۵ نکته دربارۀ فعل پیشوندی
۱) تعریف
فعلی که از ترکیب یک پیشوند و یک فعل ساده ساخته شده باشد «فعل پیشوندی» نام دارد: برگشتن (بر- + گشتن)، بازداشتن (باز- + داشتن)، دریافتن (در- + یافتن)، فراگرفتن (فرا- + گرفتن)، وارفتن (وا- + رفتن)، وررفتن (ور- + رفتن).
۲) معنا و نقش
پیشوندهای فعلی دو نقش دارند؛ یا معنای جدیدی به فعل میدهند یا فقط معنای فعل را مؤکد و تقویت میکنند.
۲-۱)
معنای جدید: «بازگشتن» و «فراگرفتن» که با «گشتن» و «گرفتن» فرق میکنند.
۲-۲)
تأکید و تقویت معنا: «برانگیختن» و «برافراشتن» که فقط «انگیختن» و «افراشتن» را مؤکد و تقویت کردهاند.
۳) فاصلهگذاری
پیشوندهای فعلی همیشه بیفاصله نوشته میشوند:
- «دریافتن»: درمییابم، درمییابی، درمییابد، درمییابیم، درمییابید، درمییابند
- «فراگرفتن»: فراگرفتم، فراگرفتی، فراگرفت، فراگرفتیم، فراگرفتید، فراگرفتند
یادآوری:
۱) اگر عنصری بین پیشوند و فعل قرار گرفت، همگی بافاصله نوشته میشوند:
- فرا
باید گرفت؛
- در
خواهد یافت؛
- بر
که گشت (= «وقتی برگشت»).
۲) ضمیرهایی که پس از پیشوند میآیند با نیمفاصله نوشته میشوند و کاربردشان غیررسمی است: بَرِشداشت، بَرِتمیگردونم، و ... .
#دستورزبان #فاصلهگذاری
۱۴۰۲/۰۶/۰۵
سید محمد بصام
Matnook.com
@Matnook_com