: با بررسی دقیق معانی واژگانی لغت زیارت در فرهنگ یهودی، مسیحیت، آیین هندو و بودا و سیک و همچنین تعاریف متعدد اصطلاحی این واژه، می‌توان گفت که مفهوم سفر و حرکت در معنای لغوی آنها وجود دارد.از این‌رو در این ادیان، زیارت تکیه بر سفر دارد.
🏷 این پژوهشگر تصریح کرد: زیارت در یک معنای کلی یعنی حضور نزد مزور همراه با قصد و اراده است این حضور می‌تواند از طریق سفر فیزیکی و یا سفر درونی (توجه قلبی به مزور) محقق شود، علاوه بر آن بودن نصوص متعدد در متون مقدس ادیان ابراهیمی و غیر ابراهیمی حکایت از اهمیت سفر در زیارت دارد و شمار توصیه‌ها بر زیارت نشان می‌دهد که همواره هدف زائران نقطه و مکانی بیرونی است.
🏷 وی خاطر نشان کرد: در واقع سفر به جنبه آیینی زیارت برمی‌گردد، به همین دلیل نمی‌توان سفر را از زیارت حذف کرد یا نادیده گرفت. در زیارت آنچه که مراد زائر است وصال به محبوب یا مزور است و نتیجه‌ای که از این سفر عاید زائر می‌شود، متناسب با جهان‌بینی دینی زائر متفاوت است. چه این وصال درونی باشد و چه بیرونی، رسیدن به مکان یا وصال محبوب نیازمند سفر و طی طریق است و این امر اهمیت سفر در زیارت را به خوبی آشکار می‌کند.
🏷 به گفته این پژوهشگر در دوره معاصر با توجه به رشد وسایل مختلف حمل و نقل و کاهش مشکلات سفر، پیروان ادیان مختلف اعم از ابراهیمی و غیرابراهیمی به زیارت ظاهری توجه بیشتری نشان داده‌اند تا جایی که صورت‌های جدیدتری از زیارت در بین مردمان رایج شده است.