🟢علوم انسانی اسلامی از ایده تا محصول
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
برای آنکه چرخه‌ای کامل از «علوم انسانی اسلامی» داشته باشیم و بتوانیم آن را به عنوان جایگزینی واقعی و عملی برای علوم انسانی غربی ارائه دهیم نیازمند یک «فعالیت جامع و جمعی» هستیم. فعالیتی همه‌جانبه و فراگیر که بتواند همه چرخه «از ایده تا محصول» را مدیریت کند. برای این کار لازم است سه سطح از فعالیت را طراحی کنیم:
🔸سطح اول: مطالعات نظری، پژوهشی، معرفتی و فکری:
هیچگاه نباید از تولید علم و مباحث معرفتی محض و نظریه‌پردازی‌های بنیادین در علوم انسانی غفلت کرد. هیچگاه نباید بحث درباره مبانی هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی، انسان‌شناختی و ارزش‌شناختی را پایان‌یافته تلقی کرد. همواره باید افراد نخبه و توانایی باشند که در این زمینه‌ها تفکر و تأمل کرده و بنیان‌های معرفتی علوم انسانی را تقویت کنند.
البته در همین سطح باید از کارهای فردی عبور کرد. «بازی علم» یک «بازی جمعی و گروهی» است و نه فردی. یک علم، نظریه و تفکر، حتی اگر کامل‌ترین فکر و نظریه باشد، زمانی می‌تواند در جامعه‌ی علمی اثرگذار باشد که به «سنتی فکری و نظری» یا دست‌کم «جریانی فکری و نظری» تبدیل شود. و این کار جز با حضور پررنگ در مجامع علمی و گفتگو و بحث و نقد و در نتیجه گفتمان‌سازی محقق نخواهد شد.
🔸سطح دوم: مطالعات اجرائی، مدیریتی و کارگزاری:
در این سطح باید سیاستگذاران و تصمیم‌گیرندگان عرصه‌های عمومی و اجتماعی و تقنینی را نسبت به علوم انسانی اسلامی حساس کرد. و الا حتی اگر بهترین و صائب‌ترین ایده‌ها و نظریه‌ها تولید شود اما نتواند مقبول تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران جامعه قرار گیرد، عملاً برای فردسازی و جامعه‌پردازی به کار نخواهد آمد.
🔸سطح سوم: مطالعات ناظر به بهره‌مندان و ذی‌نفعان:
«ایده» را باید به «محصول» تبدیل کرد؛ برای «تجاری‌سازی» ایده باید تلاش کرد. کارآمدی و کارآیی آن را باید به بهره‌مندان و ذی‌نفعان نشان داد. آن را باید به عرصه عمومی کشاند. تقاضای مردم نسبت به آن را باید بالا برد. و الا ایده‌ای که نتواند به عرصه اجتماعی ورود کند و نیازها و تقاضاهای واقعی مردم را پاسخ دهد، بود و نبودش برای عامه مردمان تفاوتی نخواهد کرد.
تجربه مراکز نوآوری و مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری در علوم طبیعی و فنی و مهندسی، می‌تواند در علوم انسانی هم به کار آید. در حال حاضر بیش از ۳۰۰ مرکز نوآوری و ۲۵۰ مرکز رشد (که مشتمل بر هزاران شرکت دانش‌بنیان در حوزه‌های علوم طبیعی هستند) در کشور داریم. اما مع‌الاسف تعداد انگشت‌شماری از آنها ناظر به علوم انسانی‌اند. و وقتی به علوم انسانی اسلامی می‌رسیم، می‌توان گفت ورود قابل ذکری در این عرصه نداشته‌ایم. معتقدم که یکی از حلقه‌های فراموش‌شده پروژه علوم انسانی اسلامی، همین حلقه است. یکی از اولویت‌های انجمن‌های علمی حوزه و مراکز علوم انسانی اسلامی در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور باید ورود جدی به این عرصه باشد. باید در این خصوص سرمایه‌گذاری کرد. باید از ایده‌های فناورانه و تجاری‌سازی علوم انسانی اسلامی حمایت کرد. باید راه را گشود.
#علوم_انسانی
#فلسفه_کاربردی
@Ahmadhoseinsharifi
🌹