گوهر شناس
📚به مناسبت سالروز بزرگداشت ملاصدرا برخی سخنان مقام معظم رهبری درباره ملاصدرا عیناً نقل میشود تا زاویه دید ایشان به حکمت متعالیه روشنتر شود:
✳️
جامعیت حکمت متعالیه
«ملاصدرا بین چیزهای جمعنشدنی جمع کرده است. چون فلسفة او عقلی، ذوقی و شرعی است و سه چیز به حسب عادی با هم جمع نمیشوند. عقل و ذوق با هم قابل جمع نیستند. عقل منطقی، استدلالی و خشک است، ولی ذوق، پرتو افاضه و نورانیت و مانند آن است و قاعدتاً با هم قابل جمع نیست، ولی او این دو را با هم جمع کرده و آن وقت این فلسفة عقلی، ذوقی را بر مبنای شرع مقدس پایهگذری کرده که این چیز مهمی است.» (14/11/1374)
✳️
حکمت متعالیه و معنویت
«فلسفة اسلامی پایه و دستگاهی بوده که انسان را به دین، خدا و معرفت دینی نزدیک میکرده است. فلسفه برای نزدیک شدن به خدا و پیدا کردن یک معرفت درست از حقایق عالم وجود است. لذا بهترین فلاسفة ما مثل ابنسینا و ملاصدرا عارف هم بودهاند. اصلاً آمیزش عرفان با فلسفه در فلسفة ملاصدرا به خاطر این است که فلسفه وسیله و نردبانی است که انسان را به معرفت الهی و خدا میرساند، پالایش میکند و در انسان اخلاق به وجود میآورد. اهل فلسفهای که ما قبلاً دیده بودیم هم همینطور بودند. کسانی بودند که از لحاظ معنوی و الهی و ارتباطات قلبی و روحی با خداوند از بقیة افرادی که در زمینههای علمی حوزه کار میکردند، بهتر و زبدهتر و شفافتر بودند.»(29/10/1382)
«ما نباید بگذاریم فلسفه به یک سلسله ذهنیات مجرد از معنویت و خدا و عرفان تبدیل شود و راهش هم تقویت فلسفة ملاصدراست. یعنی راهی که ملاصدرا آمده ، راه درستی است. آن فلسفه است که انسان را وادار میکند هفت سفر پیاده به حج برود و به همة زخارف دینوی بیاعتنایی کند...راه فلسفه باید راه تدین و افزایش ارتباط و اتصال انسان به خدا باشد، این را باید در آموزش فلسفه، در تدوین کتب فلسفی، در درس فلسفی و در انجمن فلسفی رعایت کرد.»(29/10/1382)
✳️
حکمت متعالیه و تمدن سازی
«مکتب فلسفی صدرالمتألهین همچون همة فلسفهها در محدودة ملیت و جغرافیا نمیگنجد و متعلق به همه انسانها و جامعههاست. همواره همه بشریت به یک چهارچوب و استخوانبندی متقن عقلایی برای فهم و تفسیر هستی نیازمندند. هیچ فرهنگ و تمدنی بدون چنین پایة مستحکم و قابل قبولی نمیتواند بشریت را به فلاح و استقامت و طمأنینه روحی برساسند و زندگی او را از هدفی متعالی برخوردار سازد.(1/3/1378)
❇️
امتداد سیاسی اجتماعی حکمت متعالیه
در فلسفۀ ملاصدرا «توحید» و مباحث گوناگونی هست که همۀآنها میتواند در زندگی سیاسی، عینی و واقعی جامعه انعکاس داشته باشد... مسائلی مانند «انسان»، «حکومت» و... را باید دنبال کنید و فلسفۀ ملاصدرا باید اصلا در این خط بیفتد»(18/9/1380)
«میتوان در مبانی موجود فلسفی ما نقاط مهمی را پیدا کرد که اگر گسترش و تعمیق یابد جریانهای بسیار فیاضی را در خارج از محیط ذهنیت به وجود میآورد و تکلیف جامعه و حکومت و اقتصاد را معیّن میکند... از وحدت وجود، از «بسيط الحقيقه كلّ الاشياء» ، از مبانی ملاصدرا ... میشود یک دستگاه فلسفی-اجتماعی، سیاسی و اقتصادی درست کرد.(29/10/1382)
👤
عبدالله محمدی
عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
https://eitaa.com/abmohammadi👤