✅ #روزبرگ_شیعه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِمِ
موضوع: «#اسلام و #مقام_معلم»
تاریخ: ۱۴۰۲/٠٢/١٢
✍️ مناسبت روز: امروز سالروز شهادت استاد مرتضی #مطهری (ره) و #روز_معلم است، لذا ضمن گرامی‌داشت مقام بلند «تعلیم و تربیت» و با سلام و صلوات بر روح بزرگ #معلم ایران اسلامی استاد #شهید_مطهری، سخن خود را آغاز می‌نمائیم؛
خداوند متعال در نخستین آیات قرآن کریم که بر قلب مبارک پیامبر اعظم خود نازل نموده، به مقام معلمی به عنوان جلوه‌ای از قدرت لایزال الهی اشاره کرده و خود را به‌عنوان معلم و تعلیم‌گر معرفی نموده: «الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ» و از آن مهم‌تر این‌که معلم بودن خود را بلافاصله پس از آفریدگار بودن و آفرینش بالاترین شاهکار خلقت یعنی انسان آورده است: «اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ، خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ»؛ بنابراین می‌توان گفت مقام معلمی، بعد از مقام آفرینش و خلقت قرار دارد؛
برخی از مفسرین نیز با نگاهی دیگر در تفسیر این آیه آورده‌اند که خدای تعالی، بیان خلقت را از «عَلَق» (خون بسته) که پست ترین چیز است شروع کرده: «خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ» و سپس به «تعلیم» که بالاترین مراتب خلقت است ختم نموده است: «الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ». [تعلیم و تعلم از دیدگاه شهید ثانی و امام خمینی(ره)، ص٧و٨]؛
همچنین خداوند رحمان و رحیم در مقام رحمانیت و بخشندگی عام و همه‌گیر خود نیز از تعلیم و آموختن سخن به میان آورده: «الرَّحْمَنُ، عَلَّمَ الْقُرْآنَ»، (الرحمن/١و٢)؛ تا بشریت بدانند که مقام معلمی، نشأت گرفته از مقام رحمانیت خداوند است و بی‌شک معلم نیز برای تعلیم دیگران، نیازمند مهربانی و بخشندگی است؛ [هزار و یک نکته از قرآن کریم، ص ۵٧٢]؛
البته مقام معلمی، آنقدر بالا و والاست که خداوند به همین دو آیه‌ی عظیم هم بسنده نکرده و در آیات متعدد بر مقام معلم و تعلیم‌گر بودن خود تأکید نموده است؛
✍️ پس از خداوند جَلَّ جَلالُه و عَظُمَ شَأنُه، بزرگترین پیامبر الهی نیز، دلیل بعثت خود را تعلیم دادن و خود را با مقام بلند معلمی معرفی می‌نماید:
«إِنَّما بُعِثتُ مُعَلِّماً؛ همانا من، (معلم هستم و) برای تعلیم دادن، مبعوث شدم».[کنزالعمال، ح ٢٨٨٧٣]؛
و در روایت دیگر نیز تعليم‌گری را نشأت گرفته از بخشندگی دانسته و فرموده‌اند: «بخشنده‌ترین شما پس از من، کسی است که دانشی بیاموزد، آن‌گاه دانش خود را بپراکند». [میزان‌الحکمه، ح ١٣٨٢۵]؛
و سپس درباره حق معلم بر شاگرد فرمودند: «بدان از هر کس که حرفی آموختی، بنده او شده‌ای!» [عوالی اللئالی، ج ١، ص ٢٩٢]؛ و در ادامه نیز دست به دعا برای معلمان بلند کرده و فرمودند: «خدایا! آموزگاران را بیامرز، عمرشان را دراز کن و کسبشان را با برکت قرار ده» [تاریخ بغداد، ج٣، ص۶۴]؛
✍️ اهل بیت عصمت و طهارت (ع) نیز همواره بر اهمیت تعلیم و تعلم، و مقام بلند معلمی تأکید نموده‌اند که در این مجال به چند روایت اشاره می‌نمائیم:
⬅️ امیرالمؤمنین (ع): «به احترام پدر و مادر و معلمت از جای برخیز، گرچه فرمانروا و پادشاه باشی». [غررالحکم و دررالکلم، ح 2341]؛
⬅️ امام سجاد(ع): «حق استاد تو این است که بزرگش داری و محضرش را محترم شماری و با دقت به سخنانش گوش بسپاری و روی خود را به او کنی و با او (هرگز) بلند سخن نگویی». [من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 620]؛
⬅️ امام صادق(ع): «در پیشگاه معلمی که از او دانش می‌آموزید، فروتن باشید»
[الکافی، ج ١، ص ٣۶]؛
✍️ از آنچه گذشت، نتیجه می‌گیریم که تعلیم‌گری از شئون خداوندی است که حضرت باریتعالی این موهبت الهی را به پیامبران و اولیای پاک خویش ارزانی کرده است تا مسیر هدایت را به بشر بیاموزند و بر همین اساس «تعلیم و تعلم» از سنت‌های نیکوی آفرینش دانسته شده؛ و آدمی نیز می‌تواند با پذیرش این مسئولیت بزرگ، نام خود را در قالب واژه مقدس «معلم» و در زمره هدایت‌کنندگان بشری و در مقام بلند آن‌ها ثبت و ضبط نماید؛
برهمین اساس در فرهنگ انسان‌ساز اسلامی، «معلمی» کاری پرافتخار و دارای مقامی والاست که گستره و شعاع او، از سطح کلاس و مدرسه فراتر است و جامعه و ملت و بلکه همه بشریت را در بر می‌گیرد؛ چنان‌که براساس آیه ٣٢ سوره مبارکه مائده: «نجات و هدایت یک فرد، با زنده کردن همه افراد بشر برابر بوده، همچنان که نابودی و گمراه ساختن یک فرد همانند نابود کردن تمام بشریت است.
در پایان در برابر تمامی عالمان، معلمان، آموزگاران، و تعلیم‌گران علم و دانش، سر تعظیم فرود آورده و امیدواریم که همواره در مسیر هدایت بشریت، موفق و مؤید و منصور باشند.
https://eitaa.com/ROOZBARG