4️⃣ نقد سخنان مولوی عبدالحمید در خصوص توسل به واسطه ها بخش چهارم و پایانی ه - از ابوسعید خدری نقل شده است که پیامبر اکرم(ص) فرمود: *«ما خرج رجل من بیته الی الصلاة و قال: اللهم بحق السائلین علیک و بحق من مشایی هذا فانی لم اخرج اشراً ولابطراً ولا ریاء ولاسمعة و خرجت اتقاء سخطک وابتغاء مرضاتک فاسلک ان تعیذنی من النار وان تغفر ذنوبی انه لایغفر الذنوب الا انت الا اقبل الله علیه بوجهه واستغفر له سبعون الف ملک. ( سنن ابن ماجه ج ۱ ص ۲۵۶ و مسند ابن حنبل، ج ۳ ، ص۲۱)* هر کس از خانه خارج شود و این دعا را بخواند، خداوند به او رو می‌آورد و هفتاد هزار فرشته برای او طلب آمرزش می‌کنند: خدایا! به حق سائلان درگاهت و به حق این راه رفتن من که از جهت نافرمانی و خوش‌گذرانی و ریا و سمعه نیست، بلکه برای پرهیز از خشم تو و جست‌جوی خشنودی توست، از تو می‌خواهم که مرا از آتش جهنم پناه دهی و گناهان مرا ببخشی که کسی جز تو گناهان مرا نمی‌بخشد.» در این حدیث پیامبر گرامی(ص) به مردم یاد می‌دهد که به هنگام درخواست حاجت از خداوند، به سائلان درگاه ربوبی که همان صالحان و اولیای الهی‌اند توسل بجویند و آنها را واسطه قرار بدهند. و : زمانی که فاطمه بنت اسد از دنیا رفت، پیامبر خدا در هنگام دفن او چنین دعا فرمود: *«الله الذی یحیی و یمیت و هو حی لایموت اغفر لامی فاطمه بنت اسد و وسع علیها مدخلها بحق نبیک والانبیاء الذین قبلی. ( کنز العمال، ج ۱۲، ص ۱۴۸ و المناقب خوارزمی, ص۴۷)* خداوند زنده می‌کند و می‌میراند و زنده است و نمی‌میرد. خدایا! مادرم فاطمه بنت اسد را بیامرز و جایگاه او را وسیع گردان؛ به حق پیامبرت و به حق پیامبران پیش از من.» در این روایت، پیامبر اکرم(ص) خود و انبیای ماسبق را وسیله قرار داده است. از این سیره پیامبر اکرم(ص) فهمیده می‌شود که انبیا در عالم برزخ زنده‌اند و می‌توانند مورد توسل قرار گیرند. از مباحث گذشته به خوبی روشن می‌شود که آیاتی مانند: *«من اضل ممن یدعو من دون الله » و « الذین یدعون من دون الله»* دلالت بر نهی از توسل به انبیا و اولیا ندارد بلکه ناظر به معنای دیگری است. با توجه به سیاق این گونه آیات می توان ادعا کرد که این آیات ناظر به بت پرستان و همه کسانی است که غیر خدا را می پرستند و از آنها حاجت می خواهند. منظور از من دون الله، منهای خدا و به جای خدا است. یعنی کسانی که برای غیر خدا در کارها و برآوردن حاجات، شأن استقلالی و ربوبی قائلند. یکی از بهترین شواهد بر صحت این مدعا این است که یقیناً هر نوع درخواستی از دیگری شرک و مورد مذمت نیست اگر چنین بود باید همه اهل عالم و نیز همه مسلمان ها مشرک باشند چون همه از همدیگر درخواست ها و تقاضاهایی داریم. آنچه در اینجا آوردیم حقیقتا بخش بسیار ناچیزی از ادله و منابع و ماخذ است که بر جواز و مشروعیت و بلکه مرغوبیت و مطلوبیت موکد توسل به انبیا و اولیای الهی برای درخواست حاجات در پیشگاه خداوند دلالت دارد. *والعاقبة للمتقین* ✍️ امیر علی مصلح 🇮🇷 کانال حکمرانی مسوولانه @hokmrani_masoulaneh