اندیشه بی نیازی از وحی 🔹 با آن که شکوفایی عقل جز از راه تعالیم وحی ممکن نیست، برخی بر طبل عقلگرایی کوبیده، اندیشه بی نیازی از وحی را در سر پرورانده و آن رأل آفل را با بنان یا بیان نشر داده اند... . طبق رأی آنان وحی، مطلب تازه ای افزون بر فتوای عقل ندارد؛ غافل از آن که بسیاری از ره آوردهای وحی، اموری است که عقل بشر به آن ها دسترسی ندارد و در عین حال، دانستن آن ها برای انسان نیاز ضروری است. 🔹 سخن برهماییان که در قرون گذشته مطرح شده بود، در کتاب های کلامی شیعه این گونه پاسخ داده شده است: مخالفت و موافقت، عدم و ملکه اند، نه نقیضان. بنابراین، ممکن است وحی، نه موافق عقل باشد و نه مخالف آن و محذور ارتفاع دو نقیض هم لازم نمی آید. 🔹 برخی از زوایای اندیشه عقلگرایی، کم کم به غرب راه یافت و از آن جا با نام «سکولاریزم» سربرآورد. سخن غربیان عقلگرا، این بود که دین از زندگی و معیشت جداست و نیازی به آن در سیاست و اداره امور دنیا نیست؛ بلکه عقل برای اداره جامعه بسنده است. دیری نپایید که با پیشرفت دانش و تکنولوژی، این اندیشه تحوّل یافت... . 🔹 معرفت شناسان غربی، چیزی را می پذیرند که از راه حسّ و تجربه اثبات پذیر یا ابطال پذیر باشد؛ یعنی اگر چیزی را از راه حسّ و تجربه نتوان اثبات یا ابطال کرد، مهمل و بی معناست. بنابراین، اموری چون توحید، معاد، حدوث و قِدمِ جهان، وحی، نبوّت، عصمت و معجزه، چون حسّی و تجربی نیستند، معنایی ندارند. این اندیشه خام، نظیر فکر خام بنی اسرائیل است که به موسای کلیم (علیه السلام) گفتند: تا خدا را آشکارا نبینیم، هرگز به تو ایمان نمی آوریم؛ ﴿ لن نؤمن لک حتّی نری الله جهرةً ﴾ ؛ یعنی خدایی را می پذیریم که دیده شود؛ اگر ماورای طبیعت وجوددارد، آن را به ما نشان ده. 🔹 این تفکّر تجربه گرا در مرحله بعد، اصول ارزشی را نیز به پرسش کشاند؛ زیرا مفاهیم ارزشی چون عدالت، احسان، ایثار، گذشت، مساعدت و... که جنبه معنوی دارند، طبق این اندیشه بی معنا هستند. اینان معتقدند که اصول ارزشی و اخلاقی، عقاید و فقه و قانون را باید بشر به استناد منابع حسّی و تجربی خود تنظیم کند. بدین سان، نخستْ عقلگرایی جامعه را از وحی محروم کرد، سپس علوم تجربی بر عقل سایه افکند و دست انسان از عقل تجریدی و برهانی نیز کوتاه شد؛ در حالی که تبیین مبادی نظری تجربه و حسّ، بدون استعانت از مبانی نظری عقلی، نه معقول است و نه مقبول. 📚 شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی ص131 تا 133 #بر_آستان_اندیشه #محرم #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🌐 https://esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra