✅اولین جنازه ای که در بین چهارده معصوم(ع) در روز تشییع شد، جناره مطهر امام حسن مجتبی(ع) بود.
و تا قبل از ایشان، تشییع به صورت شبانه بوده است.
1⃣تشییع جنازه حضرت رسول اکرم(صلوات الله علیه) :
بدن مطهر حضرت رسول اکرم(ص) سه روز بعد از رحلت ايشان، در نیمه شب اول ماه ربیعالاول توسط امیرالمومنین علی(ع) در خانه ی حضرت(ع) که اینک داخل مسجد النبی(ص) است به خاک سپرده شد.
در منابع آمده است که؛
📋《تُوُفِّي فِي شَهْرِ رَبِيعٍ الأَوَّلِ يَوْمَ الاثْنَيْنِ وَ دُفِنَ لَيْلَةَ الأَرْبِعَاءِ》
♦️حضرت(ص) در روز دوشنبه ماه ربیع الاول از دنیا رفت و در شب چهارشنبه به خاک سپرده شد.(۱)
عایشه می گوید :
📋《مَا عَلِمْنَا بِدَفْنِ رَسُولِ اللَّهِ(ص) حَتَّى سَمِعْنَا صَوْتَ الْمَسَاحِي فِي جَوْفِ لَيْلَةِ الْأَرْبِعَاءِ》
♦️به خدا قسم ما از دفن پیامبر اکرم(ص) با خبر نشدیم تا اینکه صدای بیل و کلنگ را در شب چهارشنبه از حجره آن حضرت(ع) شنیدیم.(۲)
💠علت :👇
ابن ابی الحدید معتزلی می نویسد :
📋《لِيَثبِتَ عِندَ النَّاسِ أَنَّ الدُّنيَا شَغَلَتهُم عَن نَبِيِّهِم ثَلَاثَةَ أَيَّامِِ حَتَى أَمَرَهُ إلَى مَا تَرَون وَ قَد كَانَ يَتَطَلَّبُ الحَيلَةَ فِي تَهجِينَ أَمرِ أَبِي بَكرِِ حَيثُ وَقَعَ فِي مَا وَقَعَ بِكُلِّ طَرِيقِِ وَ يَتَعَلَّقُ بِأَدنَى سَبَبِِ مِن أُمُورِِ كَانَ يَعتَمِدُهَا》
♦️باید گفت علی(ع) بدین خاطر بدن پیامبر اکرم(ص) را تا سه روز دفن ننمود تا به مردم بفهماند که دنیا آن چنان اهل سقیفه را به خود مشغول نموده بود، که تا سه روز حتی سراغ بدن پیامبر(ص) را نگرفتند!
چرا که علی(ع) پس از جریان سقیفه برای رسوا کردن هیات حاکمه از هر راهی که می توانست کوتاهی نکرد.(۳)
2⃣تشییع جنازه حضرت فاطمه(سلام الله علیها) :
در فرازی از وصیت حضرت فاطمه(س) به امام علی(ع) آمده است :
📋《یَا عَلِیَّ(ع)! اَنْتَ اَوْلی بِی مِنْ غَیرِی و حَنِّطْنی و غَسِّلْنِی و كَفِّنِّی بِاللَّیلِ وَ صَلِّ عَلَیَّ وَ ادْفِنِّی بِاللَّیْلِ وَ لا تُعْلِمْ اَحَداً》
♦️ای علی(ع)! تو از دیگران بر من سزاوارتری! پس حنوط و غسل و كفن كردن مرا در شب به انجام رسان و شب بر من نماز بگزار و شب مرا دفن كن! و به هیچ كس اطّلاع نده!!(۴)
ابن شهر آشوب نقل می کند؛
📋《إِنَّ فَاطِمَةَ(س) دُفِنَتْ لَیْلًا》
♦️حضرت فاطمه زهرا(س) شبانه دفن شد.(۵)
💠علت :👇
در روایتی آمده است که اصبغ بن نباته؛
📋《سَأَلَ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ(ع) عَنْ دَفْنِهَا لَیْلًا فَقَالَ إِنَّهَا كَانَتْ سَاخِطَةً عَلَى قَوْمٍ كَرِهَتْ حُضُورَهُمْ جِنَازَتَهَا》
♦️از امام على(ع) درباره اینكه فاطمه(س) شبانه دفن گردید جویا شد، که ایشان فرمود :
به علّت اینكه فاطمه(س) بر گروهى خشمناك بود و راضى نبود كه آنان براى تشییع جنازه اش حاضر شوند.(۶)
3⃣تشییع جنازه امام علی(علیه السلام) :
امام باقر(ع) می فرماید :
📋《دُفِنَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ(ع) بِنَاحِيَةِ الْغَرِيَّيْنِ وَ دُفِنَ قَبْلَ طُلُوعِ الْفَجْرِ》
♦️امام علی(ع) در پشت کوفه در منطقه غَریّین، قبل از طلوع فجر دفن شد.(۷)
💠علت :👇
در روایتی نقل شده است که؛ علت وصیت به دفن شبانه و ساختن قبرهای متفاوت این بود که؛
📋《إِنَّمَا أَرَادَ بِهَذَا أَنْ لَا يَعْلَمَ أَحَدٌ مِنْ أَعْدَائِهِ مَوْضِعَ قَبْرِهِ》
♦️امام علی(ع) می خواست که؛ ملاعين خوارج و بنى امیه موضع قبر آن حضرت(ع) را ندانند، مبادا که اراده کنند جسد مطهر ایشان را بیرون آورند.(۸)
📚منابع :
۱)تاریخ طبری، ج۲، ص۴۵۵
۲)تاریخ الاسلام ذهبی، ج۱، ص۵۸۲
۳)شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج۱۳، ص۳۷
۴)بحارالانوار مجلسی، ج۴۳، ص۲۱۴
۵)مناقب ابن شهر آشوب، ج۳، ص۳۶۳
۶)امالی شیخ صدوق، ص۶۵۸
۷)مناقب ابن شهر آشوب، ج۲، ص۳۴۸
۸)فرحة الغُری عبدالکریم بن طاووس، ص۳۲
@TarikhEslam