شماره دو 🎙 آیت‌الله احمد مبلغی 🔸کاربرد هوش مصنوعی در فرآیند اجتهاد ♦️ ارتکازی که وجود دارد مجتهد چطور در مناسبات، حکم و موضوع را بشناسند؛ مجتهد دنبال آن است که استظهار عرفی کنید؛ اگر قرار است از جمعی استظهار پیدا کند باید این جمع را درک کند. این عمل استظهار را انسان است که انجام می‌دهد و ماشین نمی‌تواند انجام دهد؛ ♦️ محیط سازی عمل انسانی است؛ مثلا پیوندی میان این روایت و روایت‌های دیگر است، ولو این‌که در موضوع خاصی نیست. اینجا باید خودت را جای عرف بگذاری. این نکته و احتمالات آن برای فقیه رخ می‌دهد نه برای دستگاه؛ از دستگاه فقط برای افزایش دامنه می‌توانید استفاده کنید. ♦️ انسان محل شکل‌گیری قطع یا ظن معتبر است؛ در اجتهاد ما یا به قطع می‌رسیم یا ظن و این برای انسان موضوعیت دارد نه برای ماشین‌. اجتهاد برآیند مطالعه چندگانه است که این‌ها تخصصی هستند؛ ما در اجتهاد باید نتایج کیفی را بهم متصل کنیم. در اجتهاد، هم مطالعات تحلیلی هست هم فرا تحلیلی؛ مطالعات فراترکیبی در انسان فقط رخ می‌دهد. و فقط انسان می‌تواند این گمان‌ها را بهم مرتبط کند و به یک نتیجه کیفی برسد. حتی اگر شما بگویید بخش‌هایی را ماشین می‌تواند انجام دهد؛ شما نمی‌توانید حکم بدهید که همه را ماشین انجام دهد. ♦️اگر شما بپذیرید که اجتهاد بر اساس تطبیق و تفسیر حرکت می‌کند، اگر رابطه انسان با تفسیر را منقطع کنید آیا چنین نیست که بسیاری از ضررهایی که انسان در ذهن دارد را کنار گذاشته‌اید؟ پاسخ این است اگر انسان‌ها به‌خاطر اندیشه‌های پیشینی دچار خطا می‌شود نباید کل مبانی را قطع کنیم؛ بلکه باید فرآیندها را برای غلط کمتر مهیا کنیم. ممکن نیست همه آن چیزهای متراکمی که در ذهن فقیه است را به ماشین بدهید. 🌐 دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی مرکز ملی فضای مجازی 🆔 @oisc_majazi