🔴 نحوه‌ی برخورد قرآن با فرهنگِ زمانه
✅ فرهنگ زمانه، عبارت است از مجموعه آداب، رسوم و عقاید و ... مردم هر عصر که در اینجا مقصود فرهنگ عرب جاهلی عصر نزول قرآن است. جاهلیت به دوره و فرهنگ عرب پیش از اسلام که شرک و بت پرستی بر آن غلبه داشته است، اطلاق می‌گردد. البته گاه، رسم‌های نیک و اخلاق حسنه و اندیشه توحیدی که آیین حنیف نامیده شده است، در بطن این فرهنگ جای داشته است.
🔹در قرآن کریم، چهار بار کلمه جاهلیت به کار رفته است، در سوره‌های آل عمران/۱۵۴، مائده/۵۰، احزاب/۳۳، فتح/۲۶. جز این موارد، در قرآن، بارها به بعضی از عقاید و احکام و نیز اخلاق رذیله جاهلیت اشاره شده است. مبانی برخورد قرآن با فرهنگ زمانه را می‌توان در حقانیت قرآن، هدایت‌گری آن، همراهی با علم، اعجاز و تحدی در آیات قرآنی، انسجام با فطرت، وحی خالص بودن، تأثیر نداشتن امّی بودن پیامبر(ص)، امانت داری و صداقت حاملان وحی، عقلانی بودن آن، خاتمیت قرآن و جاودانگی پیام آن و ... جستجو کرد.
🔸معقول آن است که پیام وحی گرچه جاودانه و جهانی است ولی باید با محیط نزول و زمان آن رابطه داشته باشد تا بتواند امّتی نمونه تربیت کند.(ابراهیم/۴) آیات قرآن بر حق استوار است، پس هر جا باطلی باشد، جای درگیری و ارشاد و هر کجا حقی بود، جای همدلی و انسجام است و هر کجا، حق و باطل در هم آمیزند، جای فصل و اصلاح است. به نمونه‌هایی از برخورد قرآن اشاره می‌کنم:
▫️قرآن کریم؛ بت‌پرستی، شرک و شراب خواری و ... را به کلی نفی کرد.(مائده/۳،انعام/۱۳۶، احزاب/۴و۳۷، مجادله/۲، تکویر/۸)
▫️حرمت جنگ در ماه حرام را پذیرفت(توبه/۳۶)
▫️اعمال حج را اصلاح کرد(حج/۲۷، بقره/۱۹۶، توبه/۳، آل عمران/۹۷، بقره/۱۸۹)
▫️دادوستد را تأیید کرد، ولی ربا و کم‌فروشی را ممنوع ساخت (بقره/۲۷۵)
▫️با مسأله تثلیث و خدا انگاری مسیح(ع) و خرافات و انحرافات و تحریفات یهودیان برخورد کرد(در چند سوره ابتدایی قرآن)
⬅️ لذا نباید گمان شود که بواسطه فرهنگ زمانه، قرآن از آنها متأثّر شده و یا احیاناً در آن، باطل راه یافته است و این مسأله، حقانیت قرآن را نشان می‌دهد.
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#دائره_المعارف
#تفسیر
@Targomeh