🔴
قمر در عقرب در منابع اسلامی
🖊احمدحسین شریفی
🔶
بخش اول: مسافرت و ازدواج
🔶بر اساس هیئت بطلمیوسی میگفتند قمر (ماه)، ۲۸ منزل دارد و بروج فلکی هم ۱۲ برجاند که یکی از آنها برج عقرب است. حال اگر قمر در برج عقرب باشد، که در تقویمهای نجومی زمان آن را در هر ماهی مشخص میکنند، معتقد بودند که آثار مخرب و پیامدهای ناگواری بر زندگی بشر دارد! فی المثل در روایاتی از پارهای رفتارها، به ویژه مسافرت و ازدواج به هنگام قمر در عقرب پرهیز داده شده و گفتهاند کسی که در چنان زمانی ازدواج کند یا به مسافرت برود، خیر نمیبیند. از امام صادق(ع) چنین وارد شده است که: «مَنْ سَافَرَ أَوْ تَزَوَّجَ وَ الْقَمَرُ فِي الْعَقْرَبِ، لَمْ يَرَ الْحُسْنَى.»
🔶سید بن طاوس در کتاب الامان من اخطار الاسفار و الازمان، معتقد است روزهایی که سفر در آن روزها آثار ناگواری بر زندگی انسان دارد عبارتند از روزهای ۳، ۴، ۵، ۸، ۱۳، ۱۶، ۲۰، ۲۱، ۲۳، ۲۴، ۲۵ و ۲۶ هر ماه!
البته در روایاتی هم گفته شده است که روزهای ۴ و ۲۱ هر ماه برای مسافرت خوب است!
در روایاتی آمده است که مسافرت و ازدواج در سه روز آخر هر ماهی (مُحاق الشهر) درست نیست: «أَنَّهُ يُكْرَهُ التَّزْوِيجُ فِي مُحَاقِ الشَّهْرِ» در روایتی دیگر اثر وضعی چنین ازدواجی را سقط جنین بیان کرده و فرمودهاند: «مَنْ تَزَوَّجَ فِي مُحَاقِ الشَّهْرِ فَلْيُسَلِّمْ لِسِقْطِ الْوَلَدِ.» بر این اساس افزون بر آن ۱۲ روز قبلی باید سه روز دیگر هم بر آن افزود.
⭕️
به اعتقاد ما:
اولاً، التزام به چنین سخنانی بدان معناست که اساساً مسافرت نرویم و ازدواج هم نکنیم و هیچ کار مهمی در زندگی انجام ندهیم. چون درست است که ازدواج یا مسافرتهای تجاری و طولانی مدت یا خرید منزل و ... در یک روز صورت میگیرد اما اقدام به آنها و تهیه مقدمات آنها بعضاً روزها و ماهها طول میکشد و حتماً برخی از آن روزها مصادف با یکی از آن ۱۵ روز خواهد بود! حتی اگر بگویند که منظور آغاز عملی سفر و منعقد کردن پیوند ازدواج است، باز هم عسر و حرج فراوانی برای زندگی افراد پدید خواهد آورد و معلوم است که اسلام چنین عسر و حرجی را در سبک زندگی نمیپذیرد.
ثانیاً، همانطور که علامه مجلسی تصریح میکنند، اساساً آن حدیث منقول از امام صادق(ع) که مشهورترین حدیث در این مسأله است، از نظر سندی مجهول است بنابراین فی نفسه اعتبار لازم را ندارد. حتی میرداماد در کتاب ارزشمند الرواشح السماویه فی شرح الاحادیث الامامیه میگوید حدیث «لا تسافروا و القمر فى العقرب» از احادیثی است که توسط زنادقه ساخته و پرداخته شده است و به ائمه اسلام نسبت داده شده است.
ثالثاً، با توجه به عمومات و اطلاقات دیگری که درباره ازدواج و مسافرت داریم، این روایات هرگز به معنای حرمت مسافرت یا ازدواج به هنگام قمر در عقرب نیست. بلکه نهایتاً بر کراهت این اعمال دلالت میکنند. شیخ حر عاملی احادیث مربوط به قمر در عقرب را در بابهایی با عنوان «کراهة السفر و القمر فی العقرب» و «باب کراهة التزویج و القمر فی العقرب» گردآوری کرده است و همانطور که میدانیم، شیخ حر عاملی در اغلب موارد فتوا و برداشت نهایی خود از مجموعه روایات ناظر به یک مسأله را در عنوانگذاری آن روایات اظهار میکرد. و ایشان حداکثر دلالتی که برای این روایات قائل است، «کراهت سفر و ازدواج در قمر در عقرب» است.
رابعاً، خود امام صادق(ع) در روایت دیگری میفرماید: «سَافِرْ أَيَّ يَوْمٍ شِئْتَ وَ تَصَدَّقْ بِصَدَقَةٍ؛ هر روزی که خواستی مسافرت برو، و صدقهای بده». سفیان بن عمر، از شاگردان امام صادق، میگوید، محضر امام رسیدم و گفتم بر اساس حالات نجوم و بروج و امثال آن زندگی خود را سامان میدهم اما الان در تردید افتادهام که آیا واقعاً نجوم و بروج و امثال آن در زندگی ما تأثیر دارند یا خیر؟ امام فرمود: «به این وسوسهها اعتنایی نکن و هر گاه دچار چنین وسوسهای شدی، به نخستین مسکینی که میبینی صدقهای بده و کاری را که تصمیم گرفتهای انجام بده؛ اگر هم چیزی باشد خداوند با این صدقه آن را از تو دفع میکند.»
و خامساً، خود ائمه علیهم السلام هم عملاً هرگز تصمیمها و کارهای خود را به سبب حالات بروج و افلاک و نجوم تغییر نمیدادند. (محاسن، ج۲، ص۳۴۸)
#تنجیم
#تنجیم_طبی
@Ahmadhoseinsharifi
🌹