✅ نمونه ای از
#تضمین
صحیفه، دعای مکارم الاخلاق
《اللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ حَلِّني بِحِلْيَةِ الصّالِحين》
🔸 حَلَّيْتُ المَرْأةَ تَحْلِيَةً: ألْبَسْتُها الحلي ... ، و تعديته بالباء لتضمينه معنى التزيين
🔵 رياض السالكين في شرح صحيفة سيد الساجدين ج3 ص335
🔹 همان طور که ملاحظه میشود واژه «تحلیة» به معنای پوشاندن زیور به کسی است (که آن شخص در جمله با نقش مفعولٌ به بیان میشود). این استعمال، با فعل و فاعل و مفعول تمام شده، و معنایش نیازی به حرف جرّ «بـ» ندارد.
اما در فقره مذکور از دعای صحیفه، مشاهده میگردد که واژه «حَلِّ» با حرف جرّ «بـ» استعمال گشته است.
این حرف جر در جایی به کار رفته که ظاهراً نیازی به آن نیست. چنین مواردی مظنّه «تضمین» است که اتفاقاً در همین جا نیز چنین است.
🔶 توضیح
#تضمین:
کلمه «حَلِّ» با این که حرف جر باء را نمیخواهد اما متضمن یک فعل دیگری بوده و به اعتبار آن، حرف جر باء را پذیرفته است.
آن فعل تضمین شده، که باید مناسب مقام نیز باشد عبارت است از: «زیِّن» (تزئین کردن با چیزی) که البته با حرف جر باء استعمال میشود.
پس طبق این توضیحات، عبارت چنین میشود:
«حَلِّنی [و زَیِّنّی] بحلیة الصالحین»
یعنی خدایا مرا بیارای [و تزیینم کن] با زینت صالحان.