#خطاهای_پژوهشی_81
#فرهنگ_مهروش
🔹در نوشتۀ پیشینم دربارۀ خطاهای مکرر، بر این تأکید کردم که باید با مطالعۀ منابعی همچون دائرةالمعارفها در همان مرحلۀ طراحی پژوهش برای شناخت مفاهیم و موضوعات مرتبط با بحث تلاش کرد. اکنون میخواهم برای دفاع از این معنا مثالهایی از مطالعات خود بیاورم.
به خاطر دارم زمانی که قرار بود مقالۀ «برادری» را برای دائرةالمعارف بزرگ اسلامی بنویسم (حدود سال 1380ش)، استاد آقای دکتر پاکتچی به من توصیه کردند مقالۀ دائرةالمعارف بریتانیکا دربارۀ «فراترنیته» (برادری، یکی از شعارهای مهم انقلاب کبیر فرانسه) را هم بخوانم. من آن موقع بسیار تازهکار بودم. بااینحال، این توصیه سبب شد ذهن من با ابعاد سیاسی انگارۀ برادری نیز درگیر شود.
زمانی که میخواستم دربارۀ کوه رضوی و جایگاه نمادین آن در فرهنگ اسلامی مطالعه کنم، چندین مقاله را در دائرةالمعارفهای دینشناسی مختلف دربارۀ جایگاه کوهها در ادیان مختلف خواندم. مثلاً، مقالۀ «کوه» در دائرةالمعارف دین و اخلاق ویراستۀ میرچا الیاده. فکر میکنم این قبیل مطالعات ذهن مرا برای تحلیل ابعاد مختلف مسئله آمادهتر کرد. شاید اگر این مطالعات نبود، من به این تحلیل نمیرسیدم که باور به حضور قائم (ع) در کوه رضوی به سبب آن است که کوه رضوی را نقطۀ اتصال زمین و آسمان میدانستهاند.
من از آن پس همواره از این شیوه استفاده کردهام و در همان مراحل آغازین مطالعه در یک زمینه، وقتی را نیز برای توسعۀ مطالعات میانرشتهای و اطلاعات عمومی و دائرةالمعارفی در آن زمینه صرف میکنم. فکر میکنم انجام این کار برای داشتن تصوری واضح از موضوع، زمینۀ بحث، دغدغهها و نیازهای دانشمندان در آن زمینه و محصولی که ما در رشتۀ خودمان میتوانیم برای پاسخگویی به آن دغدغهها و نیازها ارائه کنیم ضروری است.
#فرهنگ_مهروش
@quranhadithresearches