📚 بررسی جریانهای مارکسیستی
✍🏼 قسمت ۲۸
🔰 ادامه بررسی مرامنامه حزب توده...
نوع کنش سیاسی حزب توده در فضای سیاسی ایران از ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۷ که رسما توسط پهلوی دوم غیرقانونی اعلام شد، کماکان پایبندی به همین مشی غیر خشن و نفوذ در ساختارهای حکومتی بوده است. حزب توده در این سال‌ها سعی کرد با اتخاذ مشی پارلمانتاریستی، خود را به صورت قانونی وارد ساختار قدرت کند که نمونه بارز آن را می‌توان در انتخابات مجلس شورای ملی چهاردهم مشاهده کرد که هشت تن از اعضای حزب توده به مجلس راه یافتند.
♦️اوج قدرت نمایی حزب توده در ایران در دهه های ۲۰ و ۳۰ است. یعنی دورانی که مقارن با حکومت استالین در شوروی است. با کمی دقت می‌توان ردپای اندیشه و مرام استالین را در مواضع حزب توده در دو دهه یاد شده دید. همین مواضع و کنش‌ها تاثیراتی را نیز بر فکر سیاسی ایران معاصر بر جای گذاشت. معروف‌ترین نظریه استالین نظریه سوسیالیسم در یک کشور بود که طی سال‌های ۱۹۲۴ تا ۱۹۴۷ موضوع مشاجرات شدید وی با لئون تروتسکی مدافع نظریه انقلاب دائمی را شکل می‌داد.
مفهوم سوسیالیسم در یک کشور از مشاجرات دوران اولیه انقلاب پدید آمد و به موجب آن استدلال می‌شد که انقلاب تنها در صورتی می‌تواند مصون باشد که جزئی از جنبش انقلابی جهانی را تشکیل دهد، زیرا روسیه به علت عقب‌ماندگی نمی‌تواند این راه را به تنهایی بپیماید. با توجه به عدم‌وقوع انقلابی دیگر و افول جنبش انقلابی در سطح جهان، استالین استدلال کرد عجالتا می‌توان نظام سوسیالیستی را در روسیه ایجاد کرد.
🔹این نظر در مقابل نظریات روشنفکرانی چون تروتسکی، زینوویف و کامنف عرضه می‌شد. سرانجام استالین در فوریه ۱۹۳۱ به‌طور رسمی در یک سخنرانی در جمع مدیران صنعتی از نظریه «سوسیالیسم در یک کشور» دفاع کرد.
با توجه به هماهنگی حزب توده با مواضع و خط‌مشی‌های حکومت شوروی استالینی، تاثیر نظریه استالین بر حزب توده کاملا مشهود است. پررنگ شدن خطوط ناسیونالیسم و نیز تاثیرپذیری حزب توده در حوزه کنش سیاسی از میهن‌پرستی استالینی و فاصله گرفتن این حزب از انترناسیونالیسم یا همان جهان وطنی (به‌عنوان یک اصل خدشه‌ناپذیر در مارکسیسم ارتدوکس) نشان از تاثیرپذیری این حزب از نظریه «سوسیالیسم درون یک کشور» استالین داشت که به نوبه خود موجب توجه حزب توده به ناسیونالیسم شد و یکی از تاثیرات مهم این حزب را بر فکر سیاسی در ایران معاصر رقم زد.
🔸بیژن جزنی در تاریخ سی‌ساله ایران نیز یکی از مهم‌ترین اشتباهات حزب توده را در ابتدا "تبعیت بی‌قید و شرط از سیاست شوروی و رویگردانی از انترناسیونالیسم پرولتری" می‌داند. ادامه دارد...
#بررسی_جریانهای_مارکسیستی
🆔 @Jarianshenasi