🔸 پس ما باید به تفاوت میان مذهب تشیع و آنچه که فلان عالم می گوید توجه نماییم و بین این دو خلط نکنیم!! همینطور، آنچه که من هم الآن دارم می گویم، عین مذهب نیست، بلکه برداشتی است که از مذهب و آیات و روایات دارم. بنابرین نباید میان «اصل مذهب» و نظرات «علمای مذهب»، نوعی عینیت تصور شود تا اینکه اگر عالم و مجتهد دیگری، نظر فلان عالم بزرگ دینی را زیر سؤال برد، این کار او، نقد اصل دین و مذهب تلقی شود! البته کسی که می خواهد نظر خودش را دربارۀ مبانی اعتقادی بگوید، باید اهلیت نظر دادن را داشته باشد نه اینکه بدون اینکه سواد و تخصص کافی در زمینۀ مسائل عقیدتی و علوم مرتبط با اعتقادات داشته باشد، بر اساس میل و سلیقۀ خودش حرف بزند! 🔸 از اینجاست که دیگر نباید قداست را وارد این مباحث کنیم. مذهب قداست دارد، اما نظرات علما قابل نقد و اعتراض و ردّ است و هیچ تقدسی نباید برای آنها قائل شد! نباید نظر فقها و متکلمین مقدس گردد، اما متاسفانه تفکر شیعی و تفکر سنی مرتکب این اشتباه شده و به نظرات و اجتهادات علما که صرفاً برداشت شخصی و اجتهادی ایشان بوده قداست داده اند؛ در حالی که قرآن قداست دارد، اسلام قداست دارد، رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) قداست دارد، ائمه اطهار (علیهم السلام) قداست دارند، اما نظرات علما آن قداست را ندارد، بلکه قابل بحث و بررسی و رد و قبول است. 🔸 البته که آن نظرات در جای خود محترم است، اما نباید بدان ها جنبۀ قدسی و ماورائی داد و آن ها را عین قرآن و روایات پنداشت؛ مثل این که کسی بگوید آنچه شیخ مفید گفته، دقیقاً همان است که مذهب می گوید، خیر اینطور نیست. شیخ مفید و شیخ طوسی از بزرگترین علمای شیعه اند، شیخ صدوق و علامه مجلسی و مرحوم سید خویی و شهید صدر و امام خمینی (رحمهم الله) نیز از علمای بزرگ هستند و باقی خواهند ماند، اما این افراد هر کدام برداشت و اجتهاد خود را در مورد مذهب داشتند و این مشخصّۀ بارز مکتب اهل بیت (علیهم السلام) است که باعث شده هیچ طوفانی تا امروز نتواند آن را متزلزل نماید، چرا که خدا را شکر دروازه و راه اجتهاد در مکتب اهل بیت (علیهم السلام) کاملاً باز و گشوده است. البته این اجتهاد هم، برای خود آداب و قوانین و معیارها و روشی دارد که باید در جای خود مورد بررسی علمی و اجتهادی قرار گیرند. 👈 پس به یاد داشته باشیم که هرگز نباید "دین" را با "برداشت علما از دین" - که ممکن است مطابق با واقع باشد، و ممکن است مخالف با واقع باشد! - خلط کنیم و هر عالمی هر نظری داد، بگوییم دین این را می گوید!! بلکه باید بگوییم نظر، برداشت و فهم شخصی ایشان از نصوص دینی چنین است! 👉 🍃🍃🍃 برگرفته از برنامه «مطارحات فی العقیده» شبکه «الکوثر»، ۴ رمضان المبارک ۱۴۳۴ – ۲۲ تیر https://eitaa.com/alhaydari