🔴تکفیر علامه حسن‌زاده آملی! 🖊احمدحسین شریفی 🔶اخیراً دیدم شخصی با ذکر کلماتی از علامه حسن‌زاده آملی درباب وحدت وجود می‌گوید او معتقد بوده است همه چیز خدا است و غیر از خدا چیزی وجود ندارد و این کفر آشکار است! و سپس به مردم و علمای بزرگ اعتراض می‌کند که چرا در مرگ یک کافر و ملحد سوگوار شده‌اید و پیام تسلیت می‌دهید؟! 🔶حقیقت این است که بحث «وحدت شخصیه وجود» صرف نظر از پذیرش یا عدم پذیرش آن، از دقیق‌ترین و پیچیده‌ترین مباحث عرفان نظری است. شرح و توضیح آن در چنین فضایی ممکن نیست. حتی عارفان به کسانی که تعمق در فلسفه به ویژه حکمت متعالیه نداشته باشند، آموزش چنین بحثی را مجاز نمی‌دانند. 🔶در عین حال به این آقایانی که با تمسک به پاره‌ای از آیات و روایات در نقد وحدت وجود و در تکفیر عارفان به ویژه امام خمینی(ره) و علامه حسن‌زاده آملی(ره) بی‌محابا سخن می‌گویند عرض می‌کنم که مدعای این آقایان چیزی جز شرح عمیق و دقیق این آیات نیست: هُوَ الْأَوَّلُ وَ الْآخِرُ وَ الظَّاهِرُ وَ الْباطِنُ وَ هُوَ بِكُلِّ شَيْ‏ءٍ عَليم‏ (حدید، ۳) وَ لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَ الْمَغْرِبُ فَأَيْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ واسِعٌ عَليم(بقره، ۱۱۵)‏ 🔶به تعبیر آملی در فصل دوم رساله لقاء الله: «بيشتر کسانى که در سخن گفتن مبالاتى ندارند، اگر از عارفى بشنوند که بگويد: «وجود، واحد است و در آن تعدد نيست، و وجود همان خداوند متعال است»، او را به کفر و الحاد و زندقه متهم می‌سازد. زيرا نمی‌دانند که نفى «وجود حقيقى» از اشيا، معنايش اين نيست که همه چيز خداست و معنايش اتّحاد نيست.» 🔶سپس داستان شیرینی را از کتاب لقاء الله مرحوم میرزا جواد ملکی تبریزی درباره مواجهه یکی از عرفا با طلبه‌ای که او را به دلیل قول به وحدت وجود کافر و نجس می‌دانسته است، نقل می‌کند و در پایان آن داستان از قول آن حکیم وحدت وجودی به آن طلبه تکفیری که علیرغم گرسنگی حاضر نیست از غذای حکیم تناول کند، می‌گوید: «شما در اشتباه هستيد، بهتر است غذايتان را ميل نماييد؛ من به وحدت وجود معتقدم، ولى همه اشيا را خدا نمی‌دانم. زيرا جنابعالى نيز از جملة آنها هستيد؛ من شک ندارم که شما مانند الاغ و يا پايين‌تر از آن هستيد؛ حال، چگونه می‌توانم شما را خدا بدانم؟ پس بهتر است احتياط را کنار بگذاريد و غذايتان را ميل نماييد.» @Ahmadhoseinsharifi 🌹