🗓۲۲آبان۱۲۹۱/رحلت مجتهدمجاهد 🏳پیشرو و حامی متمم مشروطه 🏳آیت الله ملا عبدألله مازندرانی 💠رهبرانقلاب ‼️علمای بزرگی که مشروطیت را امضا کردند مثل مرحوم آخوند خراسانی و شیخ عبدالله مازندرانی و دیگران حرفشان این بود که میگفتند ما یک قدم، به آنچه که به حکومت اسلامی نزدیک است، نزدیکتر می‌شویم یعنی برای خاطر یک قدم، یک حکم اسلامی را، یک اصل را، در متمّم قانونِ اساسیِ دوران مشروطه گذاشتند؛ این چیزی بود که توسط شیخ فضل‌الله انجام شد! ۷۲/۵/۵ ‼️ در مشروطیت، نقش علما نقشی نیست که قابل مقایسه با نقش دیگران باشد. در سال‌های پیش از مشروطیت - یعنی سال‌های سلطنت مظفرالدین شاه - انجمن‌های پنهانی تشکیل میشد و نشست‌های گوناگونی بود که هم علما، هم غیرعلما بودند و آثار آنها در مشروطیت منعکس بود؛ منتها آن چیزی که مشروطیت را به ثمر رساند، این انجمن‌ها نبود؛ آن حضورِ مردمیای بود که جز با فعالیت و تأثیر علما امکان‌پذیر نبود؛ یعنی اگر فتوای آخوند نبود، فتوای آشیخ عبدالله مازندرانی و امثال اینها نبود، اصلاً امکان نداشت این حرکت در خارج تحقق پیدا کند. علاوه بر این‌که در همان کارهای دسته‌جمعىِ خواصی - نه عوامی - هم باز علما نقش غالب را داشته‌اند. شما نگاه کنید ببینید در همان وقتی که انجمن‌های مشروطیت - یعنی انجمن‌های بعد از فرمان - تشکیل شد، مؤثرترین آدم‌ها در مهم‌ترین مراکز کشور، علمایند. انجمن تبریز را ببینید، انجمن مشهد را ببینید، انجمن رشت را ببینید؛ اینها جاهای حساسند که عناصر اصلی و مؤثرشان، علما هستند. بنابراین، نقش روحانیت در مشروطیت، نقشی نیست که قابل انکار باشد! ۸۵/۲/۹ #نشربامنبع @Jahade_tabeini