بسم الله الرحمن الرحیم ادامه تفسیر آیه ۱۰۴ سوره آل عمران از نکته ها ۵ ـ آیا امر به معروف و نهى از منکر موجب سلب آزادى است؟ در پاسخ این سؤال باید گفت: با این که به طور مسلّم زندگانى دسته جمعى براى افراد بشر فوائد و برکات فراوانى دارد و حتى این نوع مزایا انسان را وادار به زندگانى اجتماعى کرده است. ولى در مقابل آن، محدودیت هائى نیز براى او به بار مى آورد، و چون در برابر فوائد بى شمار زندگى دسته جمعى ضرر این نوع محدودیت ها جزئى و ناچیز است. لذا بشر از روز اول تن به زندگى اجتماعى داده و محدودیت ها را پذیرفته است، و از آنجا که در زندگى اجتماعى سرنوشت افراد به هم مربوط👌👌 است، و به اصطلاح، افراد اجتماع در سرنوشت یکدیگر اثر دارند،👌👌 حق نظارت در اعمال دیگران حق طبیعى و خاصیت زندگى دسته جمعى است، چنانچه این مطلب به طرز جالبى در حدیثى که سابقاً از پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) نقل کردیم، آمده است. بنابراین، انجام این فریضه نه تنها با آزادى هاى فردى مخالف نیست، بلکه وظیفه اى است که افراد در مقابل یکدیگر دارند. ۶ ـ آیا امر به معروف و نهى از منکر ایجاد هرج و مرج نمى کند؟ سؤال دیگرى که در اینجا مطرح مى شود این است که: هر گاه بنا شود همه مردم در وضع اجتماع دخالت کرده و بر اعمال یکدیگر نظارت کنند، هرج و مرج و برخوردهاى مختلف در جامعه ایجاد مى گردد، و با مسأله تقسیم وظائف و مسئولیت ها در اجتماع مخالف است.؟ در پاسخ این سؤال باید گفت: از بحث هاى گذشته این حقیقت روشن شد که امر به معروف و نهى از منکر داراى دو مرحله است: 🟡مرحله نخست که جنبه عمومى 👌دارد، شعاع آن محدود است، و از تذکر و اندرز دادن و اعتراض و انتقاد نمودن و مانند آن تجاوز نمى کند،👌 مسلماً یک اجتماع زنده، باید تمام نفراتش در برابر مفاسد داراى چنین مسئولیتى باشند. 🟡ولى مرحله دوم که مخصوص جمعیت معینى است و از شئون حکومت👌 اسلامى محسوب مى شود، قدرت بسیار وسیعى دارد، به این معنى که اگر نیاز به شدت عمل و حتى قصاص و اجراى حدود باشد، این جمعیت اختیار دارند که زیر نظر حاکم شرع و متصدیان حکومت اسلامى انجام وظیفه کنند. بنابراین، با توجه به مراحل مختلف امر به معروف و نهى از منکر، و حدود و مقررات هر یک، نه تنها هرج و مرجى در اجتماع تولید نمى شود، بلکه اجتماع از صورت یک جامعه مرده و فاقد تحرک بیرون آمده به یک جامعه زنده تبدیل مى گردد. ادامه دارد... تفسیر نمونه جلد سوم صفحه ۵۹