البیان
♻️تحلیلی بر نظریه محقق خویی(ره) در حقیقت انشاء و الفاظ معاملات2️⃣ 💠بخش دوم(پایانی): نقد و بررسی کلام محقق خویی(ره) 👈🏻در مطلب قبلی تقریری از مبنای محقق خویی و تأثیر آن در فقه معاملات مطرح شد. 🔹استاد آیت الله فرحانی پس از عدم ورود بعض اشکالات مشهور به ایشان ، ۵ نکته را پیرامون نظریه محقق خویی اشاره می کنند: 🔺۱- عدم توجه به رابطه اعتباری بین لفظ و معنا اصل مسلک تعهد از محقق نهاوندی شکل گرفته و ریشه این نظریه این است که هم ایشان و هم محقق خویی(ره) رابطه لفظ و معنا را حقیقی و تکوینی دیده اند. بر همین اساس اشکال گرفته اند که لفظ و معنا اجنبی از هم هستند و چون نمی توان بین لفظ و معنا ارتباطی برقرار کرد، می بایست ارتباط را در حیطه ای که در اختیار واضع است تعریف کرد. بر همین اساس ایشان به سراغ تعهد و التزام نفسانی رفته اند. در حالیکه اگر عنصر اعتباری بودن وضع را به درستی تصویر کنیم هیچ استبعادی وجود ندارد که بین لفظ و معنا ، رابطه اعتباری را تصویر کرد. 🔺۲- مسلک تعهد مربوط به مقام وضع است یا استعمال؟! اگر می فرمایید تعهد می دهیم به تنطق به یک لفظی وقت اراده تفهیم یک معنا، این مربوط به وادی استعمال است. استعمال هر گونه میخواهید تصویر کنید ، چه مرآتیت بدانید، چه فنا لفظ در معنا بدانید، چه لحاظ آلی و استقلالی را مطرح کنید، چه بین حقیقت و اعتبار تفکیک کنید؛ این ها همه مربوط به وادی استعمال است. 🔺۳- خلط بین وضع کردن و وضع! ریشه تمامی این نکات محقق خویی(ره) به نظر میرسد به عدم تفکیک وضع به عنوان یک رابطه قراردادی و وضع کردن به عنوان فعل اختیاری واضع است. افعال اختیاری واضع بما اینکه افعال اختیاری و تکوینی انسان هستند، تابع چهارچوب خاص خودش است. لکن وضع یا حتی استعمال به عنوان یک رابطه قراردادی وادی و قوانین دیگری دارد. و به نظر می رسد این تفکیک در کلام ایشان رعایت نشده است. 🔺۴- وجود اعتباری غیر از وجود انشایی است. ایشان یک اشکالی به مشهور گرفتند که لفظ نه ایجاد وجود اعتباری می کند و نه ایجاد وجود تکوینی. این حرف خوبی است لکن جناب شیخ هیچ یک از این دو را مدنظر نداشته است. شیخ انصاری یک تحلیلی را ارائه دادند که این در نظریه آخوند خراسانی ذیل موضوع له هیئت امر متجلی شده و تفصیل پیدا کرده است و آن تحلیل «وجودات انشائی» و تفاوت آن با وجود حقیقی و وجود اعتباری است. این وجود انشائی غیر از وجود اعتباری و عقلایی است. لذا از منظر شیخ لفظ«بعت» ایجاد ملکیت اعتباری نمی کند. بلکه منظور ایشان از انشاء ملکیت ، وجود انشائی ملکیت بوده که این با لفظ هم سازگار بود و می توان آن را با لفظ ایجاد کرد. 🔺۵- تناقضی در کلام محقق خویی(رضوان الله تعالی علیه) ایشان در کتاب مصباح الفقاهه ، ذیل مسئله بیع، برای حل این اشکال که الفاظ برای وجودات حقیقی وضع نشده اند، راه حلی ارائه میدهند. محقق خویی می فرماید: می توان گفت این الفاظ معاملات برای مفاهیم این واقعیات خارجی وضع شده اند و این مفاهیم از واقعیات خارجی حکایت میکنند !! کلام ایشان با توجه تفصیلات و نتایج و مبانی مطروحه در مسئله وضع؛ خیلی عجیب است. این بیان که بگویید الفاظ برای مفاهیم وضع شده اند؛ کاملا منافی مسلک تعهد است. 💠 دو نکته پایانی: 💢۱- هر کدام از این نکات ادله و مویدات مفصلی در بیان استاد فرحانی دارند که ما در اینجا به صورت خلاصه بدان اشاره کردیم. 💢۲- استاد آیت الله فرحانی یک نکته ای را به عنوان اصل کلام محقق خویی عنوان میکنند و آن اینکه، ایشان صقع نفس را موطن اعتبار می دانند و این یک بحث‌ مبنایی است که باید مفصلا مورد بررسی و تحقیق قرار گیرد که حقیقتا وعاء به چه معناست و کجاست؟ انشاءالله این مطلب در آینده ذیل مباحث منطق اعتباریات ارائه خواهد شد. 🔊توضیح این نکات را در صوت ارائه شده دنبال نمایید @albayann
793 مشاهده