#سوره_بقره آيه ١٨٧- شأن نزول: 💙از روايات اسلامى چنين استفاده مى‌شود كه در آغاز نزول حكم روزه، مسلمانان تنها حق داشتند قبل از خواب شبانه، غذا بخورند، چنانچه كسى در شب به خواب مى‌رفت سپس بيدار مى‌شد خوردن و آشاميدن بر او حرام بود. 💙 و نيز در آن زمان آميزش با همسران در روز و شب ماه رمضان مطلقا تحريم شده بود. يكى از ياران پيامبر صلّى اللّه عليه و آله به نام «مطعم بن جبير» كه مرد ضعيفى بود با اين حال روزه مى‌داشت، هنگام افطار وارد خانه شد، همسرش رفت براى افطار او غذا حاضر كند بخاطر خستگى خواب او را ربود، وقتى بيدار شد گفت من ديگر حق افطار ندارم، با همان حال شب را خوابيد و صبح در حالى كه روزه دار بود براى حفر خندق (در آستانه جنگ احزاب) در اطراف مدينه حاضر شد، 💙 در اثناء تلاش و كوشش به واسطه ضعف و گرسنگى مفرط بيهوش شد، پيامبر بالاى سرش آمد و از مشاهده حال او متأثر گشت. 💙و نيز جمعى از جوانان مسلمان كه قدرت كنترل خويشتن را نداشتند شبهاى ماه رمضان با همسران خود آميزش مى‌نمودند. 💙در اين هنگام آيه نازل شد و به مسلمانان اجازه داد كه در تمام طول شب مى‌توانند غذا بخورند و با همسران خود آميزش جنسى داشته باشند. برگزیده تفسیر نمونه - 1، صفحه 166 تفسير: 💜توسعه‌اى در حكم روزه-چنانكه در شأن نزول خوانديم در آغاز اسلام آميزش با همسران در شب و روز ماه رمضان مطلقا ممنوع بود، و همچنين خوردن و آشاميدن پس از خواب و اين شايد آزمايشى بود براى مسلمين و هم براى آماده ساختن آنها نسبت به پذيرش احكام روزه. اين آيه كه شامل چهار حكم اسلامى در زمينۀ روزه و اعتكاف است نخست در قسمت اول مى‌گويد: «در شبهاى ماه روزه آميزش جنسى با همسرانتان براى شما حلال شده است» (أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيامِ الرَّفَثُ إِلى نِسائِكُمْ) . 💜 سپس به فلسفۀ اين موضوع پرداخته، مى‌گويد: «زنان لباس شما هستند و شما لباس آنها» (هُنَّ لِباسٌ لَكُمْ وَ أَنْتُمْ لِباسٌ لَهُنَّ) . 💜 لباس از يكسو انسان را از سرما و گرما و خطر بر خورد اشيا به بدن حفظ مى‌كند، و از سوى ديگر عيوب او را مى‌پوشاند. و از سوى سوم زينتى است براى تن آدمى، اين تشبيه كه در آيه فوق آمده اشاره به همۀ اين نكات است. 💜سپس قرآن علت اين تغيير قانون الهى را بيان كرده مى‌گويد: «خداوند مى‌دانست كه شما به خويشتن خيانت مى‌كرديد (و اين عمل را كه ممنوع بود بعضا انجام مى‌داديد) خدا بر شما توبه كرد، و شما را بخشيد» (عَلِمَ اللّهُ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَخْتانُونَ أَنْفُسَكُمْ فَتابَ عَلَيْكُمْ وَ عَفا عَنْكُمْ) . 💜آرى! براى اين كه شما آلودۀ گناه بيشتر نشويد خدا به لطف و رحمتش اين برنامه را بر شما آسان ساخت و از مدت محدوديت آن كاست. 💜 اكنون كه چنين است با آنها آميزش كنيد و آنچه را خداوند بر شما مقرر داشته طلب نماييد » (فَالْآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَ ابْتَغُوا ما كَتَبَ اللّهُ لَكُمْ) . 💜سپس به بيان دومين حكم مى‌پردازد و مى‌گويد : «بخوريد و بياشاميد تا رشتۀ سپيد صبح از رشتۀ سياه شب براى شما آشكار گردد» (وَ كُلُوا وَ اشْرَبُوا حَتّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ) . 💜 بعد به بيان سومين حكم پرداخته مى‌گويد: «سپس روزه را تا شب تكميل كنيد» (ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيامَ إِلَى اللَّيْلِ) . 💜 اين جمله تأكيدى است بر ممنوع بودن خوردن و نوشيدن و آميزش جنسى در روزها براى روزه‌داران، و نيز نشان دهندۀ آغاز و انجام روزه است كه از طلوع فجر شروع و به شب ختم مى‌شود. 💜 سر انجام به چهارمين و آخرين حكم پرداخته مى‌گويد: «هنگامى كه در مساجد مشغول اعتكاف هستيد با زنان آميزش نكنيد» (وَ لا تُبَاشِرُوهُنَّ وَ أَنْتُمْ عاكِفُونَ فِي الْمَساجِدِ) . 💜بيان اين حكم مانند استثنايى است براى حكم گذشته زيرا به هنگام اعتكاف كه حد اقل مدت آن سه روز است روزه مى‌گيرند اما در اين مدت نه در روز حق آميزش جنسى با زنان دارند و نه در شب. در پايان آيه، اشاره به تمام احكام گذشته كرده چنين مى‌گويد: «اينها مرزهاى الهى است به آن نزديك نشويد » (تِلْكَ حُدُودُ اللّهِ فَلا تَقْرَبُوها) . 💜 زيرا نزديك شدن به مرز وسوسه انگيز است، و گاه سبب مى‌شود كه انسان از مرز بگذرد و در گناه بيفتد. آرى! اين چنين خداوند آيات خود را براى مردم روشن مى‌سازد، شايد پرهيزكارى پيشه كنند» (كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللّهُ آياتِهِ لِلنّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ) . برگزیده تفسیر نمونه - 1، صفحه 167 کانال 👇 #درسهایی_از_قران #دائره_المعارف #تفسیر @Targomeh