#فقها #علمای_فقه 🔸 روش فقهی شهید ثانی ◽️ شهید ثانی را باید پایه گذار مکتبی رجالی دانست که در طول تاریخ فقه مورد توجه فقیهان بوده و در دوره اخیر نیز مرحوم آیت اللّه خوئی برخی از امتیازات این مکتب فقهی را برتابیده و درنظر داشته است. 🔻 نکات مورد توجه در شیوه استنباط؛ ▫️ پایبندی به تنویع روایات روشن است که متقدمان و متأخران شیعه به گونه‌ای متفاوت باهم حدیث را تقسیم می‌کرده‌اند؛ حدیث متقدمان را به گونه ثنایی صحیح یا ضعیف می‌دانسته‌اند، در حالی که متأخران حدیث را چهار قسم می‌شمرده‌اند. متقدمان تا دوره علامه حلی بر احراز صدور روایت از معصوم می‌کوشیده‌اند، در حالی که متأخران بر سند تکیه می‌کرده‌اند و سند را برمی‌رسیده‌اند و تنها آن را راه احراز صدور روایت از معصوم می‌دانسته‌اند. شهید نیز رویکرد متأخران را پذیرفته بود. فقیهان بعد نیز به تقسیم‌بندی حدیث بر چهار نوع توجه می‌کردند. ▪️ تضعیف روایات مضمر، مشترک و موثق در تعریف حدیث مضمر گفته‌اند که نام معصوم در آن مشخص نیست، بلکه با ضمیر به او اشاره شده است، مانند (قلت له) و (سئلت عنه). شهید ثانی و قبل از او شهید اول مضمر را مطلقاً حجت نمی‌دانند، ولی سایر فقها بین مضمرها تفصیل داده‌اند. ▫️ عدم حجیت حدیث موثق از نظر شهید ثانی حدیث موثق حدیثی است که در طریق آن کسی باشد که اصحاب بر توثیق او تصریح کرده‌اند، ولی عقیده او فاسد است؛ به دلیل پیروی‌اش از فرق مخالف امامیه اگرچه شیعه باشد و مهم آن است که اصحاب بر توثیق او تصریح کرده باشند؛ چون به توثیق مخالفان اعتباری نیست و درباره عمل بدان شیخ طوسی به آن عمل کرده است، ولی محقق حلی و علامه حلی و پیروان آن‌ها بدان عمل نکرده‌اند. ▪️ بی اعتنایی به شهرت شهید ثانی هرگز به شهرت وقعی نمی‌نهاد. او شهرت را جبران ضعف سند نمی‌دانست. وی در کتاب (الرعایة) در بحث حجیت خبر ضعیف به حجیت شهرت و اهمیت جایگاه آن پرداخته است. او فرموده: اما درباره روایت ضعیف اکثر فقهای معتقد که بدان نباید مطلقاً عمل کرد؛ زیرا بنابر امر خداوند در قرآن درباره خبر فاسق باید جست وجو کرد و از این‌رو آن خبر مردود است، ولی عده‌ای دیگر از فقها آن را اجازه داده‌اند. ▫️ بررسی متن روایات براساس قواعد کلی فقه شهید ثانی متن روایات را با کمک و مطابقت قواعد کلی شناسایی و بررسی می‌کند. مراد از قواعد کلی کلیاتی است که اثبات آن در فقه محرز شده و شاید فقیهان آن را به منزله موافقت و مخالفت سنت یاد می‌کنند. ▪️ ضرورت تتبع درباره حدیث گستره اطلاعات شهید ثانی در مورد احادیث نکاتی را می‌نماید که کمتر در سایر کتاب‌ها یافت می‌شود. از قواعدی که شیعه در مورد نقل حدیث تذکر داده، آن است که گاهی یک روایت را محمد بن یعقوب کلینی در کافی با سند صحیح آورده که همان حدیث را شیخ طوسی با سند غیرصحیح ذکر کرده است؛ زیرا طوسی آن را از طریق دیگری آورده که کلینی آن طریق را لحاظ نکرده است و چون فقها بیش‌تر در مورد روایات فقهی با تهذیب الاحکام سر و کار داشته‌اند، حدیث را بنابر نسخه تهذیب الاحکام لحاظ کرده‌اند و آن را ضعیف شمرده‌اند، در حالی که این حدیث در نقل الکافی صحیح آمده است. شهید در ذیل روایتی که در دو کتاب فوق آمده می‌گوید: بدان که طریق روایت در تهذیب الاحکام ضعیف است؛ زیرا در سلسله سند آن راویانی وجود دارند که حال آن‌ها شناخته شده نیست و ظاهر کلام اصحاب براساس همین حدیث تهذیب الاحکام است. 📔 به کانال فقه و اصول بپیوندید! 🆔 @Doroos12