کوشیار گیلانی
📍کیا ابوالحسن کوشیار بن لبّان باشهری گیلانی یا دیلمی (حدود ۹۴۰–۱۰۱۰ میلادی / ۳۳۰–۴۰۰ هجری) دانشمند برجسته ایرانی ریاضیدان و ستارهشناس و طراح ابزارهای اخترشناسی از اهالی گیلان بود او در گسترش علم ریاضیات و ستاره شناسی در ایران و جهان اسلام و حتی اروپا و دوره های بعد در دوران شکوفایی اسلامی و پس از آن نقش مهمی داشته است. کاربرد تابع تانژانت، شرح کامل دستگاه شصتگانی و نوشتن اعداد صحیح و کسری از کارهای اوست.
📍وی منجم باشی وشمگیر و قابوس بن وشمگیر بود. ریاضیدان نامی ابوالحسن علی بن احمد نسوی شاگرد وی بود.
📍کوشیار معاصر و همنشین ابوریحان بیرونی بود. سعدی در باب چهارم بوستان او را دانای گردنفراز خواندهاست. لقب کیا در نام او در گیلان برای سیاستمردان و دانشمندان بزرگ بهکار میرفته است.
📍کتاب مهم او «اصول حساب هندسی» به زبانهای گوناگون ترجمه شدهاست.
📍نوشتار اخترشناسی او «زیج جامع» است در این کتاب طول اوج خورشید و جدول مختصات ستارگان ثابت را محاسبه کردهاست.
📍کوشیار در ابداع شکل مغنی (قضیهٔ سینوسها) سهیم بوده و بنا به گفته بیرونی نام شکل مغنی را او برای این قضیه اختیار کردهاست.
📍کوشیار دیلمی از نخستین کسانی بود که تابع ظل (تانژانت) را بهکار برد.
📍کوشیار دانش مثلثات را که از سوی بوزجانی و بتانی پایهریزی شده بود گسترش داد و جدولهای مثلثاتی آنان را تکمیل کرد.
#مشاهیر_گیلان
#نهضت_شهر
@Nehzat_Shahr