🔰 مستند #کودتای_خزنده_در_سپاه را به طور مختصر با خوانشی از مقاله‌ای از #استفان_والت تحلیل می‌کنم.
چند وقت پیش یک مقاله از والت تحت عنوان "قدرت‌های بزرگ بر اساس جنگ‌های بزرگ‌شان تعریف می‌شوند" را مطالعه کردم
🔸به نظرم پروژه #حسین_باستانی در مورد جنگ بیش از آنکه افشاگری‌های دلسوزانه و حتی با اغراض سیاسی باشد، پروژه‌ای برای تشکیک مبنایی ملت در مورد یکی افتخار برانگیزترین رویدادهای تاریخ معاصر ایران است.
🔹۸ سال جنگ با عراق یکی از صفحات پر غرور برای ایرانیان است که قدرت مادی و معنوی منطقه‌ای ایران به طور مستقیم از آن نشات می‌گیرد. تجارب برآمده از جنگ چه در حوزه دیپلماسی و چه در حوزه نظامی بنیان قدرت نظامی ایران را تشکیل می‌دهد.
🔻اما #باستانی چطور به دنبال ضربه زدن به این سرمایه بزرگ است؟
🔸برای جواب از نظریه والت استفاده می‌کنیم، او معتقد است که‌خاطرات جمعی مشترک یک ملت همانند جنگ، بر روی سیاست خارجی و نظامی دولت آن ملت تاثیر زیادی دارد و آن را شکل می‌دهد.
🔹 او معتقد است که اگرچه مولفه هایی مانند قدرت نسبی، جغرافیا، نوع رژیم و نظام سیاسی، ویژگیهای رهبران، ایدئولوژی و... از منابع تاثیرگذار در سیاست های خارجی و نظامی هستند، ولی عامل دیگر تحت عنوان "جنگ بزرگ" وجود دارد که دولتهای مختلف با هر جهان بینی و جایگاهی را وادار به اتخاذ سیاست‌های خارجی و نظامی بر مبنای تجارب بر آمده از آن جنگ میکند. به عبارت دیگر او معتقد است که جنگها، خاطرات جمعی مشترک یک ملت هستند که حتی عقلانیترین رهبران را نیز تحت تاثیر قرار می دهند و باعث می‌شوند که آنها حتی سالهای سال پس از جنگ بزرگ‌شان سیاست‌های نظامی و خارجی کشورشان را بر مبنای آن تنظیم کنند. او برای اثبات ادعای خود، تاثیرات جنگ‌های بزرگ کشورهایی مانند آمریکا، ژاپن، روسیه و چین را مورد بررسی قرار داده و معتقد است که برای مثال با وجود اینکه ۷۰ سال از جنگ جهانی دوم فاصله گرفته‌ایم ولی این جنگ کماکان اثرات خود را به انحاء مختلف بر روی سیاست نظامی و خارجی این کشورها میگذارد و در این باره چنین می‌گوید:"یک جنگ خاص تبدیل به رویدادی عبرت‌انگیر می‌شود که الهام بخش بسیاری از رفتارهای متعاقب آن می‌شود. که مستقل از قدرت نسبی کشورها،نوع رژیم و ویژگی منحصر به فرد رهبران آن است."
🔹حسین باستانی و همکارانش به خوبی از قدرت این خاطره‌های جمعی مشترک در مورد جنگ میان ایرانیان آگاه است، و به خوبی می‌داند قاطبه مردم و نخبگان ایران بر مبنای جنگ ۸ ساله، افزایش قدرت نظامی ایران را یک اصل ضرور و بدیهی می‌دانند.
🔹 او با کلاژهای خود در مستند اولا اطلاعات ناقص و مغرضانه به مخاطب می‌دهد، ثانیا در پروژه خود به‌دنبال از بین بردن این خاطره جمعی مشترک غرورانگیز و در بسیاری از موارد موفقیت آمیز بوده است.
🔸اگر با نگرش والت نگاه کنیم، باستانی می‌خواهد این‌طور نشان دهد، ای مردم ایران نه آن سیاست‌های زمان جنگ درست بود و نه قدرت نظامی امروزی برآمده از آن. در واقع هدف او این است که مشروعیت قدرت نظامی امروز ایران را که از جنگ ۸ ساله سرچشمه می‌گیرد را از بین ببرد و بگوید چون مبنا غلط بود تالی و بنا نیز غلط است.
🔻 میرجواد میرگلوی‌بیات، دانشجوی سال آخر دوره دکتری مطالعات منطقه‌ای دانشگاه تهران