يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهارِ وَ يُولِجُ النَّهارَ فِي اللَّيْلِ (۱۳_فاطر) شب را ذره ذره در روز داخل می کند و روز را ذره ذره در شب داخل می نماید. می دانیم شب به تدریج پس از غروب در روز ورود می کند و رنگ آسمان را از سفیدی به سیاهی تغییر می دهد و برعکس، یعنی شب و روز مثل روشن و خاموش کردن یک چراغ اتفاق نمی افتد که اگر چنین می شد مردمک چشم دچار کوری موقت می شود. تصور کنید در یک جاده که چشم به نور خورشید عادت کرده است در زمان مغرب، با غروب خورشید در یک لحظه هوا تاریک شود، مردمک های چشم دچار عدم دید موقت می شود و تصادفات بزرگی حادث می شود. اگر بخواهیم برای درک بهتر يُولِج مثالی بزنیم مقداری رنگ سیاه و مقداری رنگ سفید را که در کنار هم قرار دارند ما رنگ سیاه را به تدریج به رنگ سفید اضافه می کنیم و به تدریج رنگ سیاه در رنگ سفید فرو‌ می رود، بعد از مدتی به رنگ سیاه در می آید که این يُولِج است. در تغییرات فصول هم همین طور است که ورود فصول به تدریج اتفاق می افتد. تصور کنید در فصل بهار که یک نخود در زمین کاشته می شود دما به جای یُولِج و تدریج، یک لحظه از ۲۵ به ۴۰ درجه یعنی دمای تابستان برسد، آن نخود نمی تواند در زمین ریشه بزند چون آبی که بعد از کاشتن آن بر خاک ریخته می شود، به سرعت تبخیر می شود و خشک می گردد. يَعْلَمُ ما يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَ ما يَخْرُجُ مِنْها (۲_سبأ) آنچه كه در زمين دفن می‌شود، و آنچه كه از زمين بيرون می‌آيد. مراد از "یلِجُ فِي الْأَرْضِ" همان قطرات آب باران است که به تدریج در زمین فرو می رود. که ماهیت خاک را تبدیل به گِل می کند، یا دانه گندمی که در زمین فرو می رود مصداق یلِجُ است که به تدریج و ذره ذره ریشه خود را در آن می گستراند. پس می توان گفت: خاصیت زمین يُولِج است، یعنی هیچ شئ را از بیرون خود در یک لحظه در خود فرو نمی برد و به تدریج فرو بردن و نهفتن را انجام می دهد. 🆔 @akhlaghmarefat داستان ها و پندهای اخلاقی