◀️شبهه #شماره_1470 ⛔️ شبهه: ⛔️ @Wiki_Shobhe علم بی کران امام صادق : 《۵۵-ابان بن تغلب می گوید: از امام صادق ( ع ) پرسیدم: زمین بر چه چیزی استوار است؟ امام ( ع) فرمود: برماهی گفتم ماهی برچه چیزی استوار است؟ فرمود: بر آب پرسیدم آب بر چه چیزی؟ فرمود: برصخره ( سنگ سخت) پرسیدم: صخره برچه چیزی؟ فرمود: برشاخ گاوی راهوار گفتم: گاو بر چه چیزی استوار است؟ فرمود: برخاک نمناک گفتم: خاک نمناک برچه چیزی؟ فرمود: هیهات، که در اینجا دانش دانشمندان گم شده است》 منبع: کلینی، محمدبن یعقوب، الکافی، جلد ۱۵ صفحه ۲۲۱، دارالحدیث، قم چاپ اول ۱۴۲۹ ق(خلاصه شده) #اعتقادی #احادیث ✅◀️ پاسخ شبهه: ▶️✅ @Wiki_Shobhe توجه به چند نکته لازم است 1⃣در روایات ما امده است که برخی از احادیث امامان دارای دشواری و سختی خاصی بوده و کلامشان را می توان به چند وجه توجیه کرد .انچه لازم است تدبر در کلامشان بوده و در اخر اگر به نتیجه ای نرسیدیم تسلیم بوده و علم ان را به خودشان واگذار کنیم 📚بحار الانوار ج2 ص182 باب 26 2⃣مرحوم فیض کاشانی در مورد روایت می گوید: «این حدیث از جمله رموز می باشد که تنها اهلش توانایی فهم آن را دارد» 📚الوافی ج26 ص472 3⃣شبیه این حدیث در منابع اهل سنت هم از محمد بن کعب ،سدی،و جابر بن عبدالله انصاری نقل شده است 📚تفسیر ابن کثیر،ج5 ص242 📚در المنثور ج4 ص289 📚روح المعانی ج8 ص477 4⃣برخی حدیث را چنین معنا کرده اند: « این حدیث ناظر به بحث از نظر عمرانى و آبادی و نیز دوره‌هاى زندگى تاریخى بشر بر روى زمین؛ ♦️یعنی عمران و آبادى زمین از روز اول تکوین و اجتماع بشرى بر چه پایه‌ای بوده و بر چه عواملى استوار شده است. ♦️ در این صورت، ماهی بیان‌گر زندگى آبرومندانه بشر است؛ زیرا در ابتدای آفرینش، تشکیل اجتماع و عمران و آبادی در کنار نهرها و دریاها بوده و اولین خوراک معمولى او از شکار ماهى تأمین می‌شده است. پس می‌توان ماهى را رمزی برای دوران ابتدایى زندگى بشر دانست. ممکن است منظور ابان بن تغلب، پرسش از آغاز شروع این‌گونه زندگانى بشر باشد و منظور امام صادق(ع) این باشد که، زندگى بشر با خوراک ماهى و شکار از نهر و دریا همراه با دوران زندگانى حجرى او بوده و هزارها سال طول کشیده است. ❗️ سپس زندگانى دوران حجرى بشر در سیر تکامل به دوران زراعت و کشت گندم و حبوبات منتقل شده است که به وسیله گاو و آهن انجام می‌گرفت. بنابراین، گردش عمران و آبادی زمین و زندگانى بشر بر پایهٔ کشت و زراعت است که به نیروى شاخ گاو از دوران بسیار قدیم تا حتی عصر حاضر در برخی مناطق اداره می‌شود؛ هر چند امروزه بیشتر کشت و زرع به وسیله مکانیزه و تراکتور انجام می‌گیرد. و گاو که کار زراعت را انجام می‌دهد بر خاک نمناک و با رطوبت استوار است. مقصود این است که زندگى زراعتى که روى شاخ گاو نر می‌چرخد بر زمین خاکى و آب کافى استوار است و گاو ابزارى است که در زمین نمناک و با رطوبت می‌تواند تولید زراعت کند. 🔵اما این‌که زمین با رطوبت بر چه چیزی استوار می‌شود؛ ممکن است مقصود پرسش از سر انجام زمین و پایان زندگانى بشر باشد، و ممکن هم است مقصود پرسش از چگونگی زراعت به صورت نوین باشد که جانشین زراعت با گاو می‌شود؛ مانند زراعت با ابزار صنعتى امروزه. پاسخ امام صادق(ع) به این پرسش به هر دو معنا می‌تواند نظر داشته باشد که دوران پایان عمر زمین که به رستاخیز می‌کشد یا دوران تبدیل وضع زراعت با گاو به زراعت با ماشین با علم دانشمندان آن زمان بسیار دور است و هنوز بدان راه پیدا نکرده و در وادى فهم دانشمندان آن زمان گم است. از این‌رو، در آن زمان، میسّر نبوده است که امام صادق(ع) در پاسخ چیزی غیر از این پاسخ بفرماید. 📚ترجمه و شرح کمره ای بر روضه کافی،ج1 ص167 https://telegram.me/Rahnamye_Behesht بازنشراز 🇮🇷 کانال ویکی شبهه 🇮🇷 🌐«کانال جامع شبهات و شایعات فضای مجازی»🌐 https://telegram.me/joinchat/BWGstz9LDGhlEtwQ6sumxg